Herkese Merhaba. Bu yazımızda sizlere “Yönümüzü Nasıl Buluruz? Yönler Nasıl Bulunur?” sorularına cevap vermeye çalışacağız. Doğal bir ortamda yönümüzü bulmanın, yönleri tayin etmenin bir çok yolu bulunuyor. Genel olarak yönleri bulmak için aşağıdaki yöntemleri kullanırız.
Yönümüzü Nasıl Buluruz?
1) Pusula ile Yön Bulma
2) Kerteriz Alarak Yön Bulma
3) Kutup Yıldızı Yardımı ile Yön Bulma
4) Güneş ile Yön Bulma
5) Kol Saati Yardımıyla Yön Bulma
6) Taş ve Yosunlara Bakarak
7) Cami ve Mezar Taşlarına Bakarak
8) Karınca Yuvalarına Bakarak
Yönler Nasıl Bulunur?
1) Pusula ile Yön Bulma: Yönler en kolay ve doğru olarak pusula ile bulunur. Pusula bir cep saatine benzer. Ortasında hareket edebilen bir ibresi vardır. Pusulayı düz bir yere koyduğumuzda ibrenin renkli ucu daima kuzeyi gösterir. Yüzümüzü kuzey yönüne döndüğümüzde; arkamız güney, sağımız doğu, solumuz ise batı olur.
2) Kerteriz Alarak Yön Bulma: Doğada gidilecek yön için belirli cisim (zirve, kayalık, ağaç, kulübe) ve işaretleri hedef alıp yürümeye kerteriz denir. En basit ve güvenilir yön bulma yöntemlerinden biridir.
3) Kutup Yıldızı Yardımı ile Yön Bulma: Dünyamızın kutup noktalarından geçen hayali eksen çizgisi kutup yıldızının çok yakınından geçmektedir. Bu nedenle geceleyin yıldızlar ve gezegenler hareket halinde iken (dünyanın kendi etrafında dönüşünden dolayı) kutup yıldızı sabit kalır. Oysa doğada herhangi bir yıldızı hedef alıp yürür iseniz, yıldızın hareketinden dolayı düz bir çizgide yürüyemezsiniz.
4) Güneş ile Yön Bulma: Parlak güneşli bir günde bir sopa ve gölgesi yardımı ile yön tayini yapılabilir. Sopanın gölgesi işaretlenir. Bir süre sonra yer değiştiren gölge ucu tekrar işaretlenir. Bu iki işareti birleştiren çizgiye dik doğru güney – kuzey eksenidir. Birinci işareti sola ve ikinci işareti sağınıza aldığınızda yüzünüz kuzeye bakmaktadır.
5) Kol Saati Yardımıyla Yön Bulma: Güneşli bir günde bileğimizdeki kol saati yardımı ile yön tayin edebiliriz. Saatin akrebi güneşe döndürülür. Saatin 12 rakamı ile akrebin oluşturduğu açının açı ortayı güney-kuzey hattıdır. Güneş tarafı güney yönüdür.
Farklı Kaynaktan Yön Nasıl Bulunur
Aşağıdaki yazımızda belli başlı yön bulma yöntemlerini sıraladık. Aslında etrafınıza baktığınızda sizleri yönlerden haberdar eden birçok unsur var. Camiler, mezarlar, karıncalar… Her biri size yön bulma konusunda yardımcı olabilir.
1 – Güneş Metodu: Yıl içerisinde gece ile gündüzün eşit olduğu 21 Mart ve 23 Eylül günlerinde – bu tarihlere Ekinoks da denir. Bulunduğumuz yerde Güneş’in doğduğu taraf Doğu’dur. Sağ kolumuzu Doğu’ya doğru uzatırsak, solumuz Batı, önümüz Kuzey ve arkamız Güney yönünü gösterir. Yönlerimiz bu şekilde belirlenmiştir.
