Hız Sabitleyici Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?

Hız Sabitleyici Nedir? Ne İşe Yarar? 

Şehirlerarası veya uzun yolcuklarda sürücü; sürekli gaz pedalına basmak, frenleme yapmak, araç sollamak ve direksiyon kontrolünü sağlamak zorundadır. Bu durum sürücünün uzun yolculuklarda yorulmasına neden olur. Bu nedenle tamamen sürücü konforu düşünülerek araçlara hız sabitleyici sistem (cruise control sistemi) ilave edilmiştir.

Hız sabitleme sistemi aracın hızını belirli bir hızda ayarladıktan sonra sürekli aynı hızla seyrini sağlayan bir sistemdir. Sistemin tekrar devre dışı kalması için sürücünün gaz pedalına, fren pedalına dokunması yeterlidir. Taşıtın otomatik veya düz vites olması fark etmemektedir. Otomobil, otobüs, kamyon vs. gibi her araca uygulanabilen bu sistem ilk olarak 1990’lı yıllarda lüks araçlarda kullanılmaya başlanmıştır.

Hız Sabitleyici Yapısı ve Özellikleri: Basit bir hız sabitleme sisteminin temel elemanları şunlardır:

• Servo ünitesi
• ECU (Elektronik kontrol ünitesi)
• Hız sabitleme elemanları
• Kumanda düğmeleri

Hız Sabitleyici Nasıl Çalışır?

Direksiyon üzerine veya çevresine yerleştirilen bir kol ya da düğme ile hız sabitleme sistemi devreye sokulduğunda, hız sabitleme sisteminin bağlantılı olduğu elektronik kontrol ünitesine sinyal gönderilir. Elektronik kontrol ünitesine bağlı fren, debriyaj, gaz ve direksiyon sistemi sensörleri sürücünün isteğine yanıt verir ve sistem çalışmaya başlar. Eğer sürücü hızı sabitlemek istiyorsa ve araç hızı 40 km/h üzerinde ise cruise kontrol devreye girer ve yakıt valfine müdahale ederek yakıtın o andaki hıza göre sabitlenmesi sağlanır. Eğer sistem devreden çıkartılmak isteniyorsa debriyaj, fren ve gaz pedalına basmak yeterli olur. Ancak bazı araçlarda gaz pedalı sistemi devreden çıkartma özelliğine sahip olmayabilir. Bu durumda direksiyon üzerinden bulunan kol veya düğme ile aracın hızı değiştirilebilir.

Sistemi devreye sokmak ve devreden çıkarmak için direksiyon üzerinde ON / OFF , Set + / – ve RESET tuşları bulunur. ON tuşu ile hız sabitleyici devreye sokulabilir OFF tuşu ile devreden çıkarılabilir. Set artı (+) tuşuyla aracın hızı artırılabilir, eksi (-) tuşuyla hızı azaltılabilir. Eğer aracın hızını azalttıktan veya arttırdıktan sonra tekrar en baştaki hıza getirmek isterseniz de RESET tuşunu kullanabilirsiniz. Ancak bu tuşların isimleri araçtan araca farklılık gösterebilir.

Cruise controlün (CC) yanında bir de son zamanlarda iyice yaygınlaşan Adaptive Cruise Control (ACC) sistemi vardır. Bu sistemin çalışma mantığı da tıpkı diğer sistem gibidir. Ancak tek farkı öndeki araçla aranızdaki mesafeyi sensörler yardımıyla otomatik olarak ayarlayabilmesidir. Yani otobanda sabitleyiciyi kullanarak seyahat ederken önünüze sizden daha yavaş hareket eden bir araç çıktığında sizin frene basmanıza gerek kalmadan sistem otomatik olarak hızı ve aradaki mesafeyi karşıdaki araca göre ayarlayabilmektedir. Önünüzdeki araç şerit değiştirdiğinde veya hızlandığında ise sistem kendiliğinden eski hızına dönecektir.

Hız sabitleyici sistem daha az stres ve daha az yorgunluk sağladığı gibi yakıt tasarrufu konusunda da büyük avantaj sağlamaktadır. Özellikle otobanlarda ve anayollarda %25 yakıt tasarrufu sağlayabilir.