Petrol Nedir? Petrol Çeşitleri Nelerdir?

Petrol, temel olarak hidrokarbonlardan oluşmuş, sudan yoğun bir kıvamda, koyu renkli, arıtılmamış, kendisine özgü kokusu olan, yer altından çıkarılmış doğal yanıcı mineral yağa verilen isimdir. Latincede taş anlamına gelen “petra” ile yağ anlamına gelen “oleum” sözcüklerinden oluşmuştur (Petra oleum = Petrol). Petrol halk arasında, yalnız belirli bir yakıt (benzin, gazyağı, dizel – motorin, motor yağı, fuel oil) olarak bilinmesine rağmen, aslında petrol kelimesi doğal halde bulunan ve yeraltından çıkarılan işlenmemiş ham petrol anlamına gelmektedir.

Petrol, hidrokarbonların karışımından meydana gelmiş olup, her zaman sabit bir kimyevî bileşimi yoktur. Doğal akaryakıt olan ham petrol, bulunduğu bölgelere göre değişen bileşimler gösterir. Örneğin; Amerika kıtasında çıkarılan petroller genellikle hidrokarbon sınıfından olan bileşikleri, Rusya petrolleri, kötü kokulu naften sınıfından bileşikleri; Romanya petrolleri ise bu ikisinin bir karışımını içerir. Değişik kimyasal içeriğe sahip hidrokarbonların bir araya gelerek oluşturduğu değişik kimyevi bileşimde olan çok sayıda petrol tipi bulunmaktadır (Örneğin: parafin bazlı petrol, asfalt bazlı petrol gibi).

Petrol; yüz milyonlarca yıl önce, denizlerde yaşayan ya da suların denizlere sürüklediği hayvan ve bitki kalıntıları anaeorabik bir ortamda, gerekli şartlar altında (ısı basınç ve mikroorganizmaların etkisiyle), ham petrole benzer kerojeni meydana getirmiştir. Kerojen sonradan, yukarı tabakalara doğru göç etmesi esnasında gittikçe değişmiş ve ham petrolü meydana getirmiştir. Bu yüzden de hiçbir sahanın ham petrolü, tam olarak öteki bir sahanın ham petrolüne uymaz; muhakkak az çok farklar bulunur. Hatta bu durum, aynı bir petrol sahasında bile, çoğu zaman görülür.

OPEC‘in kurucusu Venezuellalı politikacı Juan Pablo Pérez, doğaya ve dünya siyasetine yaptığı olumsuz etkilerinden dolayı petrolü şeytanın pisliği olarak tanımlamış ve gelecekte insanlığın yok oluşuna sebep olacağını öngörmüştür.

Petrol Çeşitleri Nelerdir?

Dünya üzerinde 150’nin üzerinde petrol türü bulunmasına rağmen, Petrol Piyasasında geçerli olan ve rafineriler tarafından kullanılan petrol türleri üçe ayrılmıştır. Kıstas kabul edilen bu ham petrol türleri, WTI (Western Texas Intermediate), Brent ve Umman olup, WTI petrolü NYMEX, Brent petrolü ICE, Umman petrolü ise DME üzerinde işlem görmektedir. WTI Orta Amerika‘dan, Brent petrolü Kuzey Denizi‘nden, Umman petrolü ise Orta Doğu‘dan çıkarılan petrollere verilen isimdir. Dünya üzerindeki petrol anlaşmalarının üçte ikisi Brent petrol üzerinde gerçekleşmektedir. Dolayısıyla Brent petrol için en yaygın petrol türü diyebiliriz.

Umman Petrolü: Orta Doğu ülkelerinde çıkartılan petrollere verilen isimdir. Yoğun kıvamıyla bilinen Umman petrolü, Dubai borsasında işlem görür. Bu petrole ilgi oldukça yüksektir. Açıklanan verilerde günlük ortalama 6 milyon varil yatırım yapıldığı söylenir.

Ham Petrol (WTI): Teksas petrolü olarak da bilinen Western Texas Intermediate (WTI) petrolü, Batı Teksas’ta çıkarılan ham petrolün genel adıdır. Diğer petrollere göre daha hafif ve tatlıdır. Bu yüzden oldukça ilgi görür. Benzin ve dizel yakıt üreticileri için ideal ham petroldür. Başka bölgelere transfer edilmesi zor olduğu ve en hafif ham petroller arasında bulunduğu için fiyatları genelde yüksektir. New York Mercantile Exchange’de (NYMEX) işlem görmektedir.

Brent Petrolü: En ilgi gören petrollerden biri olan Brent petrol, Dünya petrol piyasasına yön veren petroldür. Kuzey Denizi’nden çıkarılır. Londra Brent ya da Brent Blend olarak da bilinir. Çıkaran şirket Shell tarafından “Brent Goose” ismi verilmiş olup, içeriğinde %0,37 oranında sülfür bulunur ve bu da Brent Petrol’ün işlenmesi daha kolay olan “tatlı petrol” sınıfında yer almasını sağlar. Brent petrolünün gemilerle transportasyonun daha kolay olması sebebiyle WTI petrolüne göre fiyatı daha düşüktür. Benzin ve dizel yakıt üretimi için idealdir. Tıpkı ham petrol kadar hafif olan Brent petrol, 2000 yılından beri Intercontinental Commodity Exchange’de (ICE) işlem görüyor ve dünya petrol piyasasının üçte ikisinin fiyatlandırılmasında kullanılıyor.