Muhabbet kuşu, papağan türleri içerisinde bulunan, evcil bir kuş türüdür. Avustralya kıtasına özgü “Melopsittacus” cinsinin içinde yer alan tek türdür. Küçük, uzun kuyruklu bu sevimli kuşlar yabani yani doğal ortamda genel olarak yeşil veya sarı tüy rengine ve kanatlarında siyah taralı çizgilere sahiptir. Bu güzel ve alımlı dış görünüşlerinden ötürü muhabbet kuşları, dünya genelinde yoğun bir şekilde evcil olarak beslenmektedir. Evlerde beslenen muhabbet kuşları -daha çok- mavi, beyaz, tamamen sarı veya tamamen beyaz renge sahip olabildikleri gibi, çok farklı renk kombinasyonlarda sahip olabilmektedirler. Öyle ki bazı muhabbet kuşlarında ibik bile bulunabilmektedir. Yabani ortamlarında ağırlıklı olarak tohumlarla beslenen bu kuş türü, Avustralya’nın kurak bölgelerindeki zorlu koşullarda beş milyon yıldan beri varlıklarını sürdürmektedir.
Muhabbet Kuşu Kaç Yıl Yaşar?
Muhabbet kuşlarının ömürleri doğada -yabani ortamda- ortalama 15 yıl kadardır. Evcil olarak yaşayan muhabbet kuşlarında ise ortalama yaşam süresinin 8-9 yıl olduğu belirtilmektedir.
Evcil muhabbet kuşları tüm ideal koşullar sağlandığında ömrünü yaklaşık 5 – 8 yıl bandına çıkarmak mümkündür. Hatta düzenli beslenen, egzersiz yapan ve uygun mevsim koşullarında yaşayan bu kuş türleri 12 yıla kadar yaşayabilirler. Kuş bakımının daha iyi ve dikkatli yapıldığı günümüz koşullarında 15 yaşına kadar yaşadıklarına tanık olabilirsiniz.
Dünyanın en yaşlı muhabbet kuşu İngiltere’de yaşamış ve 29 yaşında vefat etmiş erkek muhabbet kuşu Charlie‘dir.
Muhabbet kuşları, kırmızı papağanlar ve incir papağanlarıyla yakın akrabadırlar.
Klasik muhabbet kuşlarından, gövde -cüsse- olarak daha büyük olan türüne ise jumbo muhabbet kuşu adı veriliyor.
Birçok kuş gibi, muhabbet kuşlarının da tetrakromasi renk görüşleri bulunur. Tetrakromasi, insanüstü görme yeteneği olarak ifade edilen bir görme durumudur. Bu özelliğe sahip olan kişiler, normale göre yaklaşık 100 kat daha fazla renk görebilmektedir. Buna ek olarak muhabbet kuşları morötesi spektrumunda ışıkları da algılayabilmekte ve böylece morötesi ışıkla parlayan tüyleri sayesinde kur yapmaktadır. Gırtlak noktaları morötesi ışıkları yansıtabildiği gibi, bir kuşu diğerinden ayırmada kullanılmaktadır.
Muhabbet Kuşunun Fiziksel Yapısı Nasıldır?
Doğal ortamlarında muhabbet kuşları, 18 cm uzunluğunda, 30-40 gram ağırlığındadır. Karın ve but bölgeleri açık yeşilken, arka ve kanat yüzeyleri siyah-sarı çizgi ve desenlerle örülüdür. Alın ve surat bölgesi yetişkinlerde sarıdır. Ancak genç bireyler, 3-4 aylıkken yetişkin tüylerine ulaşmaya başlamalarına değin, gagalarının üstündeki zara kadar uzanan siyah çizgiler barındırır. Gırtlaklarının iki yakasında mor bir bölge ve siyah benekler bulunduran bu kuşlar, koyu mavi kuyruğa ve kuyruk tüylerinin dışında açık sarı bölgelere sahiptir. Kanatlarında yeşilli-siyahlı uçuş tüyü barındırırlar. Gagaları zeytin yeşili ve iki parmaklı bacakları mavimsi gri renge sahiptir.
Muhabbet Kuşu Erkek Dişi Ayrımı Nasıl Yapılır?
Burun bölgesinin rengi, cinsiyetler arasında farklılıklar gösterir. Erkek bireylerin burunları mor ve koyu pembeyken, dişilerin burunları beyaza yakın renklere sahiptir. Bazı dişilerin burunları yavrulama dönemlerinde kahverengiye döner. Ancak albinoluk veya bazı diğer genetik bozuklukluğa sahip olan erkeklerin burunları daima açık pembe kalır.
Altı aylıktan daha büyük muhabbet kuşlarının cinsiyetleri burun renkleri, davranışları ve kafatası şekilleri nedeniyle rahatça anlaşılabilir. Erkekler genelde mutlu, dışa dönük, kura yatkın, barışçıl ve ötücüdürler. Ele ve omuza gelmeyi severler. Cinsel organları bulunmaz. Dişiler genelde baskın ve sosyal açıdan hoşgörüsüzdür.
Muhabbet Kuşu Nasıl Beslenir?
Muhabbet kuşları hem ot hem de et ile beslenebilen (omnivor) canlılardır.
Doğal ortamda yaşayan muhabbet kuşları çayır otları tohumları, meyveler, bitkiler ve yeşil yapraklı bitkilerde bulanan bazı böcekleri yerler.
Evcil ortamda yaşayan muhabbet kuşları ise benzer şekilde tohumlar, sebzeler ve bazı meyvelerden oluşan bir beslenme listesi oluşturulmalıdır. Bununla birlikte alacağınız yemlerin tohum içeriklerinin kaliteli olması gerekir. Bu tohumlar yağlı ve unlu olmak üzere iki çeşide ayrılır. Her ikisinde de karbonhidrat, biraz protein ve lipit bulunur. Karışık muhabbet kuş yemlerinde kırmızı darı, sarı darı, beyaz darı, aspur (kanarya yemi) ve Nijer tohumu yer alır. Bunlar muhabbet kuşunun günlük beslenme ihtiyacını karşılamaya yardımcı olur.
Muhabbet kuşuna ne kadar yem verilir sorusu birçok kişi tarafından merak edilen bir detaydır. Bu sorunun yanıtını ise şöyle verebiliriz: bir muhabbet kuşuna yaklaşık olarak günde 10 gram yem verilmesi önerilir ancak kuşun cinsiyeti, yaşı ve ırkına göre yem miktarında değişiklik yapılabilir. Özellikle kuluçka yani yavrulama döneminde bu miktar arttırılabilir.
Kısaca ilk kez muhabbet kuşu besleyecekseniz muhakkak kendisi için Petshop veya bazı marketlerde bulabileceğiniz yemlerden satın almalısınız. Yem ve suyunu kafesinin üzerindeki özel bölmelere bırakmanız yeterlidir. Bunun dışında ara ara marul, maydanoz gibi yeşil bitkilerle portakal, elma gibi meyvelerden parçalar verebilirsiniz.
