Sınıf İçin Projeksiyon Cihazı Tavsiyesi

Bir önceki yazımızda detaylı bir şekilde projeksiyon cihazları hakkında bilgi verip birkaç tavsiyede bulunmuştuk. Bu yazımızda ise öğretmenlerin veya okul idarecilerinin istekleri doğrultusunda sınıf ortamında kullanılmak üzere projeksiyon cihazı tavsiyesinde bulunmaya çalışacağım.

Özellikle eğitim kurumlarında yani sınıf ortamında bir projeksiyon cihazı almayı düşünüyorsanız biraz daha ince eleyip sık dokumanızda fayda var. Çünkü projeksiyon cihazları artık bir sınıfta olmaz olmaz araçlardan bir tanesi. Hatta nerdeyse tahta kullanımı yerini projeksiyon cihazına bıraktı diyebiliriz. Öğretmen veya eğitmenlerin çoğu bir sınıfa girdiği anda USB’yi bilgisayara takar ve projeksiyon cihazından sunum yaparak daha etkileşimli bir ortam oluşturmaya çalışır.

Projeksiyon cihazlarındaki görüntü kalitesi kötü olduğu durumda perdeleri tamamen kapatmak durumunda kalırsınız ki bir öğretmenin istemeyeceği bir durumdur. Okullarda eğitim verdiğim dönemlerde özellikle karanlık alanda istediğiniz kadar etkileyici bir sunum hazırlayın öğrencilerin dikkatinin dağıldığını gördüğümü söyleyebilirim. Bu nedenle ilk etapta aydınlık alanda bile kaliteli bir görüntü elde edebileceğiniz bir cihaz almanızı tavsiye ediyorum.

Şimdi kafanızı karıştırmadan birkaç teknik bilgi verip ardından tavsiyede bulunmaya çalışayım.

Bunlardan ilki çözünürlük konusu. Çözünürlük duvara veya perdeye yansıttığınız görüntünün kalitesini belirleyen en önemli özelliklerden bir tanesi. Çözünürlük kısaca tanımlayacak olursak yatay veya düşey doğrultuda görüntü meydana getiren piksel sayısı anlamına gelmektedir. Örneğin; 1280×720 piksel çözünürlüğe sahip bir projeksiyon cihazı yatayda 1280 piksel ve düşeyde 720 piksel dediğimiz noktacıktan meydana gelmiştir. Toplamda ise  1280×720= 921.600 pikselden meydana gelecektir. İşte bu toplam piksel sayısı ne kadar çok ise o derece kaliteli görüntü elde edilecektir. Diğer bir olay ise projeksiyon cihazları yansıtıldığı duvarda/perdede 4:3, 16:9, 16:10, 3:2, 5:3 veya 5:4 oranında ekranlar oluşturur. Eğer alacağınız cihaz örneğin 800 x 600 piksel ise 4:3 oranında kare ekran elde edeceksiniz. Aslında günümüzde eğitim kurumlarında maliyetten dolayı en yaygın olan projeksiyon oranları bunlardır. Ancak öğretmenler için bu pekte istenmeyen bir durumdur. Çünkü slaytı/sunumu genellikle bilgisayar ortamında 16:9 veya 16:10 oranında (dikdörtgen şeklinde) hazırlandığını söyleyebiliriz. USB’yi bilgisayara takıp sunum yapmaya başladığınızda bilgisayar ekranı küçülür ve projeksiyon cihazının yansıttığı görüntü kare şekline dönüşür. İşte burada tercih ettiğiniz çözünürlüğün dikdörtgene yakın bir çözünürlük olması tercih edilir. Çözünürlükle ilgili karşınıza VGA, SVGA, XGA, UXGA, QXGA, HD, WXGA terimler çıkacaktır. Bu terimlerin (çözünürlük sistemleri) karşılığı olarak çözünürlük değerleri ve oranları verilir. Örneğin; XGA, 1024 x 768 piksel ve 4:3 oranında; SVGA, 800 x 600 piksel ve 4:3 oranında; WXGA, 1280 x 800 piksel ve 16:10 oranında görüntü sağlar. Diğer görüntü çözünürlük sistemleri için buraya (tıkla) bakabilirsiniz.

