GGT Nedir ? GGT Yüksekliği ve Düşüklüğü Neden Görülür?

GGT (Gama Glutamil Transferaz), genellikle karaciğer hastalıklarının tanısında kullanılan duyarlı bir biyokimya testidir. Ayrıca karaciğer ve safra yollarında en yüksek konsantrasyonlarda bulunan enzimdir. Böbreklerde, pankreasta ve ince bağırsaklarda da bulunur. Enzimler, vücuttaki kimyasal reaksiyonlar için gerekli olan moleküllerdir. GGT, vücutta diğer molekülleri hareket ettirmeye yardımcı olan bir ulaşım molekülü olarak işlev görür. Ancak, kandaki bu enzim genellikle karaciğerden gelir. GGT (Gama Glutamil Transferaz), enzimindeki artış, çeşitli sağlık sorunlarının karaciğere zarar verdiğine işaret eder.

GGT testi bir çok durumda yüksek çıkabilmektedir.

Tek başına GGT yüksekliğinde şeker hastalığı varlığı veya yatkınlığı ve alkol kullanımı ilk olarak akla gelmelidir. GGT normal değerleri erkek ve kadında çok az farklılık gösterir, kadınlarda bir miktar daha düşüktür.

GGT (Gama Glutamil Transferaz) Normal Değerleri:

• Erkek: 10-44 mg/dl
• Kadın: 9-38 mg/dl

GGT (Gama Glutamil Transferaz) Testinin Amacı Nedir?

Karaciğer ve safra yolları hastalıklarının tanı ve takibinde, gizli alkolizmin takibinde, ALP yüksekliği olan kişilerde, bu yüksekliğin kemikten mi yoksa karaciğerden mi kaynaklandığını ayırt etmede kullanılır.

Doktorunuz sizde ALP yüksekliği olduğunu tespit ederse bu testi yaptırmanızı isteyebilir. Ayrıca kişi karaciğer hastalığı veya karaciğer hasarı semptomları yaşarsa, diğer karaciğer enzim fonksiyon testleriyle birlikte yahut yalnızca takip amaçlı doktorunuz bu testi yaptırmanızı bildirebilir. GGT testi ayrıca karaciğer, safra kesesi ve safra kanalları hastalıklarının değerlendirmesine de yardımcı olur. GGT testi yapılmasının bir diğer nedeni de, zehirli maddeler veya alkol nedeniyle oluşan karaciğer hasarını tespit etmektir.

GGT Testinin Yüksek Çıktığı Durumları Karaciğer ve Karaciğer Dışı Şeklinde 2 Başlıkta Toplayabiliriz.

Karaciğer Hastalıkları:

• Hepatitler
• Tıkanma Sarılıkları
• Karaciğer İçi Safra Yolları İltihapları
• Karaciğerde Metastaz Görüldüğü Durumlar
• Alkole Bağlı Karaciğer Hastalıkları
• Karaciğer Yağlanması

Karaciğer Dışı Hastalıkları:

• Pankreas İltihapları
• Bazı Kanser Türleri (Malign Melanom, Akciğer, Göğüs veya Prostat Kanseri)
• Şeker Hastalığı
• Tiryakilik Derecesinde Sigara Kullanımı
• Kalp Yetmezliği Olan Kişiler

Bazı İlaçların Kullanımı Sonrası

GGT özellikle çeşitli ilaçların kullanımını takiben yüksek değerlerde çıkabildiği görülmektedir. GGT yüksekliğine sebep olabilen ilaçlar aşağıda belirtilmiştir:

Fenitoin, Karbamazepin  ve Barbitürat grubu ilaçlar (Nöroloji ve Epilepsi hastalarında kullanılan ilaçlar), Hiperlipidemi tedavisinde kullanılan ilaçlar, çeşitli Antibiyotik grubu ilaçlar, mide hastalıklarının tedavisinde kullanılan ilaçlar (Anti Asidler, H2 Reseptör Antogonistleri), Antifungal ilaçlar (mantar enfeksiyonu tedavisinde kullanılan ilaçlar), depresyon tedavisinde kullanılan ilaçlar, testestoron içeren hormon ilaçları.

GGT değerini yükseltebilen ilaçları yukarıda sıraladık bir de GGT değerini düşüren ilaç örneği verelim. Örneğin doğum kontrol hapları da GGT değerlerinde düşüklük yapabilmektedir.

Sonuç olarak kanda GGT yüksekliği doktorlar tarafından istenen bir durum değildir. Test sonucunda GGT yüksekliği varsa tedbiren de olsa nedenini araştırmak için karaciğer hakkında bilgi veren karın ultrasonu tahlili de mutlaka yaptırılmalıdır. Ultrason incelemesi sonrası karaciğerde bir hastalık olup olmadığı konusunda bilgi alınabilmektedir.

Kanda GGT Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?

Kanda GGT yüksekliği genelde bir karaciğer problemine işaret etse de, başka sağlık problemlerinin belirtisi de olabilir. GGT yüksekliği şu durumlarda da ortaya çıkabilmektedir. Aşağıdaki faktörler veya tıbbi durumlar bu enzimin kandaki seviyesini artırabilmektedir:

• Bölgesel hasarla sonuçlanan karaciğerde veya safra kanalında fonksiyon bozukluğu
• Safra kanalı tıkanıklığı (nedeni tümörler, taşlar vb olabilir)
• Fast food gıdalar yeme ve kola içme alışkanlığı
• Alkol tüketimi (ara ara içenlere kıyasla devamlı alkol kullananlarda yüksek düzeylerdedir)
• Kolangit, obezite ve uyuşturucu kullanımı
• Konjestif kalp yetmezliği
• Karaciğer hasarı (örneğin hepatit, siroz kaynaklı)
• Diyabet Pankreas iltihabı
• Bazı ilaçların yan etkileri
• Aşırı kırmızı et tüketimi
• Kronik viral hepatit
• Karaciğere yeterli kan akışının olmaması
• Karaciğer tümörü
• Siroz veya karaciğer hasarı
• Kalp yetmezliği
• Pankreatit
• Şeker hastalığı
• Sigara içmek
• Kanda magnezyum yüksekliği
• Bazı enfeksiyonlar (epstein barr virüsü gibi)

Kanda GGT Düşüklüğü Nedenleri Nelerdir?

GGT düşüklüğü bir soruna herhangi bir sağlık sorununa işaret etmeyebilir. Yemeklerden sonra GGT miktarı biraz düşebilir.  Bazı kaynaklara göre kahve tüketimi fazla olan insanlarda GGT değerinde düşüşler gözlendiği belirtilmiştir. Tiroid bezinin yavaş çalıştığı (hipotiroidi) hastalarında düşüklük görülebilir.

• Düşük tiroid seviyeleri
• Hipotalamik sendromu
• Ciddi magnezyum eksikliği
• Yüksek trigliserid tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar
• Doğum kontrol hapları
• Erken gebelik dönemi
• İlaç kullanımı (azatioprin, ursodiol, oral kontraseptifler, klofibrat)

Kaynak:

• https://tahlil.com/ggt-nedir-ggt-yuksekligi-neden-gorulur
• https://doktorumnedio.com/tahliller/ggt-nedir-neden-yukselir/
• https://doktorun.net/ggt-nedir-yuksekligi-dusuklugu-ne-anlama-gelir/
• http://www.mavikadin.com/gamma-glutamil-transferaz-ggt-kan-testi-neden-yapilir
• https://www.saglikbilgi.net/ggt-nedir/