Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS) Tavsiyesi

Herkese Merhaba. Bu yazımızda sizlere bilgisayar veya diğer cihazlarınız için Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS) Tavsiyesinde bulunmaya çalışacağız. Kesintisiz güç kaynakları,elektrik sisteminde oluşan aksaklıklardan, kritik yük olarak adlandırılan ,elektrikli cihazları koruyan elektronik bir cihazdır. Online KGK cihazları şebeke elektriği var ise bu enerjiyi içinde bulunan aküleri şarj etmek için kullanır ve bu arada kendisi elektrik üretir, elektrik kesildiği durumda ise aküden elektrik üretmeye devam ederek kritik yüklere sürekli ve kesintisiz elektrik sağlar.

Elektrik kesintileri, voltaj düşmeleri ve şehir şebekesindeki kısa ve ani değişmeler bilgisayar sisteminizi ve bilgisayar donanımlarına zarar vermektedir. Bu korumayı en iyi sağlayan aygıtlar kuşkusuz Kesintisiz güç kaynaklarıdır.(KGK) Elektrik şebekeniz ne kadar kesintisiz olursa olsun herhangi bir doğal afet durumunda (fırtına yağmur) gibi durumlarda sürpriz kesinti olma olasılığı çok yüksektir, evinizin veya binanızın dağıtım panosunda atan bir sigorta bile işinizi engelleyecek sorun olarak ortaya çıkar.

Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS) Çeşitleri

Off-Line UPS: Elektrik olduğunda devrede değildir ve elektrik varken voltaj regülasyonu yapmaz. Şebeke belirlenen sınırların altına düşer veya üzerine çıkar ise devreye girer.

On-Line UPS: Daima devrede kalarak voltaj ve frekans regülasyonu yapar elektrik olduğunda aküleri şarj eder kesildiğinde akülerden elektrik üretir.

Line interaktif UPS: Elektrik olduğunda devrede değildir sadece regülatör bölümü kademeli olarak basit voltaj regülasyonu yapar frekans regüle edilmez. Elektrik kesilince invertör bölümü devreye girer.

KGK cihazları elektrik kesildiğinde, enerjisini sahip olduğu akülerden temin eder. Bu durumda elimizdeki enerji akülerin toplam enerjisi kadardır. Elektrik kesilince bu enerji yavaş yavaş tükenmeye başlar ve belirli bir süre sonra tamamen biter. Bu durumda KGK cihazı durur ve kritik yük enerjisiz kalır. Kesintisiz Güç Kaynağına (UPS) bağlı olan elektronik/elektrikli araçların harcadığı elektrik enerjisine göre güç kaynağı 5 dakika dayanabileceği gibi saatlerce de kullanılabilir. Bu tamamen satın aldığınız UPS’in özelliğine bağlıdır.

Bilgisayarınız için UPS almayı planlıyorsanız ana amacınız “bilgisayarı kullanmaya devam etmeliyim” değildir. Ana amaç kısa sürede elektriğin geri gelebileceğini veya söz konusu veri kaybını (yapılan işlemler) önlemektir.

Örneğin bir proje üzerinde çalışıyorsunuz ve elektrik aniden kesildi. Bu durum emeğinizin çöp olmasına neden olabilir veya ani elektrik kesintisi bilgisayarınızın donanımına zarar verebilir. Ancak bir laptop vs. kullanıyorsanız bunun için UPS almanıza gerek yoktur. Bilgisayar için UPS almanın tek mantığı ani elektrik enerjisi karşısında veri kaybını veya donanımlarda meydana gelebilecek zararı önlemektir. Daha geniş bir şekilde düşünürsek bir şirkette bulunan sunucuları korumak için UPS neredeyse şarttır.  UPS sadece bilgisayar için değilde aklınıza gelebilecek bir çok elektrik/elektronik cihazlar için düşünülebilir.

Hangi Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS) Almalıyım?

Bilgisayarınız için piyasada bulunan hemen hemen tüm UPS’ler işinizi rahatlıkla görecektir. Burada ki temel olay UPS’in dayanabileceği maximum zamanı öğrenmektir. Standart olarak bilgisayarınızın 10 dk ve üzerinde açık kalmasını sağlayacak bir UPS sizin için yeterlidir. Bilgisayar sayısı arttığında haliyle UPS’in gücünün artması gerekmektedir.

Basit bir şekilde 350 Watt elektrik harcayan bir bilgisayarınız varsa 600VA’lık bir kesintisiz güç kaynağı size yaklaşık 10 dakika dayanacaktır. Eğer 500 Watt enerji tüketimi olan bilgisayarınız varsa o zaman 800VA üstü bir cihaz almanız sizin için en doğru tercih olacaktır. Standart bir bilgisayar daha çok 300 Watt elektrik enerjisi harcadığını söyleyebiliriz.

Bir Pens Ampermetre ile bilgisayarınızın harcadığı elektrik enerjisini öğrenebileceğiniz gibi doğrudan donanımlarınızın marka modelinden ne kadar elektrik enerjisi harcadığını öğrenebilirsiniz.

