Bugüne Kadar Ay’da Kaç Kişi Yürüdü?

Ay, Dünya’nın tek doğal uydusudur. Güneş Sistemi içinde beşinci büyük doğal uydudur. Dünya ile Ay arasında ortalama merkezden merkeze uzaklık 384.403 km’dir. Ay’ın çapı ise 3.474 km‘dir, bu da Dünya çapının dörtte birinden biraz fazladır. Dolayısıyla Ay’ın hacmi Dünya’nın hacminin %2’sidir.

Ay, insanların üzerine iniş yaparak yürüdükleri tek gökcismidir. Yerçekiminden kurtulup uzaya çıkan ve Ay’ın yakınından geçen ilk yapay nesne Sovyetler Birliği‘nin Luna 1 uydusudur. Ay yüzeyine çarpan ilk insan yapısı nesne Luna 2 uydusudur. Normalde görünmeyen Ay’ın öteki yüzünün ilk fotoğraflarını ise Luna 3 uydusu çekmiştir. Bu üç uydu da 1959 yılında uzaya fırlatılmıştır. Ay yüzeyine ilk yumuşak iniş yapabilen uzay aracı Luna 9, ve Ay yörüngesine giren ilk insansız uzay aracı da Luna 10‘dur. Bu iki uydu da 1966’da uzaya fırlatılmıştır.

ABD‘nin Apollo programı 1969 ve 1972 yılları arasında yapılan başarılı inişlerle, günümüze kadar insanlı görevleri başaran tek uzay programıdır. Ay’ın doğrudan insanlar tarafından incelenmesine Apollo programının bitişiyle son verilmiştir.

Her ne kadar 1959 yılında Luna 2 ve bunu izleyen diğer inişlerde birçok Sovyetler Birliği bayrağı ile ABD bayrağı Ay yüzüne sembolik olarak dikilmişse de günümüzde Ay yüzeyi üzerinde hiçbir ulus hak iddia etmemektedir. Rusya ve ABD, Ay’ı uluslararası sular ile aynı statüye koyan (res communis) Dış Uzay Anlaşması‘nın taraflarıdır. Bu anlaşma aynı zamanda Ay’ın yalnızca barışçıl amaçlar için kulllanılmasını emreder ve askerî üsler ile kitle imha silahlarını ve her türden silahları yasaklar.

Ay kaynaklarının herhangi bir ülke tarafından tek başına kullanılmasını kısıtlayan ikinci bir anlaşma olarak Ay Anlaşması önerilmiştir ama uzay yolculuğuna çıkabilen ülkelerden hiçbiri bu anlaşmayı imzalamamıştır. Çeşitli kişiler Ay üzerinde tamamen ya da kısmen hak iddia etse de bunlar dikkate alınmamıştır.

7 Aralık 1972 tarihinde Apollo 17 misyonu ile Ay’a inen son insanlı uçuş olmuştur. O günden bu yana Aya herhangi bir insanlı uçuş yapılmamıştır. Apollo 17; Eugene Cernan, Ronald Evans ve Dr. Harrison Schmitt‘den oluşuyordu. Schmitt bir jeologdu. Challenger adlı modülle Dr. Schmitt ve Cernan Ay yüzeyine inip 22 saat süren bir araştırma yaptılar. Rusya geçen yıl, 2029 yılında Ay’a insanlı uçuş yapmayı planladıklarını duyurmuştu.

Bugüne Kadar Ay’a Ayak Basan İnsanlar

1. Neil Armstrong – Apollo 11, 1969
2. Buzz Aldrin – Apollo 11, 1969
3. Pete Conrad – Apollo 12, 1969
4. Alan Bean – Apollo 12, 1969
5. Alan Shepard – Apollo 14, 1971
6. Edgar Mitchell – Apollo 14, 1971
7. David Scott – Apollo 15, 1971
8. James Irwin – Apollo 15, 1971
9. John Young – Apollo 16, 1972
10. Charles Duke – Apollo 16, 1972
11. Gene Cernan – Apollo 17, 1972
12. Harrison Schmitt – Apollo 17, 1972

Bugüne Kadar Ay’da Kaç Kişi Yürüdü?

1- Neil Armstrong: 21 Temmuz 1969 yılında bütün insanoğlu ilk kez Ay’â ayak basılmasına şahit oldu. Bu kişi de hepimizin bildiği gibi Neil Armstrong idi. Apollo 11 misyonu kapsamında 20 Temmuz’da Ay’a giden ve bir gün sonra ilk ayak basan insan olarak anılan Armstrong’un “Benim için küçük, insanlık için büyük bir adım” sözü de tarihe geçti. Neil Armstrong, 25 Ağustos 2012 tarihinde, 82 yaşında hayata veda etti.

