Sıfır bir araç almak istediğinizde eğer önceden herhangi bir deneyim sahibi değilseniz ve beğendiğiniz araç modeli bayinin stoğunda yer alıyorsa bu işlemlerin en çok 2-3 saat sürdüğünü hatırlatmakta fayda var. Eğer araç stokta yer almıyorsa aracınıza extra özellikler ekletmeniz veya bulunan ülkeden sparişiniz duruma göre 1-3 ay sürebilir.
Araç satın alma bir marketten oyuncak araba almaya benzer. Ürünü alır-inceler beğenirseniz parayı öder aracınızı alır çıkarsınız. Araç alımında daha çok bayiler aracılık ettiği için öyle yada böyle bir bayii aracılığı ile aracınızı satın alırsınız.
Ancak burada dikkat etmeniz bazı püf noktalar olduğunu hatırlatmak isterim. Öncelikle alacağınız aracı mümkünse –alacağınız bayiden (ücretsiz)- test edin. Eğer test aracı yoksa eşdeğer bir araç bulup inceleyin. Ayrıca bayiden alacağınız aracı görüp detaylı bir şekilde gözlemleyin. İnternet forumlarından alacağınız araçlar ilgili yakıt, arıza, opsiyon, olumlu ve olumsuz özellikler gibi yazıları okuyun.
Aracı almaya karar verdiğinizde bayiye duruma kaparo veya doğrudan giderek satın alma işlemlerini başlatabilirsiniz. Pazarlık konusunda yeteneğiniz yoksa mümkün olduğunda pazarlama konusunda iyi biri ile gitmenizde fayda var. Alacağınız aracın farklı bayilerde de bulunacağını düşünerek marka/model aracın satılabileceği diğer bayilerle doğrudan iletişime geçerek ve ciddi bir alıcı olduğunu belirterek fiyat almaya ve bu bayiler arasında değerlendirme yapın. Bulduğunuz en uygun fiyattaki aracı almaya karar verdiğinizde bayiye giderek işlemlere başlayacaksanız. Müşteri temsilcisi/satış sorumlusu ile detaylı bilgileri aldıktan sonra para transferi gerçekleştirdiğinizde satın alma işlemi başlar. Para transferi yapıldığında aracınız bayide hazırlanmaya (kontrol/temizlik vs.) başlar. Plaka vs. gibi işlemler aracılarla gerçekleştiği için sizin ekstra trafik tescil vs. ile işiniz olmaz. Ancak alacağınız plakanın nüfusa kayıtlı olan yerden çıkacağını unutmayın. Örneğin aracı Adanada beğendiniz, Adana bulunan bayiden alıyorsunuz ancak nüfusta ikametgahınız Trabzon. O zaman alacağınız plaka 61 olacaktır. Alacağınız plakanın 44 olmasını istiyorsanız ikametgahınızın Malatyada olması gerekiyor. Özel bir plaka almayacaksanız otomatik olarak size bir plaka verilecektir. Bu bayinin aracıları trafik tescilde plaka işlemlerini belirli saatlerde gerçekleştirirler. Örneğin 13:00 veya 17:00 gibi. Bu nedenle satış işlemlerine erken saatte başvurmanız işlemlerinizin daha hızlı olmasını sağlayacaktır. Siz bayide beklerken “aracı (yetkili)” gider trafik tescilde işleminizi yapar ve plakayı bayiye getirirler. Plaka vs. araca montajı yapılır. Araç hazırdır. Ancak burada iki husus var Sigorta ve Kasko! Muhtemelen bayi ikisinide kendisi yapmak isteyecektir. Tanıdığınız sigortacı varsa bunlarlada yapabilirsiniz. Kasko zorunlu değil ancak trafik sigortası yaptırmadan aracı satın almayacağınızdan büyük ihtimalle bayii bu işlemi gerçekleştirecektir. Zaten bu işlemler kısa sürede yapılıyor ve fiyat konusunda size bilgi veriliyor. Bu işlemler yani kasko ve sigorta extra ödemeniz gereken tutarlar.
