Tansiyon ya da kan basıncı, kalbin kanı vücudumuza pompalarken damar duvarında oluşturduğu basınçtır. Vücudumuzda belirli bir seviyedeki kan basıncına ihtiyaç vardır. Bu basınç sayesinde dokuların yeterli miktarda kanlanması ve yaşamsal fonksiyonlarını sürdürmesi sağlanmaktadır.
Kalp bir pompa gibi çalışarak akciğerlerden gelen temiz kanı atardamarlar aracılığı ile tüm vücuda pompalarken vücuttan gelen kirli kanı da toplardamarlar aracılığı ile akciğere ulaştırır.
Her bir atımda kalp kanı önce pompalar, sonra kanın yeniden kalbe dolması için istirahat haline geçer. Kan pompalandığında oluşan atardamar duvarındaki en yüksek basınç sistolik kan basıncını (büyük tansiyon), istirahat halinde oluşan en düşük basınç ise diyastolik kan basıncını (küçük tansiyon) meydana getirir.
Kan basıncı için normal değerler büyük tansiyonun 120 mm Hg’nın (civa basıncı), küçük tansiyonun ise 80 mm Hg’nın altında olmasıdır. Farklı iki günde en az iki kez yapılan ölçümlerde 19 yaşını geçmiş bir bireyde büyük tansiyonun 140 mm Hg ve üzerinde ya da küçük tansiyonun 90 mm Hg ve üzerinde olmasına hipertansiyon (yüksek tansiyon) adı verilmektedir.
Büyük tansiyonu 120-139 mm Hg, küçük tansiyonu 80-89 mm Hg arasında ölçülen kişiler yüksek tansiyon gelişimi için adaydırlar. Bu kişilerin ileride yüksek tansiyon gelişmemesi için doktorları tarafından önerilen sağlıklı beslenme, sigarayı bırakma, egzersiz yapma, kilolu ise kilo verme gibi bazı tedbirleri almaları gerekmektedir.
Ülkemizde yüksek tansiyon oldukça yaygın bir problemdir:
- Yetişkin her 3 kişiden 1’inde yüksek tansiyon vardır.
- Hastaların %45’i yüksek tansiyon hastası olduğunun farkında değildir.
- Tedavi altında olan hastaların ise %46’sı kontrol altında değildir.
Yüksek Tansiyonun Belirtileri Nelerdir?
Yüksek tansiyon sinsi bir hastalıktır ve hiçbir belirti görülmeyebilir. Bununla birlikte en sık görülen belirtiler şunlardır:
- Enseden alın bölgesine doğru yayılan baş ağrısı
- Kulak uğultusu ve kulak çınlaması
- Baş dönmesi
- Burun kanaması
- Çarpıntı
- Terleme
- Sık idrara çıkma
Tansiyon Nasıl Ölçülür?
Kan basıncı tansiyon aleti ile ölçülür. Tansiyonun doğru ölçülmesi için şu noktalara dikkat edilmesi gerekir:
Ölçümden önceki 30 dakika içerisinde sigara veya kola, kahve gibi kafein içeren içecekler içilmemiş olmalı. Kişi oturur pozisyonda en az 5 dakika dinlenmiş olmalı. Ölçüm sırasında manşon kalp seviyesinde tutulmalı. Ölçüm cihazının manşonu uygun boyutta olmalı. Stetoskopun ucu manşonun altına sokulmamalı. Mümkünse 1-2 dakika ara ile 2 ölçüm alınmalı. Aralarındaki fark fazla ise ek ölçümler alınmalı, değilse ortalaması alınmalı.
Kaynak:
- http://izzetbaysaldh.saglik.gov.tr/
- https://tr.wikipedia.org/
- http://ailehekimligi.gov.tr
- https://www.kalbinidinlesen.com/
