Her insanın kanı belli bir özelliğe sahiptir. Bir hamilelikte bebeğin ve annenin kanı birbiriyle uyumlu değilse, fetal anemiye, immün hidroplara (eritroblastozis fetalis) ve diğer komplikasyonlara yol açabilir. Peki, hamilelikte “Kan Uyuşmazlığı” nedir? Kan uyuşmazlığı Rh Uyuşmazlığı (Eritroblastosis Fetalis) ve ABO Uyuşmazlığı olarak iki farklı şekilde oluşmaktadır.
Rh Uyuşmazlığı (Eritroblastosis Fetalis)
Rh (-) bir kadın ile Rh (+) bir erkek evlendiklerinde, doğacak çocukları büyük ihtimalle babanın (+) Rh faktörünü alır yani Rh (+) olur. İlk gebeliğin son aylarına doğru, fetüsteki (+) Rh faktörleri, plesanta yoluyla anneye geçer. Anne kanı bunu yabancı kabul eder ve karşılığında antikor üretmeye başlar. Fakat bu antikor oluşumu zaman alır. Birinci bebekte, herhangi bir olumsuz etkiye yol açmaz. Aynı çiftlerin, ikinci Rh (+) bebeklerinde %3, üçüncü bebeklerinde %10 oranında Rh Uyuşmazlığı (Eritroblastosis Fetalis) denilen tablo gelişebilir. Sonraki gebeliklerde de, bu oran giderek artar. Annede gelişen bu antikorlar, ikinci ve sonraki gebeliklerde, plasenta yoluyla fetüs kanına geçer ve fetüs kanında, eritrositlerin hemolizine neden olur. Yıkıma uğrayan eritrositlerden açığa çıkan bilurubin, sarılık ve kansızlık yapar. Kansızlığa bağlı kalp yetmezliği gelişebilir. Tedavi edilmediği takdirde ölüme neden olabilir. Bu durumu önlemek için anneye ilk doğumdan sonraki 72 saat içinde Rho-Gam (Anti- D gamaglobulin) uygulanmalıdır. Bu uygulama ile ikinci bebekteki risk önlenmiş olur.
AB0 Kan Uyuşmazlığı
Rh faktörü için Rh Uyuşmazlığı (Eritroblastosis Fetalis) olduğu gibi, AB0 faktörlerine karşıda bir uyuşmazlık olabilir. Ancak bu durum sonucunda bebekte meydana gelen hasar daha az şiddetlidir. Bu durum daha çok anne 0; bebek A, B veya AB kan gurubuna sahip olduğunda görülür. Annenin A, bebeğin B veya AB, annenin B, bebeğin A veya AB kan grubundan olması da, nadir de olsa kan uyuşmazlığı tablosunu meydana getirebilir. Tıpkı Rh faktöründeki gibi, annede bulunan A ve B antikorları bebekteki antijenle saldırır ve onlara zarar verir. İlk 24 saat içerisinde derin bir kansızlık meydana getirmeyebilir. Ancak beyne bilirubin oturmasıyla giden, zeka ve büyüme gelişme geriliğine neden olabilecek bir tabloyu da bu hastalıkla görebiliriz. Doğumdaki kansızlık orta veya hafif derecede olabilir. Ama bebekler ciddi sarılıkla, karaciğer ve dalak büyüklüğü ile doğarlar. Erken dönemde kan değişimi yapmak gerekebilir. Bilirubin hızını takip etmek ve buna göre kan değişimi yapmak veya bebeği ışık tedavisine koymak lazımdır.
