Nörolojik bir sendrom olan yabancı el sendromu, kişilerin iki elinden birinin kontrolsüz olarak hareket etmesidir. Bu el hareketleri, kişinin kendi bilincinden bağımsız olarak hareket eder. Yabancı el sendromu nedir konusu çok önemlidir çünkü birçok kişiyi olumsuz etkileyen bu durum hakkında merak edilen önemli detaylar vardır. YES (Alien Hand Syndrome) olarak da ifade edilen rahatsızlık hakkında sizlere detaylı bilgi vermek istiyoruz. Çevrenizde bu sorunu yaşayan veya kendinizde şüphelendiğiniz bir durum varsa yazımızdan bu konuda detaylı bilgi alabilirsiniz.
Yabancı El Sendromu Nedir ve Nasıl Olur?
Yabancı el sendromunda kişilerin ellerinden biri, tamamen bağımsız hareket eder. Burada bahsettiğimiz bağımsız hareket etmek, anlamsız hareketler değildir. El normal işlevlerini yerine getirir ancak bu işlevler tamamen diğer elden bağımsız hareket edilerek sağlanır. Yani o eli sanki farklı biri kontrol ediyor gibi bir durum ortaya çıkar. Yabancı el sendromu nasıl olur konusu da yine önemli bir konudur. Çünkü bu sorun aslında kişinin sağ ve sol beyin lobları ile alakalı bir durumdur. Kişinin genellikle sağ beyin lobu veya yarımkürenin kontrolü altında kişinin ellerinden biri istemsizce hareket eder. Sağ yarımkürenin kontrolünde böyle bir durum gerçekleştiğinde sol elin kontrol durumu yitirilir.
Bu sendrom genellikle epilepsi hastalarına yapılan, beynin iki yarım küresinin cerrahi operasyonlar ayrılması sonucunda ortaya çıkar. Ayrıca yine nörolojik bazı sorunların veya tedavilerin sonucunda da ortaya çıktığı görülür. Beyin sağlığının korunması ve hastalık risklerinin azaltılamaya çalışılması, bu tip rahatsızlıkların engellenmesinde önemli rol oynar. Bu yüzden özellikle sağ ve sol lobun iletişimini kuvvetlendirecek çalışmaların sıklıkla yapılması önemli bir detaydır.
Yabancı El Sendromunun Nedenleri
YES doğal olarak kişilerde durduk yere yaşanan ve bir anda ortaya çıkan bir sorun değildir. Bu bir süreçtir ve genellikle bu süreçte sendromun temel nedeninin nörolojik kaynaklı olduğu görülür. Genel olarak yabancı el sendromunun nedenleri aşağıdaki gibidir;
- En temel neden birinci motor bölgesi olarak ifade edilen bölgenin Premotor Korteks bölgesinden izole olmasıdır. Yani daha net bir tabirle beynin iki yarım küresi arasındaki aktif iletişimin kesilmesidir. Bu sorunun sonucu olarak kişinin bir eli kendi kontrolünde iken diğer eli bilinçsiz olarak çalışmaya başlar.
- Daha önce de bahsettiğimiz gibi epilepsi hastalarında, hastalığın semptomlarını azaltmak amacıyla yapılan iki yarım kürenin ayrılması yine sendroma neden olur.
- Genel olarak beyin ameliyatı sonrasında eğer iki yarım küre arasındaki bağlantıyı veya iletişime kesecek herhangi bir durum yaşandıysa yine sendrom yaşanır.
- Tümör, Alzheimer veya migren gibi rahatsızlıklarda sendroma neden olabilir.
İnsan vücudunda beynin sol yarım küresi vücudun sağ tarafını kontrol ederken, sağ yarım küresi ise vücudun sol tarafını kontrol eder. Bu durumda genellikle sağ yarım kürede bu sorunlar yaşandığı için istemsiz ve bilinçdışı hareket eden taraf sol taraftır.
Yabancı El Sendromunun Etkileri
Bu ilginç ve tuhaf sendrom nedeniyle kişiler pek çok istemediği hareketleri yapabilir. Özellikle sağ yarım kürede baskın olan şeyin duygusallık olduğunu düşününce ve sol beynin akıl ve mantık yürütme becerisinden yoksun olduğu hesaba katılınca, sol el çok tehlikeli şeyler yapabilir. Özellikle duygularını bastıran kişilerde ortaya mantığınız tarafından kontrol edilmeyen durumlar çıkar. Yani örneğin sevmediğiniz birine normalde şiddet uygulamak istediğinizde mantığınız bunun yanlış olduğu konusunda sizleri uyarıp engelleyebilirken bu sendromla beraber böyle bir uyarım gerçekleşmeyecektir. Yani bu sendroma sahip olduğunuzda insanlara istemsizce tokat atabilir, onlara dokunabilir, taciz edebilir veya daha birçok kontrolsüz şey yapabilirsiniz.
Yabancı el sendromu kişilerin sadece başkalarına değil aynı zamanda kendilerine de şiddet uygulama sorununu ortaya çıkarabilir. Bu sendromu yaşayan kişiler eğer kendilerinden hoşnut değilse kendine şiddet uygulayabilir veya zarar verebilir. Bazı vakalarda kişilerin kendi kendilerini boğmaya çalıştıkları durumlar saptanmıştır.
Yabancı El Sendromu Tedavi Yöntemleri
Oldukça tehlikeli ve insanların hayatını olumsuz etkileyen bu sendromun ne yazık ki henüz bilinen bir tedavi yöntemi yoktur. Yabancı el sendromu tedavisi olmayan bir durum olduğu için kişiler hayatları boyunca kontrol altında tutulmak durumundadır. Genellikle bu kişiler bakıcı veya doktor kontrolünde hayatlarına devam ederler. Sendromun çeşitli ataklara neden olmaması için elin kontrolünü sağlayan yarım kürenin sürekli olarak sakin kalması sağlanır. Böylece ne kadar sakin ve tatminkâr olursa o kadar ortaya çıkacak olan sorunlar bastırılabilir.
Bu süreçte kişilerin genellikle duygusal yönleri beslenmeye çalışılır. Örneğin kişiler müzik dinlemeyi seviyor ve müzik sayesinde rahatlıyorsa buna yönelik çalışmalar yapılır. Sürekli müzik dinlendiği için kişi mutlu olur ve bu durumda sol kol istemsiz hareket etmez. Tabi bunlar geçici çözümlerdir ve aslı sendromun, semptomlarını tamamen ortadan kaldırmaz.
Yabancı el sendromu ile ilgili yapılan en önemli çalışmalar kişilerin iki beyin yarım küresi arasındaki iletişimi yeniden sağlamak için cerrahi müdahale etmektir. Ancak net bir çalışma veya başarılı sonuç henüz elde edilememiştir. Bu yüzden tam bir etkili çalışma olduğunu söyleyemeyiz.
Yabancı el sendromu nedir ve tam olarak nasıl oluşur sizlere bilgi vermeye çalıştık. Beynimiz vücudumuzun temel taşıdır ve onun sağlığı her şeyden önemlidir. Bu tip sağlık sorunları yaşamak istemiyorsak beyin ve genel vücut sağlımıza dikkat etmeli ve mutlaka düzenli tetkikleri yaptırmalıyız.
