Rot-Balans ayarı aracın dengesini sağlamak için yapılmaktadır. Rot ve balans aslında iki farklı ayardır. Rot ayarı araç lastiklerinin, araç direksiyonun çevrildiği herhangi bir yön ile aynı yöne bakıyor olmasını sağlayan ayardır. Bu ayar sayesinde araç lastikleri ile direksiyonun optimum ve entegre şekilde çalışması sağlanır. Direksiyon ne yöne ve ne kadar çevrilirse, lastikler de o kadar döner. Rot ayarının bozuk olması neticesinde bu düzen bozuktur. Araç direksiyonunu çok çevirmenize rağmen lastikler çok az dönebilir veya tam tersi de çok dönebilir. Balans ayarı ise araç tekerleklerinin aralarındaki açı ve doğrultuların birbirine eşit olması kaidesiyle yapılır. Bu sayede araç yolda ok gibi gider. Bu ayarın bozuk olması neticesinde, direksiyona dokunmadığınız halde araç sağa veya sola doğru anlamsızca yönelebilir. Aracın yolda gezmesine ek olarak direksiyon ve araçta titreme olabilir. “Araç balans yapıyor” cümlesini duymuşsunuzdur. Balans ayarının bozuk olması neticesinde belirli bir hız aralığında araç titremeye başlayacaktır. Direksiyon, bu titremeden nasibini en çok alan elemandır. Rot ve balans ayarları, araç konforu açısından mutlaka yapılması gereken bir ayardır. Peki “Rot ve Balans Ayarları” nasıl yapılır?
Rot Balans Ayarı Nasıl Yapılır?
Rot-balans ayarı olarak bilinen ayar iki ayrı kolda yürütülür. Bunlardan ilki rot ayarı, diğeri ise lastik balans ayarıdır. Bunlar iki farklı ayar olduğu için, yapılış şekilleri de farklıdır. Bu iki ayarın nasıl yapıldığını kısaca şu şekilde açıklayalım.
1- Rot Ayarı: Rot ve balans ayarları, Yetkili Servisler ve Rot Balansçı’da yapılmaktadır. Rot ayarı yapılmadan önce araç, rot ayarının yapılacağı kanala yerleştirilir. Yetkili kişi tarafından, aracın ne denli bir problemi olduğu, aracın altına girmek suretiyle ve testler neticesinde kontrol edilir. Rotlarda mevcut olan problemlerin tespitinin ardından araç tekerleri, rot ayarı programına tabi tutulur. Bu program bilgisayarlıdır ve otomatik olarak yapılır. Kontrol etmekle birlikte yetkili kişi, özel aletlerle rotların açılarını düzeltmeye başlar. Düzenler ve tekrar teste tabi tutar. Her iki tekerlekte birbirine paralel ve düz bir doğrultuda olana dek bu işlem devam eder. Tekerlekler düz ve doğrusal bir şekilde yere bastığında rot ayarı tamamlanmış olur.
2- Lastik Balans Ayarı: Balans ayarıda, rot ayarının yapıldığı yerde (Yetkili Servisler ve Rot Balansçı) yapılmaktadır. Araç dengesinin sağlanması, aracın yolda gezmemesi, aracın sağa veya sola çekmesi gibi durumların yaşanması neticesinde balans ayarının kaçtığı anlaşılır. Balans ayarının yapılması gerektiğine karar veren yetkili kişi, aracı lifte kaldırır ve tüm tekerlekleri söker. Sökülen tekerlekler tek tek bilgisayarlı lastik balansı makinesine bağlanır. Bu makine araç tekerleklerinin ağırlık dağılımını ölçer. Ağırlık dağılımının sağlanması için ne kadar ağırlık takılması ve nereye takılması gerektiğini bildirir. Yetkili kişi bu ağırlıkları, aracın jantının gerekli yerlerine yapıştırır. Bu sayede araç tekerleğinin ağırlık dengesi sağlanmış olur. Bu işlem tüm tekerleklere uygulanır ve araca takılır. Lastiklerin ağırlık dağılımları eşit olduğu için araç artık eskisi gibi titreme yapmayacaktır. Sürekli olarak sekmeyecek ve yolda gezmeyecektir. Rot balans ücreti 2019 yılı için tüm masraflar ilden ile değişmekle beraber ortalama 100-200 TL aralığındadır.
Rot Balans Ayarının Bozulduğu Nasıl Anlaşılır?
Rot ve balans ayarları bozulunca araçta birçok farklılıklar meydana gelir. Rot ve balans ayarlarının bozulduğu nasıl anlaşılır, bazılarını şu şekilde listeleyebiliriz.
1- Araçta belirli bir hız aralığında titreme görülür. Örnek: 90-100 arası; 70-90 arası; 110-120 arası vb.
2- Araçta belirli bir hızın üzerine çıkıldığında sürekli olarak titreme görülür. Örnek: 100 km’nin üstüne çıktığında.
3- Araç direksiyonuna dokunmuyor olmanıza rağmen araç sağa veya sola çekip yolda gezebilir.
4- Seyahat ederken, lastiklerin üzerinden geçtiği çakıl taşını bile direksiyonda titreme olarak hissettirebilir.
5- Direksiyon sürekli olarak titreyebilir. Araç yol tutuşu tamamen bitmiş ve virajlara girerken korku hissettiriyor olabilir.
6- Araç tekerlekleri yere düz bir şekilde basmıyor, içe veya genellikle dışa doğru kavislenmiş olabilir.
7- Lastiklerin iç veya dış kısmı diğer kısımlara oranla daha çok aşınmış olabilir.