2- Buzz Aldrin: Buzz Aldrin, Neil Arstrong’dan sonra ilk akla gelen isimdir. Apollo 11 misyonu Ay’a giden Aldrin, komutan olan Artmstrong’dan sonra Ay’a ayak basan ikinci insan olmayı başarmıştır.  Ancak Apollo misyonu Aldrin’in ilk uzay görevi değildi. Buzz Aldrin, 1966 yılında Gemini 12 misyonu kapsamında uzay yürüyüşü denemeleri yaptı. Aldrin, 1971 yılında NASA’dan istifa etti.

3- Pete Conrad: 14 Kasım 1969 tarihinde Ay’a yapılan Apollo 12 misyonunun komutanı olan Conrad, zorlu bir yolculuktan sonra Ay’a Ayak basan 3. insan olmuştur. Conrad, Armstrong’un açıklamasına atıfta bulunarak Houston’a gönderdiği mesajda, “Dostum, bu Neil için küçük bir adım olabilir ama benim için gayet uzun bir adım oldu.” ifadelerini kullanmıştır. 8 Temmuz 1999 yılında hayatını kaybetmiştir.

4- Alan Bean: 1981 yılında NASA’dan ayrılacak olan Bean; Ay’a ayak basan 4. insandır. Apollo 12 misyonu ile uydumuza ayak basmayı başarmıştır.

5- Alan Shepard: 5-6 Şubat 1971 tarihlerinde Apollo 14 misyonunun komutanı olan Shepard, Ay’a ayak basan beşinci insandır. Bu görevde 47 yaşındaydı ve Ay’a ayak basan en yaşlı insan da kendisi idi. Shepard, bunun yanı sıra NASA’nın 1961 tarihli Mercury uçuşu kapsamında uzaydaki ikinci insan ve ilk ABD’li olma özelliğini de taşıyor.

6- Edgar Mitchell: Mitchell da Apollo 14 misyonu kapsamında Ay’a gitti. Mitchell, Ay yüzeyinde dokuz saat geçirerek çalışmalar yaptı. Çok sayıda kitabı da bulunan Mitchell’in “Kaşifin Yolu” isimli kitabı en çok bilinenlerden.

7- David Scott: Ay’a ayak basan yedinci insan olan Scott, 31 Temmuz-2 Ağustos tarihleri arasında düzenlenen Apollo 15 misyonu kapsamında Ay’a gitmiştir. Ancak bunun yanında Ay’da araç kullanan ilk insandır kendileri.

8- James Irwin: Apollo 15 misyonu ile uydumuza ayak basan sekizinci insandır. 1972 yılında NASA’dan ayrıldı. Irwin, sonraki yıllarda sık sık Türkiye’ye gelerek Ağrı Dağı’nda Nuh’un Gemisi’ni arama çalışmalarına da katılmıştır.

9- John W. Young: Apollo 16 misyonu kapsamında Ay’a ayak basan dokuzuncu insan olmuştur. Young, Ay’a iki kez gitti. Ancak ilk Apollo 10 misyonu sırasında Ay’a ayak basmadı.

10- Charles Duke: Apollo 16 misyonu ile uydumuza ayak basan Duke, Ay’a ayak basan onuncu insandır. ABD’nin Ay yolculukları sık sık komplo teorilerine de konu oldu. Sık sık NASA astronotlarının aslında Ay’a hiç adım atmadığı söylentileri çıktı. Duke, bir belgeselde bunlara tepki göstererek, “Biz Ay’a dokuz kez gittik. Eğer sahte ise neden aynı şeyi 9 kez yaptık” demiştir.

11- Harrison Schmitt: Schmitt, Apollo 17 misyonu (11-14 Aralık 1972) kapsamında Ay’a ayak basan onbirinci insan olmuştur.

12- Eugene Cernan: Cernan, Apollo 17 misyonu kapsamında Ay’a ayak basan on ikinci ve son insandır. Cernan’ın hikayesini anlatan “Ay’daki son insan” isimli bir de belgesel de bulunuyor. Ondan beri Ay’a hiç insanlı uçuş yapılmadı. 1972 yılından beri kimse Ay’a ayak basmadı. 

Ay’ı Ziyaret Eden Uzay Araçları