İşlemci Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Bu yazımızda sizlere “işlemci alırken nelere dikkat etmeliyiz?” sorusuna cevap vermeye çalışacağız. Öncelikle işlemci dediğimiz şeye kısaca bilgisayarın beyni diyebiliriz. İşlemci bazen CPU veya Merkezi İşlem Birimi (MİB) olarak ifade edilir. Günümüzde kullanılan MİB’ler daha çok mikroişlemci şeklindedir.

Bilgisayarın en önemli parçalarından biri olarak kabul edilen işlemciler, dijital bilgisayarların veri işleyen ve yazılım komutlarını gerçekleştiren bölümüdür. İşlemciler çok özel proseslerden geçirilerek üretilirler.

Bilgisayar için bir işlemci söz konusu olduğunda AMD ve INTEL olarak iki markanın dünya piyasasına hakim olduğunu görmekteyiz. Bu iki marka soket yapıları ve teknolojileri farklı olduğundan aynı anakart üzerinde kesinlikle çalışmazlar. Bir anakart AMD veya INTEL işlemci markalarından sadece bir soket tipini desteklemektedir.

İşlemci marka modeli ne olursa olsun bir anakart sadece bir tipte işlemciyi destekler. Örneğin MSI B250M Pro Gaming anakart 6. veya 7. Nesil Intel Pentium/Celeron Socket LGA1151 işlemciyi destekler. Bu bilgi sahip olduğunuz anakart marka/modelinin resmi sitesinde açıkça belirtilir. Bu anakarta soket LGA1151 dışında (LGA1150, LGA1155 vs.) hiçbir işlemci uymaz.

İşlemci alırken dikkat etmeniz gereken bazı temel noktaları hatırlatmaya çalışalım. Örneğin biri i7 işlemciyi telaffuz ettiğinde bu işlemcinin i5 işlemciden üstün olduğu anlamı çıkarılmamalıdır. Bu şekilde bir ayırım kesinlikle yanlıştır. Çünkü her zaman i7 işlemci performans veya güç açısından i5 işlemciden üstün değildir. Örnek bir intel işlemci modeli için örnek verelim. Bu kısım biraz kafanızı karıştırabilir. Ama olayı anlamanız açısından bunları bilmeniz gerekiyor.

Intel® Core™ i7-8700K Processor (12M Cache, up to 4.70 GHz)

Bu işlemci modelinde Intel marka adını oluşturmaktadır. Yani işlemciyi üreten firmanın adıdır. İntel Core olduğunda İntel Pentium işlemcilerinin -kısmen- yerini alan yeni işlemci teknolojisidir. Intel Core i7 olduğunda ise Nehalem, Westmere ve Sandy Bridge ve yakın gelecekteki mikromimariler kullanarak masaüstünde çeşitli aileler ve dizüstü bilgisayar için üretilen 64-bit x86-64 işlemcilerin Intel marka adıdır. 8700K Kısmındaki ilk 8 rakamı işlemcinin kaçıncı nesil olduğunu göstermektedir. Yani bu işlemci 8. Nesil i7 İşlemcidir diyoruz. 8700K Sayısındaki son üç rakam yani 700 biz kullanıcılar ve satıcıların bu modeli ayırt etmek için kullanıyoruz. Peki K’nın anlamı nedir? K’nın anlamı Overclock yani işlemcinin hızını arttırbiliyorsunuz. 12M veya bazen 12MB Önbellektir. İşlemci Önbelleği, işlemcide hızlı belleğin bulunduğu bölgedir. Intel Akıllı Önbellek, tüm çekirdeklerin son seviye bellek erişimini dinamik olarak paylaşmasına olanak sağlayan bir teknolojidir. Son kısımda ise “up to 4.70 GHz” değerini görmekteyiz. Bu değer Turbo Boost Teknolojisi anlamına gelir. Maksimum turbo frekansı işlemcinin Intel Turbo Boost Teknolojisi’ni kullanarak çalışabildiği maksimum tek çekirdekli frekanstır. Frekans Gigahertz (GHz) türünde veya saniye başına devir türünden hesaplanır.

GHz terimi  kısaca “Giga Hertz” olarak okunur ve bir ölçü birimidir. Bilgisayarlarda her yapılan 1 saniyede 1 işlem 1 hertz anlamına gelir. Örnek vermek  gerekirse 1 GHz =1.000.000.000 Hertz e eşittir. Yularıdaki 4.7 GHz işlemcimiz saniyede 4.700.000.000 Hertzlik işlem yapabilmektedir.

Son zamanlarda işlemcilerde nm (nanometre) terimi var ki buda iki transistörün arasındaki mesafeyi anlatır. Nm ne kadar az olursa işlemcide o kadar fazla transistör bulunduğunu belirtmektedir. Bu da haliyle performansı artırır ve buna bağlı güç tüketimi de azalır. Nm değeri yüksek olan değilde düşük olması her zaman daha iyidir.