İkincisi Ansilümen dediğimiz kavram. Bu kavram bir projeksiyon cihazının ışık gücünü-parlaklığını temsil eder. Başka bir ifade ile dış ortamdaki aydınlığa karşı ışığının ne kadar güçlü olduğunu belirleyen bir değerdir. Alacağınız veya kullandığınız projeksiyonda bu değer ne kadar yüksek olursa o derece net görüntü elde edilecektir. Yukarıda bahsettiğim daha net görüntü elde etmek için perdeleri kapatmak zorunda kalıyorsanız cihazın ansilümen değeri düşük olduğu anlaşılacaktır. Eğer ortamı tamamen karanlık bir şekilde sunum yapılacaksa 600 ansilümen, çok az ışık olacaksa 1000 ansilümen, normal perdeler açıksa en az 1500 ansilümen, tamamen aydınlık bir alanda bulunucaksanız (güneş yok ama aydınlık) 2000 ansilümen ve eğer sunumunuzu doğrudan güneş ışığı alan bir yerde yapacaksanız en az 2500 ansilümen değerinde bir cihaz almalısınız.

Üçüncü teknik kavramımız lamba (ampül) ömrüdür. Lamba veya ampüller aydınlatmayı sağlayan yapılardır ve bir projeksiyon da kullanılan her ampulün bir ömrü bulunmaktadır. Bu ömür değeri saat ile ölçülür. 5000, 10000, 15000 saat gibi. Ampülün ömrü bittiğinde yenisi değiştirilmesi gerekmektedir. Ampüller oldukça pahalı cihaz donanımları olduğunu belirtelim. Hatta bir ampül cihazın maliyetinin neredeyse yarısı kadardır. Ancak cihazlarda yeni bir teknoloji kavramı olan Eco Mod olayı bulunmaktadır. Bu özellik lamba ömrünü daha fazla uzatmak için kullanılır. Eco Mod ile hem enerji tasarrufu sağlanır hemde lambanın ömrü (video gösterilmeyen) uzatılır.

Son ve dördüncü kavramınız kontrast oranı. Kontrast (diğer adı ile zıtlık) oranı, en koyu görüntü ile en açık görüntünün birbirine oranıdır diyebiliriz yada başka bir ifade ile en parlak beyazla en koyu siyah arasındaki farktır. Bu fark ne kadar yüksek olursa o kadar kaliteli görüntü elde edilir. Projeksiyon özelliklerine baktığınız dinamik ve statik kontrast oranı kavramlarına rastlayabilirsiniz. Statik kontrast oranı en parlakla en koyu arasında tek bir andaki farkı gösterir. Dinamik kontrast oranı ise bu ölçümü belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleştirir. Özellikle bazı firmalar statik kontrast oranınıda verirler ki statik kontrast oranı en doğru olan değerdir.

Bu özellikleri anlattıktan sonra projeksiyon cihazları kendi içerisinde DLP, LCD ve LED gibi türlere ayrıldığını söyleyelim. Günümüzde en sık kullanılan ve tercih edilen projektörler LCD ve DLP projeksiyon cihazlarıdır. DLP, LCD ve LED Projeksiyonlar farklı teknolojilere sahip cihazlar olsa da temelde aynı görevi yapmak için tasarlanmışlardır. Ancak birbirlerine karşı avantaj ve dezavantajları vardır. Bu konuda çok detaya inmemenizi tavsiye ediyorum. Kafanız baya karışabilir. Ancak LCD veya DLP projeksiyon cihazları her zaman tercihleriniz arasında olsun. Kısaca bu türleri de açıklayıp konumuzu noktalayalım.

DLP Teknolojisi oldukça yeni olan bir teknoloji olup en sık kullanılan ve tercih edilen projeksiyon cihazı çeşididir. Diğer projeksiyonlara göre hafif, daha az arızalanan ve dayanıklı ürünlerdir. Görüntü nettir, çözünürlüğü yüksek ve gerçek renk tonları kullanılır. Bakım sorunu yok. Bu nedenle uzun vadeli kullanım için daha çok tercih edilir. LCD, DLP’ye göre eski bir teknoloji olup bozulma eğilimi daha fazladır. DLP Kontrast özelliği LCD’ye göre daha üst seviyededir. Ancak DLP’ler fiyat olarak daha pahalı ürünlerdir. Bozulduğunda ise masrafı daha fazladır. Kompakt yapısı nedeniyle tamiri her servis tarafından yapılmayabilir. Gökkuşağı etkisi ve kaçak ışık sorunları zamanla ortaya çıkabilir.

Keskin görüntü olarak LCD’ler DLP’ye göre daha öndedir. Her ne kadar kalite anlamından DLP’ler iyiyse keskinlik anlamında LCD’ler daha öndedir. 3LCD ise Epson’nun geliştirmiş olduğu bir teknoloji. Bu özelliğinde DLP’ye göre avantaj ve dezavantajları bulunuyor. Bu konuyu fazla uzatarak kafanızı karıştırmak istemiyorum. LED Projeksiyon cihazlarının kullanımı ise pek yaygın değil. Bunun nedeni sanırsam ansilümen düşüklüğünden geliyor.

