Güç Kaynağında 80+ Özelliği Nedir?

Herkese Merhaba. Bu yazımızda –kısaca- “Güç Kaynağında 80+ Özelliği Nedir?” Sorusuna cevap vermeye çalışacağım. Öncelikle konunun daha anlaşılır bir hale gelmesi için “kısa bir bilgilendirme” yapayım. Bir bilgisayar için Güç Kaynağı, Power Supply aynı anlam gelir ve çoğu zaman PSU olarak tanımlanır. Bilgisayarlar kasalarında yerleşik halde bulunan güç kaynağı, daha çok metal bir kasa yerleştirilmiş, içinde transformatör ve/veya elektronik devreler bulunan, bilgisayar birimlerinin (anakart, ram, işlemci, ekran kartı vs.) çalışmaları için gereksinim duyulan farklı gerilim değerlerinde doğru akım sağlayan bir donanımdır. Günümüzde sıradan bir bilgisayarın kullandığı güç kaynağı yaklaşık 300-750 Watt güçtedir.

Yarı iletken teknolojisinde meydana gelen gelişmeler sayesinde günümüz güç kaynaklarında, pahalı olan ve çok yer kaplayan transformatörler genellikle kullanılmamaktadır. Bilgisayar güç kaynakları, +3,3 V, +5 V, +12 V, -12 V, -5 V gibi gerilimleri aynı anda ve belirli bir sapma aralığında üretim yaparlar.

Bir güç kaynağı satın almak istediğimizde karşımıza 80+ (80 Plus) gibi bir ifade çıkmaktadır. Bu ifade elektronik endüstrisinde bir standart haline gelen “80 Plus Sertifikası” olup güç kaynağının ne kadar verimli olduğunu gösteren bir değerdir. Program çerçevesinde teste giren güç kaynaklarının öncelikle verimlilikleri ölçülüyor. %20, %50 ve %100 yük altında yapılan testlerden sonra ortaya çıkan verimlilik değerleri, güç kaynağının alacağı sertifikayı belirliyor. En az %80 verimlilik sağlayan güç kaynakları “80 Plus Sertifikasını” almaya hak kazanıyor. Güç kaynakları –hepimizi bildiği üzere- şehir hattından gelen elektriğin tamamını sisteme vermezler. Şehir hattından gelen gücün %80‘ini sisteme yansıtabilen güç kaynakları bu sertifikayı almaktadırlar. En az %85 verimlilik sağlayanlar Bronz/Bronze, %89 olanlar Gümüş/Silver, %92 olanlar Altın/Gold, %94 olanlar Platinyum/Platinum    ve en az %96 verimlilik sunanlar ise Titanyum/Titanium sertifikaya sahip oluyorlar.

Bazı güç kaynakları çok çalıştıklarında gerekli olacak enerjiyi ısıya çevirerek performansın düşmesine neden olur gerekli testlerden geçmiş ve onay almış güç kaynakları ise size bunu yaşatmaz sisteminizi korur ve uzun vadede faturanıza katkıda bulunur.

Bunu anlaşılabilecek şekilde kısaca izah edeyim.

80+ Plus Sertifikaya sahip olmayan bir PSU sadece gereğinden fazla elektrik çeker. Sonuçta verimsizlik meydana gelir. Bu durumda fazladan elektrik faturası ortaya çıkar.  Örneğin; 80+ Bronze PSU‘lar genelde %85 civarında verimlilik sağlıyor. Standart arttıkça, sağlanan verimlilikte artar.

Bilgisayara gereken güç 500 Watt ise güç kaynağı prizden 500 Watt çekmiyor. Daha fazla güç çekiyor. %80 verimlilikte çekilen güç yaklaşık olarak 500/0.8= 625 gibi bir değer ortaya çıkar. Yani PSU 500 Watt gerekli olduğunda 625 Watt elektrik çeker. Aradaki fark yani 625-500= 125 Watt ısı olarak açığa çıkar.

Başka bir örnek vermek gerekirse yükte “500 Watt” çeken bir sistemde PSU şebekeden ne kadar çeker bakalım. Formül = (500/verim)x100 şeklindedir. Aşağıda fazla diye yazdığımız değerler PSU üzerinde verimsizlik nedeni ile kaybedilen-boşa giden enerjidir.

• %60 PSU = Verim %60 = 833 watt (333 Watt Fazla)
• %70 PSU = Verim %70 = 714 Watt (214 Watt Fazla)
• %80+ PSU = Verim %80 = 625 Watt (125 Watt Fazla)
• %80+Bronze PSU = Verim %85 = 588 Watt (88 Watt Fazla)
• %80+Silver PSU = Verim %89 = 562 Watt (62 Watt Fazla)
• %80+ Gold PSU = Verim %92 = 543 Watt (43 Watt Fazla)
• %80+ Platinum PSU = Verim %94 = 532 Watt (32 Watt Fazla)
• %80+ Titanium PSU = Verim %96 = 521 Watt (21 Watt Fazla)

Görüldüğü gibi 500 Watt %60’lık bir PSU şebekeden tam yükte 833 Watt çeker ve çektiği 333 Watt’ı boşa harcarken, 500 Watt 80+ Titanium PSU tam yükse 521 Watt çeker ve sadece 21 Watt enerji boşa harcayacaktır. İşte burada verimliliğin ne kadar önemli olduğu ortaya çıkıyor.

Diyelim ki klasik bir oyuncusunuz ve bilgisayarınızı günde 8 saat kullanıyorsunuz. Kullanabileceğiniz yük miktarı ortalama %60 olarak kabul edersek 500 Watt PSU için aylık harcayacağınız “fazladan elektrik tutarını” bulalım.

• 1000 W (Watt) = 1 Kw (Kilowatt)
• 1 Kw (Kilowatt) = 44 Kuruştur.

Formül = Fazla Kilowatt x 8 Saat x 30 Gün x 0.6 (%60) = Aylık Tutar

• %60 PSU = Verim %60 = 0.333 x 8 x 30 x 0.6 = 47,952 TL
• %70 PSU = Verim %70 = 0.214 x 8 x 30 x 0.6 = 30,816 TL
• %80+ PSU = Verim %80 = 0.125 x 8 x 30 x 0.6 = 18 TL
• %80+Bronze PSU = Verim %85 = 0.088 x 8 x 30 x 0.6 = 12,672 TL
• %80+Silver PSU = Verim %89 = 062 x 8 x 30 x 0.6 = 8,928 TL
• %80+ Gold PSU = Verim %92 = 0.043 x 8 x 30 x 0.6 = 6,192 TL
• %80+ Platinum PSU = Verim %94 = 0.032 x 8 x 30 x 0.6 = 4,608 TL
• %80+ Titanium PSU = Verim %96 = 0.021 x 8 x 30 x 0.6 = 3,24 TL

Ancak dikkat etmeniz gereken diğer bir husus her zaman için 80+ sertifika olduğunu belirten ucuz ürünlere aldanmamanız. PSU Bilgisayar için çok önemli bir donanım bileşenidir. Kalitesiz bir PSU donanımlarınızın kullanılamaz hale gelmesine neden olabilir. Bilinen ve marka değeri olan bir PSU tercih sebebi olmalıdır.

Bir PSU’nun gerçek değerinin ne olduğunu anlamak için burada bulunan siteyi ziyaret edip, almayı düşündüğünüz PSU’yu bulup üzerini kliklemeniz yeterli.