İşlemci seçiminde en önemli faktörler çekirdek sayısı, iş parçacığı sayısı, işlemci temel frekansı, maksimum turbo frekansı, önbellek ve veri yolu hızını sayabiliriz. İşlemci alırken bunların ne olduğunu ne anlama geldiğiniz bilmemizde fayda var.

Intel® Core™ i7-8700K İşlemci İçin Teknik Özellikler

• Çekirdek Sayısı: 6
• İş Parçacığı Sayısı: 12
• İşlemci Temel Frekansı: 3,70 GHz
• Maks Turbo Frekansı: 4,70 GHz
• Önbellek: 12 MB
• Veri Yolu Hızı: 8 GT/s DMI3
• TDP: 95 W

Çekirdek Sayısı: Çekirdekler, tek bir bilgi işlem bileşenindeki (yonga veya çip) bağımsız merkezi işlemci birimi sayısını belirten bir donanım terimidir.

İş Parçacığı Sayısı: İşlem Parçacığı ve işlem parçacığı işleme, tek bir CPU çekirdeğinden geçen veya bu çekirdekte işlenen basit düzenli talimatlar sırası için kullanılan yazılım terimidir.

İşlemci Temel Frekansı: İşlemci Taban Frekansı işlemci transistörlerinin açılıp kapandığı hızı tanımlar. İşlemci taban frekansı, TDP’nin tanımlandığı çalışma noktasıdır. Frekans Gigahertz (GHz) türünde veya saniye başına devir türünden hesaplanır.

Maks Turbo Frekansı: Maksimum turbo frekansı işlemcinin Intel® Turbo Boost Teknolojisi’ni kullanarak çalışabildiği maksimum tek çekirdekli frekanstır. Frekans Gigahertz (GHz) türünde veya saniye başına devir türünden hesaplanır.

Önbellek: CPU Önbelleği, işlemcide hızlı belleğin bulunduğu bölgedir. Intel® Akıllı Önbellek, tüm çekirdeklerin son seviye bellek erişimini dinamik olarak paylaşmasına olanak sağlayan bir teknolojidir.

Veri Yolu Hızı: Veri yolu, bilgisayar bileşenleri veya bilgisayarlar arasında veri aktarımı sağlayan bir altsistemdir. Veri yolu türleri şunlardır: CPU ile bellek denetleyici hub arasında veri taşıyan ön veri yolu (FSB); bilgisayarın anakartındaki Intel entegre bellek denetleyicisi ile Intel G/Ç denetleyici hub arasında noktadan noktaya bağlantı sağlayan doğrudan medya arabirimi (DMI); ve CPU ile entegre bellek denetleyicisi arasında noktadan noktaya bağlantı sağlayan Hızlı Yol Arabirimi (QPI).

TDP: Termal Tasarım Gücü (TDP), Intel tarafından belirlenen bir yüksek karmaşıklıklı iş yükü altında işlemcinin tüm aktif çekirdeklerle Taban Frekansında dağıttığı ortalama gücü watt türünden yansıtır.

Buraya kadar umarım kafanız karışmamıştır. Biraz daha sadeleştirerek bilmeniz gerekenleri anlatmaya çalışayım. Yukarıda da bahsettiğim üzere i7-8700’deki 8 rakamı işlemcinin neslini gösteriyor. Yani 8. Nesil i7 işlemci demekti. 8. Nesil işlemciler şu anda en son nesil işlemcileri kapsamaktadır. 8700’deki 700 model ayırımı için satıcılar veya alıcılar arasında kullanılmaktadır. 8700K yerinde ki K’yerinde hiç bir harf gelmeyeceği gibi T,H,HK, HQ,HU,U, Y gibi harfler gelebilir. Bunların anlamı ise şu şekilde diyebiliriz.

• K: Overlock Edilebilir. İşlemci Hızı Yükseltilebilir.
• T: Güç Optimize Edilebilen İşlemciler.
• H: Yüksek Performanslı İşlemciler
• HK: Yüksek Performanslı Grafik ve Overclock İşlemciler
• HQ: Dört Çekirdekli Yüksek Performanslı Grafik İşlemciler
• U: Ultra Düşük Güç Tüketen İşlemciler
• Y: Son Derece Düşük Güç Tüketen İşlemciler

Buraya kadar hep Intel’i anlattık ama aynı şey elbette AMD içinde geçerlidir. Basit bir şekilde ayırım yapacak olursak;

İntel İşlemciler:

• Celeron: Düşük Seviye İşlemciler
• Pentium: Orta Seviye İşlemciler
• Core: Yüksek Seviye İşlemciler

AMD İşlemciler

• Sempron: Düşük Seviye İşlemciler
• Athlon: Orta Seviye İşlemciler
• Phenom: Yüksek Seviye İşlemciler