Ütü Alırken Nelere Dikkat Edilmeli? Hangi Ütüyü Almalıyım?

Bir ütü almaya karar verdiğinizde “en iyi ütüyü” seçmek için “bazı hususlara dikkat etmeniz” gerekiyor. Aslında temel olarak tüm ütü markalarında temel mantık aynıdır. Ütü hepimizin bildiği üzere; elbiselerin buruşukluklarını gidermek için bunların üzerinden geçirilen kızgın demir araca verilen isimdir. Ütü, bir evin olmazsa olmazlarından bir tanesidir. Keyifli, pratik ve yorulmadan ütü yapmak, tamamen aldığınız ürünün kalitesiyle -markasıyla- ilgili olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

Öncelikle “bir ütü satın alırken ilk dikkat edilecek husus nedir?” sorusunun cevabı kesinlikle buhar gücüdür. İyi buhar vermesi ve bunun karşılığında kırışıklıkları kolayca açabilme özelliği, seçimde en belirleyici olan. Reklamlarda en çok vurgulanan “taban kayganlığının” ise bilinenin aksine uygulamada çok önemi yoktur. Buhar gücü ne kadar fazla ve ütü ne kadar hafifse, taban da o derece kaygan oluyor. Buhar gücü ile birlikte; watt değeri, taban yapısı, gözenek sayısı ve otomatik kapanma özelliği bir ütünün kalitesini belirleyen ana faktörledir. Ortalama ütülerin fiyatları 100 TL’den başlıyor, 15.000 TL’ye kadar çıkabiliyor. Tabi burada standart ev kullanımı için ideal olan fiyat aralığı 250-750 TL arasında değişiyor.

Eğer evinizde ütülenmesi gereken elbise miktarı çoksa veya kalabalık bir ailede yaşıyorsanız buhar kazanlı ütü almanız oldukça mantıklı olacağını belirtelim. Sık aralıklarla ancak daha az elbise ütüleyenlerdenseniz o zaman normal buharlı ütü tercih etmeniz daha doğru olacaktır. Burada -buhar- kazanlı ütü ile -normal- buharlı ütü tercihinde püf nokta ütülenecek elbise miktarının çokluğu ile ilgili olduğunu hatırlatalım. Buharlı bir ütünün su haznesi daha küçüktür ve daha kısa sürede hazır hale gelmektedir. Kazanlı ütüler ise buharlı ütüye göre daha uzun sürede hazır hale gelmektedir. Ancak söz konusu kırışıklık olduğunda elbette ki kazanlı ütüler daha kolay ve pratik bir şekilde kırışıklıkları giderebilmektedir. Aslında kazanlı ütüler profesyonellere yönelik bir ütü çeşidi olduğunu söyleyebiliriz. Sonuç olarak; normal buharlı ütüler daha çok su kullanılır ve press özelliği daha düşüktür. Aynı şekilde normal buharlı ütülerin tabanı, kazanlı ütü tabanlarına daha az fonksiyonel özelliklere sahip olabilmektedir. Çünkü kazanlı ütülerde buhar çıkış gücü ve miktarı daha yüksek olmaktadır. Normal ütü fiyatları, kazanlı ütü fiyatlarına göre daha düşük olmaktadır. Bunun sebebi de buhar çıkışının yüksek olduğu kazanlı ütülerin performansının yüksek olmasıdır. Bunun için de eğer giysi dolabınızdaki kıyafetlerinizin çoğu keten veya ipek gibi kumaşlardan oluştuysa bunun için seçeceğiniz ütü tipi kazanlı ütü olmalıdır. Normal ütülerin harcadığı enerjiler de kullanım süresinden dolayı kazanlı ütülere göre daha fazla olabilmektedir. Prizde durma süresi ve otomatik kapanma özelliğinin bulunmaması da bu durumları etkiler.

