Yazılım ve Donanım Nedir? Yazılım ve Donanım Örnekleri!

Bilgisayar denildiği zaman aklımıza genel olarak iki kavram akla gelmektedir. Bunlardan birincisi “donanım” iken, ikincisi ise “yazılım”dır.

Donanım (İngilizce: Hardware) bilgisayarı oluşturan her türlü elektronik ve mekanik birimlere denir. Basit bir ifade ile bilgisayarın elle dokunup gözle görebildiğimiz parçalara “donanım” diyoruz.

Yazılım (İngilizce: Software) ise bilgisayarın çalışması için gerekli olan ve bilgisayarda çeşitli işlemlerin yapılmasını sağlayan programlardır. Başka bir ifade ile bilgisayarımız üzerine yüklediğimiz programların genel adına “yazılım” diyoruz.

Donanım Birimleri Nelerdir? | Donanım Örnekleri!

Bilgisayarın elle tutulabilen, gözle gördüğümüz fiziksel kısımlarıdır. Örneğin; İşlemci, ekran kartı, güç kaynağı, klavye, sabit disk, ram gibi.

1- Merkezi İşlem Birimi (CPU – İşlemci): İşlemci genellikle bilgisayarın beyni olarak tanımlanır. Çünkü mantıksal matematiksel işlemler işlemci tarafından yapılır. Bu nedenle bir bilgisayarın işlem yeteneği ve hızı işlemcisinin yeteneği ve hızı ile doğru orantılıdır. İşlemci ne kadar güçlü olursa bilgisayarımız o kadar performanslı ve dolaysıyla daha hızlı olacaktır.

2- Sabit Disk (Harddisk) veya SSD: Bilgisayarda bilgi depolama ünitesidir. Büyük miktarda bilgiyi uzun süreli olarak saklamak için kullanılır. Günümüzde birçok depolama birimi çeşidi vardır. HDD (Harddisk), SSD, M.2 SSD vs. şeklinde.

3- RAM (Random Access Memory) Bellek: Bilgisayarda bilgilerin geçici olarak saklandığı bellek tipidir. RAM genellikle bilgisayarın hafızası olarak tanımlanır. Bilgisayar kapandığında RAM içindeki bilgiler tamamen silinir. RAM’in içindeki bilgiler silinebilir veya değiştirilebilir özelliktedir.

4- ROM (Read Only Memory) Bellek: Sadece okunur bellektir. ROM üzerindeki bilgiler kalıcı bir şekilde saklanır. ROM belleklerde bilgisayarda hiç değişmeyecek ancak sürekli kullanılan bazı programlar saklanır. Bilgisayarın yüklenmesini sağlayan ana program gibi görevi vardır.  ROM’daki bilgiler silinemez.

5- Anakart (Mainboard – Motherboard): Bilgisayardaki temel devre ve bileşenleri üzerinde bulunduran karttır. Anakart diğer diğer donanım birimlerinin birbiriyle iletişimini sağlar. Bilgisayar kasası içerisindeki donanımların neredeyse tümü anakartın üzerine takılır.

6- Ses Kartı: Bilgisayarın sesi işlemesini sağlayan karttır. Ses kartı olmadan bilgisayar sadece bip seslerini çıkartabilir. Günümüzde birçok bilgisayarda ses kartı anakart üzerinde yerleşik haldedir.

7- Ekran Kartı (GPU): Bilgisayarın görüntüyü işlemesini sağlayan karttır. Ekran kartı ya da grafik kartı olarak adlandırılan bileşenlerin temel görevi, bilgisayardaki görüntüyü işleyip, monitöre aktarılmasını sağlamaktır. Ekran kartının gücüyle doğru orantılı olarak işlenen veriler sayesinde daha yüksek grafikli oyunlar ve daha yüksek performans elde edebiliyoruz.

8- Ethernet (Ağ) Kartı: Bilgisayarla ağın iletişim kurmasını sağlayan, ağa fiziksel olarak bağlanan ara birim kartıdır. Başka bir ifade ile ağ içerisindeki bilgisayarlara ve diğer donanımlara bağlanmamızı sağlayan bir devre kartıdır. Günümüzde birçok bilgisayarda ethernet kartı anakart üzerinde yerleşik haldedir.

9- Bilgisayar Kasası: İçerisinde bulunan diğer donanım birimlerinin korunmasını ve bir arada kalmasını sağlayan mekanik birimdir. Farklı yapıda (Full Tower, Mid, Tower, Mini Tower) bilgisayar kasa çeşitleri bulunmaktadır.

10- Klavye (Keyboard): Bilgisayara bilgi girişinde kullanılan donanımdır. Klavyeler harflerinin dizilişlerine göre farklı tiplerde olabilir. Sol üst köşedeki ilk harf Q ise “Q Klavye”, F ise “F Klavye” olarak isimlendirilir. F klavye, Türkçe için özel olarak geliştirilmiş bir klavye çeşididir.

