Asgari ücret veya diğer adıyla minimum ücret, yasal bakımdan işçilere ödenebilecek olan en düşük seviyedir. İşçilerin belirlenen sınırın altında emeğini satamayacaklarını belirtir. Birçok ülke 20. yüzyılın sonuna doğru asgari ücret mevzuatını uygulamaya başlamıştır.
İşçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım, kültür vb. gereksinimlerini günün fiyatları üzerinden en az düzeyde karşılayacak biçimde hesaplanır. Ülkelere göre asgari ücret açıklamaları değişkenlik gösterebilir; kimileri sadece saatlik bazda açıklarken diğerleri doğrudan belirli bir saatlik çalışmanın karşılığı olarak aylık bazda açıklar. Asgari ücret çalışma süresiyle yakından bağlantılıdır.
Türkiye’de asgari ücret, Türkiye’de bir işçinin kanunca 30 gün üzerinden minimum alması gereken brüt maaştır. Asgari ücretin günlük olarak belirlenmesi esastır. Günlük hesap üzerinden de “Aylık” ve “Saat” ücreti hesaplanmaktadır. Haftalık standart çalışma saati 45’tir. Bu süre haftanın diğer günlerine sadece bir gün izin yapıldığı varsayılarak eşit dağıtılması durumunda günlük 7 saat 30 dakikadır. Mesai günleri içinde yapılan molalar çalışma süresine eklenmez. Yasal olarak kullandırılması zorunlu en az bir günlük haftalık izin, sanki işçi o gün çalışmış gibi ücretlendirilir. Devlete verilen vergiler kesilerek işçiye “net asgari maaş” ödenir. Kısaca asgari ücret, iş hayatının temel unsurlarından biridir ve uygulanması en düşük sınırı ifade eder.
Türkiye’de ve Dünyada Asgari Ücretli Sayısı
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre Türkiye’de 2020 yılında kayıtlı işçilerin % 42’si asgari ücretle çalışıyor. Avrupa ülkeleri ile karşılaştırıldığında açık ara en fazla asgari ücretle çalışan oranı Türkiye‘de bulunuyor.
SGK verilerine göre 2020 yılında Türkiye’de çalışan kayıtlı işçi sayısı 15 milyon 203 bin 423 kişi olarak kayıtlara geçti. Bunların yaklaşık 6 milyonu ise asgari ücretle çalıştı. Bu da kayıtlı işçilerin % 42’sinin asgari ücretle çalıştığını gösteriyor.
Asgari ücretle çalışan oranının en düşük olduğu ülke ise % 0,8 ile İspanya ve % 0,9 ile Belçika. Diğer bazı ülkelerde 2018 yılında asgari ücretle çalışanların oranı ise şöyle: İrlanda (% 8,3), Macaristan (% 7,7), Letonya (% 7,3), Almanya (% 6,6), Litvanya (% 6,1), Slovakya (% 5,7), Lüksemburg (% 5,1), Hırvatistan (% 5) ve Portekiz (% 4,4).
Türkiye’de Yıllara Göre Asgari Ücret
Aylık Asgari Ücret: Altta haftada standart 45 saat çalışan bir işçinin ay sonunda ödemesini alması gereken vergi öncesi (brüt) ve sonrası (net) tutarlar listelenmiştir.
Yıl | Brüt | Net |
2021 Yılında Asgari Ücret | 3.577,50 | 2.825,90 |
2020 Yılında Asgari Ücret | 2.943,00 | 2.324,70 |
2019 Yılında Asgari Ücret | 2.558,00 | 2.020,59 |
2018 Yılında Asgari Ücret | 2.029,50 | 1.603,00 |
2017 Yılında Asgari Ücret | 1.777,00 | 1.404,00 |
2016 Yılında Asgari Ücret | 1.647,00 | 1.300,99 |
2016 yılı öncesinde asgari ücrete altı aylık aralıklar ile zam uygulanırken sonrasında bu durum değişmiştir.
