Wikipedia Nedir?

Wikipedia, kullanıcılar tarafından ortak olarak bir sürü dilde hazırlanan, özgür olan, ücreti olmayan,  kâr amacı gütmeyen bir internet ansiklepodisidir.  MediaWiki yazılımı kullanılır ve bu yazılım sayesinde hazırlanır. Sürekli olarak eklemeler, çıkarmalar ve değişiklikler yapıldığı için hiçbir zaman tam olamayacağı yanı tamamlanamayacağı düşünülmektedir.

Kurucularından biri olan Jimmy Wales wikipedia’yı, “Dünya üzerinde olan her insana kendi dilinde, en üst kalitede, bedava bir ansiklopedi oluşturma ve dağıtma uğraşısı” olarak tanımlamaktadır.

Wikipedia sözcüğü, viki ve pedi kelimelerinin birleşiminden meydana gelmiştir. “Viki”,  Hawaii dilindeki hızlı veya bilgi amaçlı anlamına gelen “wiki wiki” sözcüğünden türetilmiştir. “Pedi” ise, Antik Yunan Medeniyeti’nde  “kapsamlı kültürel eğitim sistemi” anlamına gelen paideia kelimesinden gelmektedir.

Wikipedia’ nin ana sunucuları ABD ‘nin Florida Eyaleti’ndeki Tampa kentinde bulunmaktadır. Diğer başlıca sunucuları ise Hollanda’nın Amsterdam,  Fransa’nın Paris ve  Güney Kore’nin Seul kentinde mevcuttur. Wikipedia’nin doğruluğu ve güvenilebilirliği üzerine tartışmalar söz konusudur ve site yoğun olarak vandalizme maruz kalmaktadır. Maddelerin eşit olmayan kalitesi, yapılan değişikliklerin takip edilmeyişi, sistemdeki  hatalar ve bilgilerin doğruluğu üzerine olan tartışmalar halen devam etmektedir. Verilen bilgiler bazen onaylanmamış olabilir ya da sorgulanabilir olabilir, kaynakları da eksik olabilir. Ancak 2005’te yapılan bir araştırmada, İngilizce Wikipedia’daki  “doğal bilgiler üzerine” girdilerin doğruluğu,  Britannica Ansiklopedisi ile aynı seviyede bulunmuştur. Encyclopædia Britannica Inc. şirketi ise ansiklopedilerindeki maddelerin ödül kazanmış olan ünlü akademisyenler tarafından hazırlandığını belirterek yapılan bu araştırmayı hatalı bulmuştur.

Tüm Wikipediaların şu an 284 dil sürümü, 267 etkin dil sürümü (100’den fazla maddesi bulunan) mevcuttur. Wikipediaların toplamda 18 milyondan fazla maddesi bulunmaktadır.

Wikipedia her dilde birbirinden bağımsızdır. İçeriklerinin diğer dillerde olduğu gibi olma zorunluğu yoktur  ya da maddelerin birbirlerinin tercümesi olması gerekmemektedir. Maddelerin otomatik olarak tercüme edilmelerine  izin verilmez, ancak yine de diğer dillerdeki vikipedistler  bu maddeleri tercüme ederler. Birçok dilde tarafsız bakış açısı savunulmaktadır ancak bulundukları ülkenin kanun ve kurallarına göre değişiklikler yapılabilir. Maddeler ve resimler Vikipediler arasında paylaşılmaktadır. Herhangi bir Vikipedist, başka bir dilden çeviri isteğinde bulunabilir. Bunun yanı sıra Wikimedia Commons deposunda da tüm Vikipedilerin kullandığı medya dosyaları vardır.

Vikipedi’ye bilgi yazabilmek için üye olma zorunluluğu yoktur. Bu durum bilgilerin herkes tarafından anında eklenebilmesini sağlar. Fakat üye olmanın, yapılan değişmelerin kaydını tutabilmek, oylamalara katılmak, vandalizmle mücadeleyi kolaylaştırmak gibi avantajları da vardır.

Diğer internet ansiklopedinin çoğunda üyelik gerekir. Ve yalnızca uzmanların yazılarına izin verilir. Nupedia, h2g2  vb. gibi. Bazı ansiklopedilerde de Vikipedi gibi viki yazılımı kullanmaktadır. Diğer ansiklopedilerden farkı GNU Özgür Belgeleme Lisansı (GÖBL) kullanılmasıdır.

Vikipedi’ye yazılan, girilen bilgilerin uygun olması konusunda bazı kurallar vardır. Bilgiler tartışılır ve değerlendirilir. Ve içeriğe eklenmesi, çıkarılması, değiştirilmesi ya da Vikisözlük gibi yan projeye de eklenmesi üzerine kararlar alınır. Vikipedi’nin ana kurallarından biri olan maddelerin tarafsız bir şekilde, kaynaklarıyla birlikte, olumlu veya olumsuz tüm yönleriyle sunulması gerekmesidir. Vikipedi, maddeleri tamamen objektif ve doğru bir şekilde sunmaya ve her türlü bakış açısını yansıtmaya çalışmaktadır. Maddeler kullanıcıların kolaylıkla anlayabileceği bir sunuş kısmının ardından ayrıntıya girilerek, doğrulanabilecek kaynaklarla sunulması gerekmektedir.