Satın alma işlemine başlamadan önce mümkünse şu paspas olayını çözün. Bir çok bayiide paspas opsiyon gibi olduğundan mümkünse paspassız aracı almayın. Genelde hediye vs. deniliyor ama almadan önce paspas var mı yok mu konuşun. Yoksa 1-2 ay paspas beklemek durumunda kalabilirsiniz veya gidip satın almak durumunda kalacaksınız. Bir çok yeni model araçta yangın tüpü olmuyor. Bunu kendiniz almak durumundasınız. Çok basit gibi gelse de bunlar extra masraf. Ayrıca alacağınız araçta kriko, stepne, şase no, motor no vs. kesinlikle kontrol edin. Yoksa bi gün sonra pardon demesinler.
Eğer aracı hemen almayacaksanız yurtdışından gelecekse kesinlikle hediye özellikler katmayı unutmayın. Cam filmi, koruma, kamera, park sensörü, sis farı vs. gibi. Bazı bayiler hediye olarak bu özellikleri de veriyorlar. Opsiyon olayı gerçekten saçma sapan bir hal almış durumda. Mesela seat ibizanın bazı modellerinde cam üstelerinde tutacaklardan yok. Adamlar buna bile opsiyon koymuş. Durum bu iken iyice incelemenizde fayda var.
Herşey tamamsa size geçici ruhsat, fatura ve aracın anahtarı (yedek anahtar) verilir. Aracın faturası eksik görünebilir. Genellikle bunu aracının yaptığı harcamalara bağlıyorlar. Tabi siz bu durumu isterseniz detaylı bir şekilde bilgi edinebilirsiniz. Aracınızın ruhsatını bir sonraki gün gidip trafik tescilde alabilirsiniz. Almazsanız 15 gün içinde adresinize PTT aracılığı ile postalanıyor. Ama gidip hemen alabilirsiniz.
Extra garanti tamamen talep meselesi. Genelde 2 yıl oluyor. Ancak dilerseniz bu süreyi (extra ücretle) uzatabilirsiniz. Muayene ise satın alma işleminden itibaren 3 yıl sonra oluyor.
Aracı aldığınızda size araç hakkında bilgi vermek durumundalar. Kullanımı, ayarları, yapmanız gereken, dikkat etmeniz gerekenler gibi. Tabi yine bilgi almak size kalmış. Araç ilk alındığında yakıt harcaması biraz yüksek oluyor. Ayrıca yakıt deposununda 20-40 km kadarlık olduğunu hatırlatmakta fayda var. Bu nedenle alır almaz kaliteli bir istasyondan yakıtı doldurmak durumunasınız. KM’sine de bakın. Yamulmuyorsam (sıfır araç kaç km olur?) 5-10 km arasında oluyor. Zaten araçlar yüklendiği gibi gelir. Ve bayide iner. Yani 0 alacağınız araç 30-100 km’de ise bir düşünün derim. Normal bir değer değiş çünkü.
Aracın rodaj denilen bir olayı var. Buna biz bir motorun yavaş yavaş çalıştırılarak alıştırılması diyoruz. Aldığınız gibi aracı fazla zorlamayın. Fazla zorlamayından kastım yüksek devir-yüksek hız. Her ne kadar mekanik olsa da araçların ilk alımda zorlanmaması tavsiye edilir. Yani daha çok araçlarda 1000-2000 km’de yüksek devirde ve yüksek hızda kullanılması tavsiye edilmez. Ancak bazı araçlar fabrikasyon aşamasında bu durum çözülür. Yani rodaja gerek kalmaz. Bu konuda bayi zaten size bilgi verecektir. Vermese de bilseniz iyi olur.
Aracı aldınız. Lastik basınç durumu, yağ durumu vs. sizde bi kontrol edin. Ne olur ne olmaz. Unutulur vs. sonra problem olmasın.