Yıl | 1. Dönem Brüt | İlk 6 Ay Net | 2. Dönem Brüt | Son 6 Ay Net |
2015 | 1.201,50 | 949,07 | 1.273,50 | 1.000,54 |
2014 | 1,071 | 846 | 1,136 | 891 |
2013 | 978.60 | 773.98 | 1,021.50 | 804.69 |
2012 | 886.50 | 701.14 | 940.50 | 739.80 |
2011 | 796.50 | 570.21 | 837.00 | 599.21 |
2010 | 729.00 | 521.89 | 760.50 | 544.44 |
2009 | 666.00 | 527.13 | 693.00 | 546.00 |
2008 | 608.40 | 481.55 | 638.70 | 546.00 |
Asgari Ücret Diğer Ülkelerde Ne Kadar?
Avrupa İstatistik Ofisi’nden (Eurostat) elde edilmiş olan göre Avrupa’da aylık asgari ücretin en yüksek olduğu ülke Lüksemburg. Bazı ülkelerin 2022 yılında geçerli olacak asgari ücret verileri şimdiden biliniyor olsa da bazı AB ülkelerinin asgari ücret verileri 2021 yılının ortalarına ait olduğunu belirtelim.
Asgari ücretin en yüksek olduğu ülke Lüksemburg‘da brüt asgari ücret 2 bin 202 euro. İkinci sırada bin 724 euro ile İrlanda var. Bu ülkeleri Hollanda (1685), Belçika (1626), Almanya (1614) ve Fransa (1555) takip ediyor.
Aşağıdaki tabloda Avrupa ülkeleri ve Türkiye’nin asgari ücret miktarını görebilirsiniz.
En düşük asgari ücret 213 euro ile Arnavutluk’ta. Bu ülkeyi Bulgaristan (332), Macaristan (442), Romanya (458) ve Türkiye (yaklaşık 392 euro) izliyor.
(Türkiye: 18 Kasım 2021 kuruna göre 234 euro.)
Türkiye’nin asgari ücrette geride bıraktığı tek AB üyesi Bulgaristan oldu. Danimarka, İtalya, Kıbrıs, Avusturya, Finlandiya ve İsveç gibi bazı ülkelerde ise asgari ücret bulunmuyor. Almanya’da ocak ayından itibaren saatlik asgari ücret 9.35’ten 9.50 euroya yükselecek.
Çin Halk Cumhuriyeti’nde de bölgelere göre değişen 100’den fazla asgari ücret bulunuyor. Ülkede en düşük asgari ücret 145 dolar. Çin’de en yüksek asgari ücret 318 dolar ile Şanghay’a ait. Ülkenin başkenti Beijing’te ise asgari ücret 275 dolar. Hindistan’da ise 1,202’den fazla asgari ücret oranı var.
Ülkelere Göre Asgari Ücret 2021
1 Ocak 2021 tarihi itibarıyla Eurostat verilerine göre Avrupa Kıtası‘ndaki bazı ülkelerin Euro cinsinden asgari ücretleri aşağıdaki gibidir.
- Lüksemburg: 2202 Euro
- İrlanda: 1724 Euro
- Hollanda: 1685 Euro
- Belçika: 1626 Euro
- Almanya: 1614 Euro
- Fransa: 1555 Euro
- İspanya: 1108 Euro
- Slovenya: 1024 Euro
- Malta: 785 Euro
- Portekiz: 776 Euro
- Yunanistan: 758 Euro
- Litvanya: 642 Euro
- Slovakya: 623 Euro
- Polonya: 614 Euro
- Estonya: 584 Euro
- Çekya: 579 Euro
- Hırvatistan: 563 Euro
- Letonya: 500 Euro
- Romanya: 458 Euro
- Macaristan: 442 Euro
- Bulgaristan: 332 Euro
- Türkiye: 234 Euro
Türkiye: 234 Euro (18 Kasım 2021 kur rakamıyla hesaplanmıştır.)