Buraya kadar her şey tamam. Bilgileri anladıysanız gerçekten bir projeksiyon cihazı satın alabilirsiniz. Bunun dışındaki diğer özellikler, örneğin kablosuz olması, bluetooth olması vs. tamamen tercih nedeniniz. Birde bağlantı sağlayacağınız bilgisayar HDMI veya VGA çıkışlı ise ona göre bir cihaz tercih edin. Evet dönüştürücü kullanarak bağlantı sağlayabiliyorsunuz. Ancak uzun mesafelerde görüntü kaybı yaşattığını söyleyebilirim. Ayrıca görüntüyü yansıtacağınız alan sadece düz-beyaz duvar ise perde takmanıza gerek kalmayabilir. Ancak yansıtacağınız alanda beyaz tahtanın köşeleri veya başka şeyler vs. varsa rahatsızlık oluşturacaktır. Bu durumda perde almanız gerekecek. Bağlantı içinde artık masadan vs. duvara/ekrana mı yansıtacaksınız yoksa cihazı tavana mı monte edeceksiniz sizin kararınız.  Her durumda o mesafe kadar HDMI veya VGA kablosu kullanacaksınız. Bu kabloların çok uzun olmamasına dikkat eden. Her zaman için yeterli mesafede bir kablo kullanmanızı öneriyorum.

Gelgelelim fiyat konusuna. Ucuz etin yahnisi olmaz ve ucuz teknoloji hiç olmaz! Doların değer kazanması ile birlikte elektronik ürünlerin fiyatları bir hayli yükseldi diyebilirim. Tabi bundan projeksiyon cihazları da büyük ölçüde etkilendi. Sınıf ortamında kullanacağınız bir cihaz minimum bütçe ile 2500 TL’den başlıyor. Kafanızda bana 500 TL, 1000 TL gibi bir cihaz geçiyorsa unutun bence. Yok mu peki? 500-1500 TL aralığında bir çok marka var. Ama şahsen belirteyim, sınıf ortamında sürekli sunum yapacaksanız kesinlikle işinize yaramayacaktır.

Piyasada Epson, ViewSonic, LG, Acer, Sony, BenQ, Hitachi, Canon gibi markalar tercihlerinizin arasında bulunması gereken markalar olarak tavsiye ediyorum. Özellikle şahsen Epson ve BENQ ürünlerini beğendiğimi söyleyebilirim. Burada markaların 300 inçe kadar (veya daha fazla) görüntü yansıtanları bulunuyor. Mesela büyük bir anfi salonunda sunum yapılacaksa daha büyük bir ekrana ihtiyaç duyacaksınız. Bu nedenle bu özellik bilgilerinizin arasında bulunsun.

Soru, eleştiri ve görüşleriniz için yorum kısmını kullanabilirsiniz. Kısa zamanda cevap vermeye çalışacağım.

Okul/Sınıf İçin Projeksiyon Cihazı Tavsiyesi

1- VIEWSONIC PA503W WXGA Projeksiyon Cihazı Yaklaşık Değeri 3200 TL (Tıkla)

• Çözünürlük: 1280×800 Piksel
• AnsiLümen: 3600
• Konstrast: 22000:1
• Lamba Ömrü: 15000 Saat

2- EPSON EB-2042 XGA Projeksiyon Cihazı Yaklaşık Değeri 4000 TL (Tıkla)

• Çözünürlük: 1024×768 Piksel
• AnsiLümen: 4400
• Konstrast: 12000:1
• Lamba Ömrü: 12000 Saat

3- EPSON EB-W05 WXGA Projeksiyon Cihazı Yaklaşık Değeri 3300 TL (Tıkla)

• Çözünürlük: 1280×800 Piksel
• AnsiLümen: 3300
• Konstrast: 15000:1
• Lamba Ömrü: 6000 Saat

4- Canon LV-X320 SVGA Projeksiyon Cihazı Yaklaşık Değeri 2500 TL (Tıkla)

• Çözünürlük: 1024×768 Piksel
• AnsiLümen: 3200
• Konstrast: 10000:1
• Lamba Ömrü: 6000 Saat

5- Sony VPL-DX221 XGA Projeksiyon Cihazı Yaklaşık Değeri 2600 TL (Tıkla)

• Çözünürlük: 1024×768 Piksel
• AnsiLümen: 3200
• Konstrast: 4000:1
• Lamba Ömrü: 10000 Saat

6- Acer K137I WXGA Projeksiyon Cihazı Yaklaşık Değeri 4000 TL (Tıkla)

• Çözünürlük: 1280×800 Piksel
• AnsiLümen: 700
• Konstrast: 10000:1
• Lamba Ömrü: 20000 Saat