11- Fare (Mouse): İşletim sisteminde bulunan simgelere, menülere ve programlara ulaşmak ve işaretlemek için kullanılır. Günümüzde laptoplarda fareye alternatif olarak Touchpad Mouse vardır.

12- Yazıcı (Printer): Bilgisayardaki yazı ve resimleri kağıda basmak (çıktısını almak) için kullanılır. Farklı yapıda yazıcı tipleri vardır. Örneğin; lazer yazıcı, nokta vuruşlu yazıcı, mürekkep püskürtmeli yazıcı gibi.

13- Tarayıcı (Scanner): Herhangi bir yazıyı yada resmi bilgisayara yüklemek için kullanılır.

14- Ekran (Monitör): Bilgisayarda oluşan görüntüleri görmemizi sağlayan donanımdır. Ekrandaki en küçük noktaya Piksel denir. Günümüzde farklı yapıda monitörler vardır. Örneğin; CRT, LCD, LED vs. Teknolojinin gelişmesiyle monitör teknolojisinde inanılmaz gelişmeler yaşanmıştır. Katlanabilir ve dokunmatik monitörler hızla hayatımıza girmektedirler.

15- CD/DVD Sürücü: CD ve DVD’leri okumak veya üzerine veri yazmak için kullanılırlar. USB belleklerden daha fazla depolama alanı elde etmesiyle kullanımı azalmıştır.

16- Fan (Soğutma Fanı): Kasanın içinin aşırı ısınmasını engeller. İşlemci ve bilgisayar kasası için ayrı ayrı fan çeşitleri vardır. Bilgisayarlarda genel olarak hava soğutma yapan fanlar vardır. Ancak bunlar dışında suyla soğutma, ısı borulu soğutma, sıvı soğutma, katı borulu sıvı soğutma gibi soğutma sistemleri vardır.

17- Modem: Bilgisayarı internete bağlamak için kullanılır. Telefon hattından gelen sayısal bilgiyi bilgisayarın anlayabileceği dijital bilgiye şekilde çevirir. Böylece internete çıkış yaparız.

Bilgisayarın Giriş – Çıkış Birimleri Nelerdir?

• Giriş Birimleri: Bilgisayara bilgi girilmesini sağlayan birimler.
• Çıkış Birimleri: Bilgisayardan bilgi alınmasını sağlayan birimler.

Yazılım Birimleri Nelerdir? | Yazılım Örnekleri!

Bilgisayarda kullanılan her türlü programa yazılım denir. Hem bilgisayar sistemini oluşturan donanım parçalarının yönetimini hem de kullanıcıların işlerini yapmak için gerekli olan komutlar topluluğuna yazılım denir. Yazılımı iki bölümde inceleyebiliriz.

1- Uygulama Yazılımları: Belirli konulardaki problemlerin çözümüne yönelik olarak yazılmış programlardır. Bilgisayarda istediğimiz işleri yapmamızı sağlar. Yazı yazmak, çizim yapmak gibi. Örneğin; Google Chrome, Adobe Reader, Office Programları (Word, Excel, Powerpoint), Paint, Photoshop, Antivirüs, Photoshop programları gibi.

2- İşletim Sistemi Yazılımları: Bilgisayarın ilk açılma anından kapanana kadar görev yapan, bilgisayarın tüm işlevlerini yöneten ana yazılımdır. Kısaca bilgisayarın çalışmasını sağlayan temel yazılımdır. Örneğin; Windows 7, Windows 8, Windows 10, Android, Pardus, IOS gibi

Programlama Dilleri

Uygulama yazılımlarının ve işletim sistemlerinin yazılması, oluşturulması için kullanılan programlardır. Örneğin; Java, C++, Pascal, C#, Delphi, Visual Basic gibi

Kullanım Haklarına Göre Yazılım Çeşitleri

1- Lisanslı Yazılım: Kullanabilmek için lisans haklarının satın alınması gereken yazılımlardır. Örneğin; Office Yazılımları (Word, Excel, Powerpoint) veya Windows 10 gibi işletim sistemleri yazılımları.

2- Demo Yazılım: Özellikleri kısıtlanmış tanıtım amaçlı yazılımlardır.

3- Ücretsiz (Freeware) Yazılım: Kullanıcıdan ücret talep etmeden internet aracılığıyla dağıtılan yazılımlar. Örneğin; Skype, Winrar gibi

4- Paylaşılan (Shareware) Yazılım: Tanıtım amaçlı bir süreliğine (7,30 veya 90 gün) ücretsiz kullanılabilen süre bitiminde lisans hakları satın alınması koşuluyla kullanılabilen yazılımlardır.

5- Beta Yazılım: Yeni çıkan yazılımlardaki eksikleri ve hataları tespit etmek amacıyla kullanılan yazılımlardır.

Bu yazıyı PDF halinde indirmek için tıklayınız.