Kafein Nedir?

Kafein, matein ve guaranin olarak da bilinir. Bir alkaloid olan kafein doğal olarak kahvede, çayda, yerba mate’de, guarana’da ve, az miktarda, kakao içinde bulunur. Kafeinin karakteristik, yoğun bir acı tadı vardır. Kola gibi bazı gazlı içeceklere tat vermesi için eklenmektedir.

İlk olarak Alman kimyager Friedich Ferdinand Runge tarafından 1819’da bulunmuştur. Aynı zamanda kafein ismini kimya literatürüne geçirmiştir. Kahveden yararlanarak bu ismi vermiştir.

Kafein, merkezi sinir sistemine etki ederek, beyne giden ve beyinden gelen mesajları hızlandırır ve stimülan etkisi yapar. Emilimi büyük oranda ince bağırsaktandır. Kafein birçok bitkide değişik miktarlarda bulunmaktadır. Fasulyelerde, yapraklarda ve meyvelerde 60 çeşit bitkide bulunur.

Bilinen kuru çay, %10 luk Pb(CH₃COO)(kurşun asetat) ya da Ca₂CO₃ ile birlikte kaynatıldıktan sonra ayırma hunisinde kloroform ile ekstrakte edilir kalan alt faz alınıp içindeki kloroform uçurulur ve kalan sıvı süblimasyon yöntemi ile saflaştırılarak kafein elde edilebilir.Ayrıca Kafein Melatonin salgısını azaltarak İnsan ‘larda uyuyamama sorunu da yaratır.

Temel farmakolojik özellikleri:

• Merkezi sinir sistemi’nde (MSS) psikotropik etkiyi uyaran
• Solunum sistemi uyarıcı
• Kalp atış hızı artırıcı
• Hafif diüretik etki

Kafein ve bağımlılık tartışması

Kafein doğada bulunan bir maddedir. Doğada en az 63 bitkinin tohumlarında ve yapraklarında bulunur. Çay ve kahve beslenmemizdeki ana kafein kaynaklarıdır.

Kafein nedeniyle kolanın bağımlılık yaptığı söylenir. Ancak, 330 ml’lik her Kola kutusunda 33 miligram kafein varken aynı büyüklükteki bir fincan kahvedeki kafein 112 mg civarıdır. Kolada çay ve kahvede bulunan kafeinin üçte biri bulunur.

Ürün Kafein her 100 ml

• Kahve(Filtre) 60 mg
• Kahve (kuru) 42 mg
• Çay 28 mg
• Kola 13 mg

Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA – Food and Drug Administration) kafeinin gazlı alkolsüz içeceklerde kullanmasıyla sağlığı olumsuz yönde etkilediğine dair bir kanıta rastlanmamış; 140’tan fazla ülkede, kafeinin güvenliği araştırılıp içeceklerde çeşitli seviyelerde kullanımına izin verilmiştir.

Kafein ve Spor Performansı

Kafeinin yaygın kullanım alanlarından biri de spor performansını arttırmaktır. Tarih boyunca pek çok uyarıcı performansı ve dayanıklılığı arttırmak için kullanılmıştır. Kafein bu konuda kullanılan uyarıcılardan belki de en yaygınıdır. ABD’de kişi başına ortalama (günlük) 200 mg kafein tüketimi düşmekte; bu rakam popülasyonun %10’luk bir kısmında günlük 1000 mg’ı aşabilmektedir.

Kafeinin performans artışına etkisi ilk olarak 1970’li yıllarda David Costill tarafından yürütülen çalışmalar ile fark edilmiştir. Deney sırasında 5–13 mg/kg kafein verilen grupta ağırlık direncinde yüksek bir artış gözlemlensede istenmeyen yan etkiler oluştu. Aynı şekilde 3 mg/kg kafein verilen grupta, herhangi bir ciddi yan etkiye rastlanmadan ergojenik etkiyle beraber dayanıklılık, güç artışı gözlemlendi.

Kafein, vücut da kortizol hormonlarının salgılanmasının artması ve kandaki adrenalin miktarlarının yükselmesi ile etki ediyor. Adrenalinin salgılanması ile beraber kalp atış hızı yükseliyor, nefes alış-veriş sayısı hızı artıyor, kanda serbestFFA (free faty acids)oranı yükseliyor ve daha çok yağ yakılıp enerji üretimi arttırılmış oluyor.

Olimpiyatlar sırasında kafein kullanımına IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi) tarafından sınırlama getirilmiştir.Aynı şekilde uluslarası müsabakalar kafein kullanımını sınırlandırmaktadır.