Antibiyotik Kullanımı Hakkında Bilinmesi Gerekenler!

Antibiyotikler, bazı bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonların tedavisinde kullanılan, bakterileri öldüren ve/veya üremesini durduran ilaçlardır.

Virüslere bağlı enfeksiyonları tedavi etmemekle birlikte, grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklarda antibiyotiğin bir faydası yoktur. Ancak iyi bir bağışıklık sistemi bu tür hastalıkları yenebilmektedir.

Unutmayınız ki antibiyotikler ateşi düşürme, ağrıyı dindirme özelliği yoktur ve bir antibiyotik her hastalıkta kullanılamaz.

Antibiyotik dozunun yetersiz veya aşırı olmasının yanı sıra doz aralıklarının uygunsuz olması antibiyotik direncine yol açabilmektedir.

Antibiyotiğe duyarlı bakteriler antibiyotiğe maruz kaldıklarında öldükleri halde, dirençli bakteriler büyümeye ve çoğalmaya devam ederler ve bu dirençli bakteriler toplumda hızla yayılarak diğer insanlarda enfeksiyonlara neden olabilmektedir.

Uygunsuz antibiyotik kullanımı, antibiyotiklerde karşı direnç oluşturmalarına neden olur. Bu nedenle ilgili bir hastalıkta kullanımı gerektiğinde antibiyotik etkisi yetersiz kalmaktadır. Artan antibiyotik direnci günümüzde ve gelecekte antibiyotiklerin etkinliğini tehdit etmektedir.

Etkili antibiyotikler olmadan yoğun bakım, organ nakli, kanser kemoterapisi, yeni doğan bebeklerin bakımı veya kalça ya da diz protezi ameliyatı gibi yaygın cerrahi işlemlerin uygulanmasının mümkün olmamaktadır.

Ülkemizde antibiyotikler, en çok kullanılan ilaçlar içerisinde bulunuyor ve ne yazık ki bunların önemli bir kısmı gereksiz ya da yanlış kullanılmaktadır. Bugün dirençli bakterilerin neden olduğu enfeksiyon hastalıkları dünyada ve ülkemizde insanlığı tehdit eden ciddi bir sorun haline gelmiştir.

Bazı ülkelerde doğru antibiyotik tedavisinden yoksun olan insanların hayatlarını kaybettiğini ve uygunsuz kullanımdan kaynaklı antibiyotik direncinin her kıtada endişeye neden olduğu bilinmektedir.

Antimikrobiyal direncin yüksek olduğu ülkelere seyahatte bulunan yolcular, dirençli bakteriler tarafından kolonize ve enfekte olmuş olmuş şekilde geri dönerek ülkelerinde bunu yayabilmektedirler.

Eğer antibiyotik kullanımı kontrol altına alınamazsa kolaylıkla tedavi edilebilecek bir enfeksiyon hastalığının bile, direnç nedeniyle ölümcül olabileceğini, insanlığın antibiyotik öncesi çağa geri dönmek durumu ile karşı karşıya kalabileceği bilim insanları tarafından ifade edilmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü, toplumları büyük tehlikelerin beklediği konusunda uyarmış ve antibiyotik direncinin artık küresel bir tehdit oluşturduğunu ilan etmiştir.

Etkinliği bilinen bir antibiyotik yerine, yeni olan ve etkinliği iyi bilinmeyen bir antibiyotiğin seçilmesi, aynı etkinlikte daha ucuz antibiyotik varken pahalı antibiyotiğin seçilmesi, gerekli olmadığı halde birden fazla antibiyotiğin kullanılması uygunsuz antibiyotik kullanımını ifade etmektedir.

Uygunsuz antibiyotik kullanımının önemli sonucu olarak; dirençli mikroorganizmaların vücut florasına hakim olacağını ve buna bağlı enfeksiyon seyrinde, hastanede kalış süresinde ve hastalığa bağlı ölüm oranlarında artış olacağını unutmamak gerekir.

Antibiyotik kullanımı ishal gibi yan etkiler görülebilmektedir.

Hekim önerisi ve eczacı danışmanlığı olmadan kullanılan antibiyotikler, sonu ölümlere varabilecek ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.

Birine iyi gelen bir antibiyotik başkasına zarar verebilir.

Kişinin daha önceki bir hastalıkta kullandığı antibiyotik, tekrar benzer hastalığa yakalansa bile etkili olmayabilmektedir.

Gereksiz kullanılan her ilaç gibi gereksiz antibiyotik kullanımıyla da istenmeyen yan etkilerin görülebilmektedir.

Önemli bir halk sağlığı sorunu olan, uygunsuz antibiyotik kullanımın diğer zararların yanı sıra ekonomik ve sosyal maliyetin artışına neden olmaktadır.