İnsanoğlu yaşamı boyunca birçok değişimlere maruz kalmıştır. En önemli değişimlerin başında ise yaşam şekilleri gelmektedir. İşte bu yazımızda sizlere sedanter denilen yaşam tarzından bahsetmeye çalışacağız. Belki bu ismi çoğumuz ilk defa duyuyoruz fakat yazımızı detaylandırdığımızda bu isme çokta yabancı olmadığımızı göreceksiniz.
Sedanter yaşam kısaca hareketsiz yaşam demektir. Bireyin düzenli olarak fiziksel aktivite yapamadığı bir yaşam tarzıdır. Bu fiziksel aktiviteden kasıt günde 150 dakika orta dereceli veya 75 dakika kuvvetli egzersiz yapmaktan veya günde 10.000 adım atmaktan geçiyor. Eğer bunlar yapılmıyorsa sedanter yaşam içerisindesiniz demektir.
Genellikle metropollerde görülen bu yaşam tarzı dünya genelinde hızla artmaya devam etmektedir. Bunun en büyük nedeni hiç şüphesiz teknolojik gelişmelerdir. Teknoloji, aktif olmayan tv izlemek, oyunlar oynamak, web’de sörf yapmak gibi durumlar meydana getirdi ve bu durum da masa başında uzun süre kalmalarda artışa neden oldu. Nerdeyse her şeyi uzaktan kumanda ile kontrol edebilir hale geldiğimizi göz önüne aldığımızda hareket etmememiz şaşılacak bir durum olmamalı. Örnekleri çoğaltmamız mümkün evlerimizde bir kat çıkmayı göze almayıp asansör beklemek, her yere arabayla gitmek, evden çıkıp yürümek yerine eve siparişle yiyecek-içecek getirmek… tek tıkla her şey ayağımızda.
Oldukça rahat bir yaşam gibi görünse de elbette bu hareketsiz yaşam tarzı hem biyolojik hem de psikolojik birçok olumsuz etkilere neden olmaktadır. Bu etkileri sıralayacak olursak;
1- Hareketsizlik kalp hastalığına yakalanma olasılığını artırır öyle ki kalp egzersizle kanı vücudun her yerine daha etkili bir şekilde pompalayabilir. Dolayısıyla düzenli egzersiz kalp hastalığını önlemeye yardımcı olur.
2- Yüksek tansiyon ve kolesterole neden olur
3- Bazı kanser riskini artırabilir.
4- Pankreasın aşırı çalışmasına neden olur bu da şeker hastalığı riskinin artması demektir.
5- Bel ve sırt ağrılarında artma görülür.
6- Egzersiz yapan kişilerin sedanter yaşam süren kişilerden daha hızlı uykuya daldıkları görülmektedir.
7- Uzun süre yanlış pozisyonda oturursanız kaslarınızı kullanmazsınız bu kamburluğun oluşmasına ve duruş bozukluğuna neden olur.
8- Egzersizle kaslar çalışır ve beyine temiz kan, oksijen pompalanır fakat uzun süre hareketsizlik durumunda beyin fonksiyonlarında yavaşlama gözlenir.
9- Kaygı ve depresyon da katkı sağlar.
10- Son olarak bayanlara küçük bir uyarı da bulunmak gerekirse yapılan çalışmalarda sedanter yaşayan bayanların biyolojik yaşlarının 8 yıl daha fazla bulunduğu görülmüştür.
Görüldüğü gibi sedanter yaşamın sağlığa pek çok olumsuz etkisi bulunmaktadır. İnsanı uyuşukluğa, tembelliğe iten bu yaşam tarzından ufak adımlarla kurtulabiliriz. Mesela kendinize uygun egzersiz yapmak, ineceğimiz duraktan birkaç durak önce inip yürümek, asansör yerine merdiven kullanmak, imkan varsa bahçe, ev işleriyle uğraşmak vs.
Sonuç olarak sigara içmeye göre daha fazla ölüme neden olduğu düşünülen bu yaşam tarzından bir an evvel kurtulmak için çaba göstermekten başka çare yok.
Hareketli yaşa, mutlu ol!
