ABS Nedir? ABS Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?

ABS (Anti-Lock Braking System) veya Türkçesi ile Anti Blokaj Fren Sistemi/ Kilitlenme Karşıtı Frenleme Sistemi, tam frenleme anında veya kaygan zeminde tekerleklerin bloke olmasını önleyerek aracın kontrol edilebilir durumda kalmasını sağlar. ABS kısaca kilitlenmeyen fren sistemi anlamına gelir.

ABS sistemi, 1936 yılında geliştirilmiş olup otomobillerin manevralarını ve durma yeteneklerini sağlamak amaçlı ortaya çıkmıştır. Almanca ismi ise; Antilockiersystem’dir. ABS sisteminin patenti ilk olarak Almanya’da alınmıştır.

Özellikle ön tekerleklerin bloke edilmesi sonucunda yanal yönlendirme kuvvetleri bu tekerleklere aktarılamaz ve bu nedenle araç kontrol edilemez duruma gelir. ABS kontrol ünitesi, böyle bir durumun yaşanmaması için sensörler aracılığıyla tekerlek devir sayılarını sürekli olarak takip eder. Tekerleklerden birinin bloke olma riski söz konusu olduğunda, anti blokaj fren sisteminin kontrol ünitesinde bulunan bir solenoid valf, ilgili tekerleği yeniden serbest bırakmak amacıyla bu tekerlekteki fren basıncını düşürür. Ardından, frenleme etkisinin devam edebilmesi için basınç yeniden blokaj sınırına kadar arttırılır ve bu döngü bloke olma riski devam ettiği süre boyunca tekrar eder. Bu sayede, aracın dengesi korunur ve direksiyon hakimiyeti muhafaza edilir.

ABS fren sisteminin geliştirilme süreci 1920‘li yıllara kadar gitmektedir. Almanya‘da bulunan Voisin şirketi “Frenlemenin tekerlekleri kilitlemesini önleyici donanım” tanımıyla hidrolik sistemle çalışan ilk örneğini yapmışlar ve 671925 Almanya numarasıyla ilk patentini de almışlardır. 1950’li yıllarda bazı sivil uçaklar mekanik / pnömatik ABS’yle donatılmışlardır. 1960’lı yıllarda Alman silahlı kuvvetleri ilk transistörlü ABS‘yi kullanmaya başlamışlardır. Sistem bir otomobilde ilk kez 1967 yılında İngiliz üretici olan Jensen tarafından hayata geçirilmiştir. Tümleşik devre sistemlerinin seri olarak üretilebilmesi 70’li yıllarda gerçekleşince ve otomobillerin tekerleklerine yerleştirilen devir sayaçlarınında geliştirilip hatasız çalışmaları sağlanınca atılım gerçekleşmiştir. 1978 yılında Mercedes S serisinde daha sonra da BMW 7 serisinde ABS sistemini kullanmaya başlamıştır. Elektronik endüstrisindeki gelişmeyle ABS fren sistemi daha küçük, daha ucuz ve daha kolaya doğru gelişmiştir. Örneğin Bosch firmasının ABS 5,3 kodlu 5. kuşak fren sisteminin ağırlığı sadece 2,6 kilogramdır (başta 6 kg ağırlığındaydı), bir öncekinden yarı yarıya daha az yer kaplar aynı zamanda 1989 yılındaki sistemlerden 5 kat daha küçüktür. Yakalanan son teknolojiyle ABS’nin Smart gibi küçük otomobillerde bile kullanılabilirliği oluşmuştur.