Bide meşhur gizli özellikler olayına gelelim. Araçlarda açılmamış gizli özellikler olur. Mesela selamlama, far ışıkları vs. Dilerseniz açabilirsiniz. Ancak bir çok bayii bunu garanti dışı olarak değerlendiriyor. Yani bir sorun çıktı diyelim. Adamlar bu arıza bundan dolayı diğer bağdaştırırsa sorun çıkabilir. Bu nedenle tavsiyem mümkün mertebe garantisi bittiğinde yapın. Sonuçta yazılımla oynanmıyor. Bazı bayiler ücreti alıp açtırabiliyor. 0-1 Değeri veriliyor özelliğe o kadar. Karar sizin tabi.
Yeni araçlar elektronik özellikleri çok olduğundan özellikle start stop- elektronik el freni özelliklerinin doğru çalışıp çalışmadığına bakın. Yoksa canınızı sıkan durumlar ortaya çıkabilir. Birde mesela start stop özelliğinin ne zaman devreye girdiğini ne zaman devreden çıktığını bilmeniz gerekiyor. İkide bir adamları arayıp bu bozuk demeyin. Bir özellikle yeni tanışıyorsanız bu özelliğin araçtan araca modelden modele farklı olduğunu bilmenizde yarar var.
Araçların gerçekten çok fazla opsiyonel seçenekleri var. Bu seçeneklerin özellikle en çok istediklerinizin var olup olmadığına bakın. Aux girişi, USB, Navigasyon, Isıtmalı Camlar, Geri Vites Aynası, Kararan Dikiz Aynası gibi.
Sıfır bir aracı çok yüksek devirde kullanmayacağınız gibi çok düşük devirde de kullanmayın. Bazı model araçlarda belirli bir km’de stop ettirmemeniz gerekiyor. Yoksa soluğu serviste alırsınız. Buna dikkat edin.
Aracınızı kesinlikle uzun yolda test edin. Mümkünse frenlerini, duruş mesafesini kontrol edin. Sıfır araçlarda ani manevralardan kaçının. Sıfır araçtan daha önce kullanmış olasınız bile daha önce kullandığınız araca göre farklılık gösterebilir. Her şeyden önce kurallara kendiniz ve başkaları için riayet edin.
Araç vergilerini bilmenizde fayda var. Motor değeri düştükçe vergi azalır. Siz gidip 1.6 motor araç aldığınızda “efenim vergisi çok yüksek” demeyin sonra. Motor değeri küçüldükçe yakıt harcaması her zaman düşer. TSİ Motorlar için henüz stabil durumda bir tüp durumu yok. Ama atmosferik motorlarda tüp sorunsuz takılıyor. Buda yaklaşık 2000-2500 TL değerinde. Yamulmuyorsam TSİ motorlar içinde 5000 TL değerinde tüpler var. Ama gerekli mi o sizin kararınız.
Aracın bir diğer test olayı belirli bir km’den sonra aracının klima ve diğer özelliklerini tamamen açarak aracınızın tepkisini ölçün. Özellikle aracınızda extra ses var mı kontrol edin. Motor sesi, farklı sesler gibi.
Bide şöyle bir durum var. Maalesef ülkemizde yaşanmıyor değil. Kaportasını ve genel görünümünü mümkünse bir ustaya gösterin. Hatta 100 – 150 TL verip bağımsız bir firmadan expretiz yaptırın. Bazı sıfır araçlar dışarda durduğundan güneş yanığı, dolu çarpması gibi lekelerle karşılaşabilirsiniz. Bunu satın alma işleminde kontrol edin.
Aklıma gelenler bunlar. Yazımda hata/eksik/yanlış veya ekleyeceğiniz bir varsa lütfen yorum kısmında belirtin.
Selametle.
suna
24 Temmuz 2017 at 16:37
harika bi yazı olmuş. bilgilendirme için teşekkürler.
Sertaç
29 Ocak 2018 at 02:49
Keşke almdan önce yazınızı okusaydım baya baya yazanları yaşadım ama benim başka bi sorum olacak ocak 24 te arabayı aldım ve şu an mtv borcu çıkıyor bunu ben mi yoksa bayi mi ödeyecek borçlu araba devredilmez diye biliyorum ama yok derlerse ne yapıcam bilmiyorum.
Cüneyt Çağala
29 Ocak 2018 at 18:33
MTV’yi siz ödeyeceksiniz. MTV Ödenmeden satış mümkün değil.