Narenciye ya da turunçgiller, turunç, portakal, mandalina, greyfurt ve limon gibi ekonomik değeri yüksek olan citrus cinsi meyve ağacı türlerini de içine alan bir bitki topluluğudur. Vatanı Çin ve Hindistan olan, fakat bugün hemen hemen ılıman iklime sahip bütün ülkelerde kültür şekilleri yetiştirilmektedir. Türkiye’de güney ve güneybatı Anadolu ile kuzeydoğu Akdeniz bölgelerinde tarımı yapılır.
Narenciye (Turunçgiller); yaprak dökmeyen, uçucu yağ taşıyan küçük ağaçlardır. Yaprakları tam, yumurtamımsı, parlak ve derimsidir. Çanak ve taç yaprakları beş parçalıdır. Taç yaprakları etli, beyaz veya pembe renkli, hoş kokuludur. Meyveler sarı ve turuncu renkli, çok gözlü ve etlidir ve kış meyveleridir. Meyvelerin tadı ekşidir ve C vitamini açısından zengindirler. Ayrıca ortalama %3 yağ içerirler. Bu bitkilerin meyvelerinden gıda olarak faydalanıldığı gibi, meyve kabuklarından, yapraklarından veya çiçeklerden, parfümeride koku ve lezzet vermekte kullanılan uçucu yağlar da elde edilir. Citrus, deodorant ve göz kremleri karışımlarında da kullanılmaktadır.
Bazı Narenciye (Turunçgiller) Çeşitleri
Bu türlerin hepsi de Citrus (C.) cinsi bitkilerdir:
- Turunç: (Citrus aurantium)
- Bergamot: ( aurantium var. bergamia)
- Limon: ( x limon)
- Mandalina: ( reticulata)
- Portakal: ( x sinensis)
- Lim: (Citrus aurantifolia)
- Greyfurt: (Citrus paradisi)
- Şadok veya Pomelo: (Citrus maxima)
- Ağaç Kavunu: (Citrus medica)
- Kamkat: (Citrus fortunella)
Bu tür ise bazılarınca Citrus cinsi içinde bazılarınca Citrus cinsi dışında ayrı bir cinsin (Poncirus cinsi) türü olarak görülmektedir.
- Üç Yaprak: (Poncirus trifoliata)
Narenciye (Turunçgiller) Faydaları Nelerdir?
Narenciye meyveleri mükemmel bir C vitamini kaynağıdır. Bağışıklık sistemini güçlendiren ve cildinizi pürüzsüz ve elastik tutan bir besin maddesidir. Aslında, sadece bir portakal bir gün içinde ihtiyacınız olan tüm C vitamini içermektedir. Narenciye meyvelerinin içeriğinde B vitaminleri, potasyum, fosfor, magnezyum ve bakır da dahil olmak üzere vücudun düzgün çalışmasını gerektiren diğer vitamin ve mineraller de vardır. Ek olarak, antioksidan etkiler de dahil olmak üzere çeşitli sağlık yararları olan bitki bileşikleri açısından zengindirler. Bu bileşikler arasında 60’dan fazla çeşit bulunur ve bunlar turunçgillerin sağlık yararlarının çoğunu içerir. Narenciye meyveleri çok besleyicidir, size sağlıklı kalmanıza yardımcı olan birçok vitamin, mineral ve bitki bileşiği sunar. Kalori alımınızı takip ediyorsanız, turunçgiller iyi bir seçimdir. Kalorileri düşüktür, ancak su ve lif içeriği sizi beslemeye yardımcı olur. Turunçgillerin kalorileri düşüktür, bu da kilo vermek veya ideal kilosunu korumak isteyen insanlar için akıllı bir seçim olacaktır. Turunçgiller iyi bir lif kaynağıdır. Buna göre, yediğiniz her 1000 kalori için 14 gram lif tüketmeniz önerilir. Türkiye’deki erkeklerin sadece % 4’ünün ve kadınların % 13’ünün bu miktarı aldıkları tahmin edilmektedir. Lif, sindirim sağlığının iyileştirilmesi ve kilo kaybına yardımcı olmak gibi çeşitli sağlık yararlarına sahiptir. Portakallar özellikle çözünür liflerde, kolesterol seviyelerinin düşmesine yardımcı olan lif türünde yüksektir. Diğer meyveler ve sebzelerle karşılaştırıldığında, narenciye meyveleri, çözünmeyen liflere karşı daha yüksek bir çözünürlüğe sahip olmaları bakımından benzersizdir. Turunçgiller, kolesterolü düşürmeye ve sindirime yardımcı olan iyi çözünebilir lif kaynaklarıdır.