Diyelimki 800VA bir Kesintisiz Güç Kaynağı aldınız 800/1.67 (sabit)= 480 Watt oluyor. Yani güç tüketiniz 480 Watt’a yakında bunu tercih edin. Klasik bilgisayarların çoğu 300 Watt civarın enerji tüketimi yaptığından genelde 600VA UPS kullanılır. Buda sizi 10 dk idare eder. Dilerseniz birden fazla bağlayabilirsiniz ancak buda kısa sürede bitmesine neden olur. Not: 1.67 değeri yaklaşık bir değerdir. Kolaylık olsun diye bu sayı kullanılır.

Şimdi gelelim hangi tipte KGK (UPS) size uygun!

1- Off-Line UPS’ler şebeke elektriği varken giriş yükleri şebekeden beslenir ve aküler şarj edilir. Off-Line UPS’lerin kullanım amaçları elektrik kesintisinde çalışabilmek değil, kesinti durumunda bilgisayarı kontrollü olarak kapatma ihtiyacıdır. Basit yapılı ve ucuz olmaları tercih edilmelerine sebep olur. Sık sık elektrik kesintisi ve gerilim dalgalanmaları olan yerlerde yeterince verimli çalışamazlar. Gerilim regülasyonu özelliği bulunmadığından dolayı günümüz şartlarına uygun bir ürün değildir. Dolayısıyla tavsiye edilmezler.

2- Line-Interactive UPS modelleri şebeke gerilimi varsa ve belli sınırlar içindeyse bu gerilimi ayarlayarak çıkışına verir. Şebeke konumunda aynı zamanda akülerini de şarj eder. Şebeke konumundayken gerilimin belirlenen sınırların dışında gelmesi durumunda girişteki enerjiyi ayarlayarak çıkışına verirler. Ayrıca Standby UPS’den farklı olarak voltajı ototransformatörü sayesinde sürekli regüle eder. Ev ve işyerlerindeki kişisel bilgisayarlar, jeneratör destekli çok kullanıcılı bilgisayar sistemleri, düşük kapasiteli kartlı geçiş ve kapı kontrol sistemleri, elektronik terazi, yazar kasalar ve pos cihazları, acil aydınlatma ünitelerinde kullanılmaktadır. Line-Interactive UPS’ler Off-Line UPS’lerden daha iyi bir çıkış gerilim regülasyonuna sahiptir. Line-Interactive UPS’lerin şebeke konumundaki regülasyon sınırları belli cihazlarda yeterli olmamaktadır. Line-Interactive UPS modelleri yüksek güçlerde üretilemezler. Şarj ünitesinin gücü düşük olduğu için şarj süresi uzundur. Çok sık elektrik kesintisi olan yerlerde bazen verimli çalışmayabilirler.

3- On-Line UPS’ler çıkış gerilimini sürekli olarak giriş şebekesinden doğrultarak elde ettiği için DC gerilimden üreterek sağlarlar. Şebeke gerilimi varken şarj ünitesi akü gerilimini dengeler. Şebekedeki gerilim değişimleri, giriş gerilimini hiçbir zaman etkilemez. Şebeke izolasyonu vardır. On-Line UPS’lerin, arıza yaptığında veya aşırı yüklendiğinde kendini koruyabilmesi için Static By-Pass üniteleri vardır. Çıkış dalga şekilleri tam sinüstür. Tam sinüs çıkış her türlü yükle sorunsuz çalışmasını sağlar.

On-Line UPS’lerin kullanım alanlarına baktığımızda Line-Interactive UPS’lerin kullanıldığı her yerde kullanılabilirler. Çok kullanıcılı bilgisayar sistemlerinde jeneratör desteği olmadan güvenle kullanılabilirler. İyi bir giriş regülasyonu, şebeke izolasyonu ve kararlılık gerektiren tıbbi ve üniversite laboratuvar cihazlarında her türlü ölçüm ve test ünitelerinde koruma ve hatasız çalışma için kullanılabilirler. Tam kesintisiz çalıştıkları için tüm elektronik cihazlara güvenle uygulanabilirler.

Ancak bu ürünün bazı dezavantajları bulunmaktadır. Diğer UPS modellerine göre daha pahalıdır, diğer UPS modellerinden daha büyük boyutludurlar. Verimleri Line-Interactive UPS modellerine göre daha düşüktür. İş yerlerinde kullanılmak üzere tasarlanmışlardır. Sürekli akü üzerinden çalıştığı için akü ömürleri kısalır. Fazla ısınır ve Online tüm modellerde fan bulunur, bu fanın gürültüsü fazladır.

Yukarıdaki tüm bilgiler ışığında ev kullanımı için bireysel bir Kesintisiz Güç Kaynağı almak istiyorsanız size en uygun KGK/UPS çeşidi Line-Interactive UPS modelleri olacaktır. Başta dediğim gibi standart 600VA rahatlıkla bir bilgisayar için işinizi görecektir. Ancak bütçenize göre ve ileriye dönük olarak 800VA,1000 VA veya üzerinde almanız avantaj olacaktır.

Piyasada İnform, Tunçmatik, FPS, Powerfull, Makelsan, Necron gibi bir çok markanın UPS cihazları bulunmaktadır. İsteğinize göre herhangi bir markayı alabilirsiniz. Çoğu aynı mantıkla çalışan cihazlar. Ancak kaliteli bir marka almanız her zaman yararınızadır. Bir cihaz tavsiye edin derseniz FSP FP1000 1000VA LINE INTERACTIVE UPS yaklaşık 400 TL gibi bir fiyata sahip.