Fagositoz Nedir?

Fagositoz sözlük manasıyla hücre yemesi demektir. Hayvansal hücrelerin, katı besin maddelerini, vezikül oluşturacak biçimde, sitoplazmalarına almalarına Fagositoz denir. Fagositoz hayvansal hücrelerin kendilerine gerekli maddeleri almalarında en önemli yollardan birisidir.

Örneğin, alkol kullanan birisi alkolü almadan önce biraz zeytin yağı içerse daha geç sarhoş olur çünkü zeytinyağı büyük moleküllü olduğu için ve zeytinyağını önce aldığımız için hücreye ilk ulaşan zeytinyağıdır bunun sonucunda da onun hücreden geçmesi zor olduğundan alkolde geçemez ve kişi daha geç sarhoş olur.

Makrofajlar’ın vücuttaki infeksiyöz etkenleri veya yabancı maddeleri içine alması da fagositoz yoluyla olur.

1- Büyük parçacıkların (besinlerin veya yok edilecek olan yabancı maddelerin), yalancı ayaklar (pseudopod) yardımıyla hücre içerisine alınması.

2- Bir maddenin hücre içine alınması işlemidir. Sırasıyla; hücreye tutunma, hücre içine alınma, fagozom (fagositik koful) oluşumu ve sindirim kademelerinden oluşur.

3- Hücre zarından geçemeyen büyük katı moleküllerin yalancı ayaklarla hücre içine alınmasıdır.

Fagositozda ATP (enerji) harcanır ve enzimler kullanılır. Fagositoz yalancı ayak oluşturularak yapılır. Fagositoz yapabilen canlılara amip, akyuvar örnek verilebilir.

Fagositozun oluşumu; Örneğin bir amip besinin olduğu yere yaklaşır ve yalancı ayak oluşturularak besinin etrafı sarılır. Besin, koful oluşturularak hücre içine alınır. Daha sonra oluşan kofulla hücre içinde bulunan lizozom organeli birleşir ve sindirim kofulu oluşur. Sindirilen besinlerin gerekli olanları hücre içine alınır. Atılacak olanlar büyük yapıda ise ekzositozla, hücre zarından geçebilenler ise difüzyonla dışarı atılır.

Fagositoz bir hücrelilerde, akyuvarlarda ve karaciğerdeki bazı hücrelerde görülür.