Termometre Nedir? Nasıl Çalışır? Çeşitleri Nelerdir?

Sıcaklık ölçümlerinde kullanılan araçlara termometre adı verilmektedir. Termometrelerde sıcaklık birimi derece ile gösterilmektedir. Termometreler, maddelerin sıcaklık derecelerini sayı ile belirten araçlardır ve sıcaklığı ölçülen maddelerin taneciklerinin kinetik enerjileri hakkında bilgi verir. Farklı iki maddenin sıcaklığı ölçüldüğünde termometreden okunan değerler, taneciklerin ortalama kinetik enerjisinin hangi maddede fazla olduğunu belirtir.

Termometrelerin çalışma ilkesi, ısıtılan maddelerin hacimlerinin artması yani genleşmesi ve soğutulan maddelerin hacimlerinin azalması yani büzülmesine dayanmaktadır. Termometreler de maddenin boyutunda olan değişim, sıcaklığında olan değişimi gösterir

Termometreler de suyun donma noktası ve suyun kaynama noktasını gösteren, sabit olan iki nokta bulunmaktadır. Sıcaklık ölçmek amacıyla farklı termometreler yapılmıştır. Termometrelerin ölçtükleri sıcaklık aynıdır. Fakat ölçtükleri sıcaklığın ifade ettiği rakam ve birimler farklıdır. Başlıca termometreler şunlardır:

1- Celcius (Santigrat) Termometresi: Bu termometre 1 atmosferlik basınç altında içinde cıva bulunan her iki ucu kapalı ince bir boru, suyun donma noktasının 0, kaynama noktasının 100 ile gösterilmesi ve bu aralığın 100 eşit parçaya bölünmesiyle yapılmıştır. Bu termometrelerde suyun kaynama sıcaklığı 100 ve donma sıcaklığı 0 olarak kabul edilmiştir. Bu derece sıcaklığı santigrat derece (ºC) cinsinden ölçer. ºC sıcaklığı „t‟ ile de ifade edilir. Yaygın olarak kullanılan bir termometredir.

2- Fahrenheit Termometresi: Bu termometrede aralıklar 180 eşit parçaya bölünmüştür. Termometredeki her aralık 1 ºF derecesini göstermektedir. Fahrenheit termometresinde suyun kaynama sıcaklığı 212 ºF, donma sıcaklığı ise 32 ºF kabul edilir.

3- Reomür Termometresi: Bu termometrede aralıklar 80 eşit parçaya bölünmüştür. Termometredeki her aralık 1 ºR derecesini göstermektedir. Suyun kaynama sıcaklığı 80 ºR, donma sıcaklığını ise 0 ºR kabul edilmiştir.

4- Kelvin Termometresi: Kelvin termometresinde sıcaklık Kelvin derece (ºK) olarak belirlenmiştir. Ayrıca ºK sıcaklığı T ile de gösterilir. Bu termometrede suyun kaynama sıcaklığı 373, donma sıcaklığı ise 273 kabul edilmiştir.

Kaynak: Megep