Santrifüj Cihazı Nedir? Ne İşe Yarar? Çeşitleri Nelerdir?

Bu yazımızda laboratuvar ekipmanlarının vazgeçilmez en değerli parçası olan santrifüjler hakkında kısaca bilgi vereceğiz. Öncelikle santrifüj cihazının nasıl bulunduğu hakkında bilgi vererek yazımıza başlayalım. İlk kez Antonin Prandtl tarafından sütü kaymağından ayırmak için kullanılmıştır. Laboratuvar şartlarındaki ilk kullanımı ise 1869 yılında Friedrich Miescher tarafından kullanılmıştır.

Santrifüj; farklı yoğunluktaki katı ve sıvı parçacıkların yoğunluklarına göre birbirinden ayrılmasına yarayan cihazdır. Merkezkaç kuvveti prensibi ile çalışır. Cihaz içindeki tüplerde bulunan karışımlar çökelme prensibine göre ayrılır.  Ağır maddeler merkezkaç kuvveti yardımıyla tüpün alt kısmına çökelir ki buna pelet denir hafif maddeler üst kısımda toplanır buna da süpernatant denir.

Santrifüj cihazı; motor, rotor veya santrifüj kafesi ve evirme milinden oluşur. Rotor hareket halindeyken yatay, durgun haldeyken dikey pozisyondadır.

Santrifüj İşlemi Nasıl Yapılır?

Santrifüj işlemine başlarken öncelikle ayrışmasını istediğimiz maddeler özel santrifüj tüplerine konulur, tüpler cihaza yerleştirilir (tüpler yerleştirilirken içindeki malzemenin eşit miktarda olmasına, dengeli olmasına, simetrik yerleştirilmesine dikkat edilmelidir. Aksi takdirde cihaz çalışırken titreşim olur ve cihaz zarar görebilir) Son olarak cihazın hızı, sıcaklığı, dakikası ayarlanır ve santrifüj işlemi başlatılır.

Santrifüj Cihazının Çeşitleri;

Manuel Santrifüjler; eskiden kullanılan santrifüjlerdir.

Otomatik Santrifüjler; bunlar 4 çeşittir

a) Masa Tipi Santrifüjler; laboratuvarda sık kullanılan pratik cihazlardır

b) Hematokrit Santrifüjler; hematokrit (kanda bulunan alyuvarların hacminin toplam kan hacmine oranı) ölçümünde kullanılır

c) Ultra Santrifüjler; yüksek hızlı santrifüjlerdir.

d) Soğutmalı Santrifüjler; Sıcaklığa duyarlı numunelerin ayrıştırılmasında kullanılır.

Özellikle kimyasal maddeleri ayrıştırmak için santrifüj kullanan kişilerin önlük, eldiven, gözlük, maske gibi malzemeleri kullanmaya özen göstermeleri gerekmektedir. Aksi takdirde tehlikeli sonuçlar doğurabilir.