Güneşten yararlanarak şu şekilde de yönümüzü bulabiliriz: Güneş, öğle vakti tam tepedeyken, yere diktiğimiz çubuğun gölgesini ölçeriz. Bulduğumuz en kısa gölge uzunluğu, kuzeyi; karşı tarafı da güneyi gösterir. Yüzümüzü kuzeye dönersek, sağ taraf doğuyu, sol taraf da batıyı gösterir.
2 – Pusula Metodu: Yönümüzü bulmak için en çok pusuladan yararlanırız. Pusulanın aynı doğrultuda ve zıt yönlü bir göstergesi vardır. Bu ibrenin renkli ucu daima Kuzey’i gösterir. (Yakınında bulunan mıknatıs, pusulanın yönünü değiştirir tam doğru yönü gösterememesine neden olabilir.) Pusulada genellikle yönler İngilizce’de bu anlamdaki kelimelerin baş harfleriyle belirtilir. Kuzey – N (North), Güney – S (South) ,Doğu – E (East) ve Batı – W (West)
3 – Çubuk Metodu: Yaklaşık 1 m uzunluğunda bir çubuğu yere diker, daha sonra gölgesini izleriz. Gölgenin en kısa olduğu ( öğle vakitlerinde ) andaki yönü Kuzey’i gösterir. ( Güney Yarımkürede Güney’i ). Bunun tam zıt yönü ise Güney yönüdür. Veya öğle vaktini hiç beklemeden çubuk gölgesinin ilk yerini işaretleriz. Dünya döndükçe – zaman geçtikçe – gölgenin yönü de değişecektir. Daha sonra ikinci bir gölge noktası belirleriz. Birincisine sol, ikincisine sağ ayağımızı basarız. Bu duruşumuzla yüzümüz veya önümüz Kuzey yönü gösterir. Yine bu anda sol ayağımızı bastğımız yerden sağ ayağımızı bastığımız yere çizilen doğru Doğu’yu gösterir.
4 – Camilere Bakarak: Camilerde mihrabın karşısındaki giriş kapısı Kuzey’i gösterir. Minarelerde şerefeye açılan kapılar ( üst kapı ) Güney’e bakar. Hristiyanların ibadet yerleri olan Kiliselerde ise kilisenin çanı, kilisenin batısındadır.
5 – Karınca Yuvalarına Bakarak: Karınca yuvalarının ağzı Güney’i gösterir.
6 – Mezar Taşlarına Bakarak: Müslüman mezarlarında baş taraf Batı’yı, ayaklar Doğu’yu, yüz ise Güney’i gösterir. Hristiyan mezarlarının baş tarafı Güney’i gösterir.
7 – Taşlarda ve Ağaçlardaki Yosunlara Bakarak: Yosunlar taşların ve ağaçların kuzeyinde oluşur / olur.
8 – Geceleri ise Kutup Yıldızı’na Bakarak: Kutup Yıldızı’nı gördüğümüzde önümüz Kuzey, arkamız Güney yönünü gösterir.
Kutup Yıldızı Şu Şekilde Yön Bulunur
Büyük Ayı ve Küçük Ayı yıldız kümeleri bulunur. Bu yıldız kümeleri diğerlerine göre geometrik bir diziliş gösterirler. Büyük Ayı Yıldız Kümesinin 6. ve 7. yıldızları doğrultusunda çizilecek çizgi (takip edilecek doğrultu) ve bu iki yıldızın arasındaki mesafenin 5 katı kadar ötesinde daha büyük ve daha parlak bir yıldız bulunur. İşte bu Kutup Yıldızı’dır. Kutup Yıldızı aynı zamanda Küçük Ayı Yıldız Kümesininde 1. yıldızıdır.
Önemli Bir Hatırlatma: Yön bulmak için bulunduğunuz yerde bu yöntemlerden en az biri mutlaka vardır. Yön bulmada yararlanılabilecek bu yöntemlerden hiç birisini bulamayacağınızı iddia edeceğiniz herhangi bir yerde siz de bulunmayınız!