Ütü yaparken kıyafetlerin daha kolay açılması için watt değeri yüksek olan ütüler tercih edilmeli. Bir ütünün ne kadar güçlü olduğu watt değeri ile anlaşılır. Kıyafetlerinizin daha kolay açılmasını ve zamandan tasarruf etmek istiyorsanız watt değeri 2000-2400 olan ütüleri tercih etmelisiniz. Tabi sadece watt değeri ütünün kaliteli olduğu anlamına gelmemektedir. Buhar gücü ütünün kalitesini belirleyen ikinci önemli faktördür. Buhar gücü, bir püskürtmede uygulanan güce deniyor. Buhar gücü yüksek olan ütüler giysilerinizi daha kolay ve hızlı bir şekilde şekilde ütülemenizi sağlayarak zamandan tasarruf etmenizi sağlar. Eğer satın almayı düşündüğünüz ütünün buhar gücü düşük ise sizi hem -biraz- yoracak, hem de ütüleme işleminde -biraz- uğraştıracaktır. Bazı giysilerin kırışıklığı kolaylıkla geçmez ve açılması uzun sürer. Böyle durumlarda şok buhar gücü gerekli olabilir, çünkü şok buhar gücü zor kumaşlar için geliştirilmiş bir özelliktir. Sabit buhar çıkışının en az 35 g/dk, şok buhar gücünün de en az 90 g/dk olması gerekiyor. Bazı ürünlerde bu rakam 150 g/dk’yı görüyor. Kararınız buhar kazanlıdan yanaysa, önce buhar gücü ve watt cinsinden enerji tüketimine bakmalısınız. Ortalama 2400 Watt ile 3000 Watt’lık bir ütü, kırışık açmak için yeterlidir. Buharlı ütülerde ise ortalama 2000 Watt uygun bir seçim olacaktır.

Ütü alırken dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta, ütünün taban yapısıdır. Bir ütünün tabanı elbiselerin üzerinde kolay hareket etmeli, ısıyı iyi iletmeli ve parlama yapmama gibi özelliklere sahip olmalıdır. Alüminyum tabanlı ütüler uzun kullanımlardan sonra yapışkanlık yapıyor ve kumaşlarda kırışıklıklara neden olabiliyor. Eğer yapışmaz teflon tabana sahipse, yapışkanlığı engellediği için ütünün kıyafetler üzerinde kolayca kaymasını sağlıyor. Teflon tabanların kumaşın yanmasını ve sararmasını önlediğini hatırlatalım. Paslanmaz çelik tabanın özelliği ise, ısıyı eşit şekilde dağıtması ve böylece ütüye ayrılan süreyi kısaltır; ancak yanma riski bulunduğundan dikkatli kullanmak gerekiyor. Ütünün tabanı çelikse, ütüleme sırasında fermuar ve düğmelere dikkat etmek gerekiyor. Çünkü çizilme ihtimali çok fazladır. En ideal ütü tabanı ise kuşkusuz seramik tabanlı olanlardır. Hem ütü kumaşta kolayca kayıyor, hem yapışmıyor, hem de hiç çizilmiyor. Buhar ütüde üçüncü önemli faktör gözenek sayısıdır.

Ütü tabanlarında dikkat etmeniz gereken bir diğer özellikte, buhar veren gözenek sayısıdır. Ütü tabanında ne kadar gözenek var ise o kadar çok buhar çıkış noktası var demektir. Bu sayı arttıkça, ütünün kırışıklıkları giderme işlevi de o derece artacaktır.

Açık kalan ütüler özellikle yangın gibi veya farklı durumlarda sık sık ev kazalarına davetiye çıkaran bir elektrikli ürün. Tabii söz konusu kusur genellikle cihazda değil; unutkanlık veya dalgınlık sonucunda ütünün açık kalmasından kaynaklanıyor. Unutkanlar için en dikkat edilmesi gereken özellik ise ütünün kendine kendine kapanabilmesi özelliği. Acil bir durumda veya diğer hallerde açık unutulma olasılığı hep bulunuyor. Yeni nesil ütü modellerinin neredeyse birçoğunda açık unutulduğunda ortalama 30 saniye içerisinde; dik konumdayken de beş dakika içinde otomatik kapanma özelliği bulunuyor. Özellikle Bosch, Braun, Philips ve Tefal gibi markalar bu anlamda en başarılı olan markalar arasında.

