Amerikan Merkez Bankası (FED) Nedir? Ne İş Yapar? Nasıl Çalışır?

Federal Rezerv Sistemi (Federal Reserve ya da FED) 23 Aralık 1913’te ABD’de çıkarılan Federal Reserve Yasası ile kurulan sistem içerisinde yer alan bankalardır. Bu sistem içerisindeki bankaların oluşturduğu organizasyon ABD’nin Merkez Bankası FED’i meydana getirmiştir. FED farklı bir yapıyla meydana gelmiş olmasına rağmen bir merkez bankası’nın sahip olduğu tüm fonksiyonlara sahiptir.

FED, kısa adı FRS olan Federal Rezerve System ile çalışır. Bu, 12 bölgenin merkez bankası ve birde yönetim kurulundan meydana gelmiştir. FED’in ülke ekonomisi için istihdamın sağlanması, döviz ve para piyasalarında istikrarlı bir hava ve hedeflenen büyüme rakamlarının sağlanması gibi beklentileri bulunmaktadır.

Zamanla Federal Rezerv Sistemi’nin rolleri ve sorumlulukları genişletilmiş ve yapısında değişiklikler meydana gelmiştir. Merkezi Washington‘da olan bankanın başkanı Janet Yellen‘dir.

FED bankaların son kredi mercii olmasının yani sıra sıkı yada  gevşek para politikaları uygular, bankaları denetler, döviz kuru ve enflasyon üzerinde etkisi olan faiz oranlarını belirler, altın ve döviz rezervlerini yönetir. FED Amerikan ekonomisinin büyüklüğü ve doların ticari hayattaki konvertibl bir değer oluşu nedeniyle aldığı kararlar tüm dünya ekonomisi üzerinde ciddi etki yaratmaktadır. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde cari açığın olduğu ve dış finansman ihtiyacı içindeki ülkeler fed ’in uygulayacağı para politikalarından oldukça etkilenir Örneğin; Fed Faiz arttırımı yoluna gittiğinde ülke içinden ciddi bir para çıkışı olacaktır. Sermayeyi tekrar kazanmak adına yüksek faiz uygulaması yada düşük enflasyon uygulamasına gidilir. Faiz oranlarında artış daha kısa vadede çözüm sunacağı için tercih edilen bir yöntem olacaktır.

FED diğer merkez bankalarından daha farklı bir yapıya ve yönetimsel şekle sahiptir. FED 5 organa sahiptir. Bunlar Yönetim Kurulu (Guvernörler Kurulu), Federal Serbest Piyasa Komitesi (FOMC), 12 Federal Reserve Bankası, Üye Bankalar, Danışma Komisyonlarıdır. FRS (Federal Reserve System), ülkedeki 12 bölgenin merkez bankalarından ve bir yönetim kurulundan oluşur. Ayrıca her bölgenin de kendine ait yönetim kurulu ve merkez bankası başkanı vardır. FOMC yılda 8 kere yapılır, bu sayı gerekirse artırılır.

FED’in sermayesi üye bankalara aittir. Üye bankalar, sermaye ve karlarının %6’sı kadar Federal Rezerv Bank hissesi alır ve bunun %3’ü ödenmiştir. Kalanı ise Guvernörler Kurulu’nun kararına bağlıdır. Ticari bankalar ise %6 kar payı alır.

FED tıpkı diğer gelişmiş ülkelerin merkez bankaları gibi siyasi otoritenin hakimiyetinde değildir, bağımsızdır. USD (ABD Doları), dünyada güçlü bir para birimidir. ABD de dünyadaki en büyük ekonomi olduğu için FED’in her kararı dünya ekonomisini ciddi anlamda etkiler.

ABD dünyadaki en büyük ekonomiye sahip olduğundan dolayı FED’in her kararı özellikle faiz artırımı kararı tüm dünya ekonomisini ciddi anlamda etkilemektedir. Bununda en büyük örneğini şu günlerde (2016-2017 yıllarında) Türkiye’de Fed’in kararı doğrultusunda dolar kurundaki değişimlerden görmekteyiz.

Banka, talimatı üzerine Bureau of Engraving and Printing tarafından basılan Amerikan Dolarının dağıtımı yetkisini elinde bulundurur. Bankanın 2016 Aralık toplantısından sonra gecelik borçlanma faiz oranı %0,5 – %0,75 civarındadır.

Kaynak:

• https://www.haberler.com/fef-nedir-fed-ne-demektir-4752466-haberi/
• https://tr.wikipedia.org/
• https://www.eftnedir.org/fed-nedir/1572.html
• http://nasilkolay.com/fed-nedir
• https://www.mailce.com/fed-nedir.html