Ütünün gövdesi, kesinlikle ev temizliğinde kullanılan deterjan ve çözücüler kullanılarak temizlenmemelidir. Özellikle nemli ve yumuşak bir bez kullanarak temizlemeniz yeterlidir. Buhar haznesini temizlemek içinse kireç çözücü kullanmamaya özen gösterin. Bu işlem; iç yüzeye zarar verdiği gibi cihazın bunları dışarı atmasına ve sızıntılara yol açabilmektedir. Kendi kendini temizleme özelliği çok önemlidir. Kireç çözücü yılda en az bir, ayda en fazla bir defa kullanılmalı. Zamanla buhar çıkışında ve tankta birikim meydana geldiğinden, kendi kendine temizleme özelliği düğmeye basıp, güçlü bir buhar çıkışıyla temizlenmesini sağlıyor. Tabi içinde artıklar olan ve artık oluşumuna neden olabilecek suyu kesinlikle kullanmayın. Ütüyü, her zaman tabanı aşağı gelecek şekilde muhafaza edip, pürüzlü yüzeylere koymamaya özen gösterin. Her kullanımdan sonra su tankını boşaltın ve ütüyü birkaç saniye yatay tutarak kalan son su damlalarının da akmasını sağlayınız.

Ütü seçiminde dikkat edilecek hususlar konusunda anlatacaklarımız -kısaca- bu kadar. Şimdi konuyu biraz özetleyerek en uygun ütü seçimi için maddeler halinde bilgi verelim.

1- Motor gücü için ortalama 2000 watt değere sahip buharlı ütüler kırışık gidermek için yeterlidir. Bu değer ne kadar büyük olursa ütü o kadar fazla enerji tüketir ama bir o kadar da hızlı ütü yapmanızı sağlar. Kararınız buhar kazanlı olacaksa 2400 watt ile 3000 watt’lık bir ütü kırışık açmak için yeterlidir.

2- Buhar hacmi veya sabit buhar çıkışı minimum 25 g/dk değerinde tavsiye edilirken, buhar gücü ise minimum 90 g/dk tavsiye edilmektedir. Bu değerler ne kadar fazla olursa o kadar hızlı ütü yapabilirsiniz.

3- Şok buhar özelliği, ortalama 240 g/dk püskürtme gücüne sahip bir ütü pantolon çizgileri için yeterlidir.

4- Otomatik kapanma özelliğine sahip bir ütü satın aldığında “ütünün fişini çekmeyi unuttum mu?” kaygısını yaşama endişesinden kurtulursunuz.

5- Ütünün seçiminde etkili olan bir özellik de otomatik ısı ayarı olmaktadır. Örneğin pamuk kumaşa sahip bir kıyafet ütüleyecekseniz pamuk kumaşın hasar görmeyeceği bir sıcaklık düzeyinde ütü yapabilmelisiniz.

6- Tabandaki gözenek sayısı (delik sayısı) arttıkça kırışık gidermeniz kolaylaşır.

7- Ütünün kirece karşı koruyucu özellikle olması kullanım süresini uzatır. Ayrıca ütünün kireçlenmesini engellemek için içme suyunu kaynatıp soğutabilirsiniz.

8- Damlama Önleme (Anti-Drip) özelliğine sahip ütüler kumaş lekelenmesini önler.

9- Kısa zamanda daha hızlı ütü yapmak isteyenler buhar gücü yüksek ütü tercih etmelidir.

10- Enerji tasarrufu için almayı düşündüğünüz ütünün enerji sınıf A++ olmalıdır.