Herkese Merhaba. Bu yazımızda sizlere mikrodalga fırınlar hakkında bilmeniz gereken herşey konu başlığı ile “Mikrodalga fırın nedir? Mikrodalga fırın nasıl çalışır? Mikrodalga fırın zararlı mı? Mikrodalga fırın çok elektrik harcar mı? Mikrodalga fırın kullanırken neye dikkat etmeliyim?” gibi sorulara cevap vermeye çalışacağız.
Mikrodalga Fırın Nedir?
Mikrodalga fırınlar, yiyecekleri ısıtmak için mikrodalgaları yani radyo dalgalarını kullanan bir fırın türdür. Burada dikkat etmeniz gereken nokta mikrodalga fırınlar sadece ısıtmak için değil yemek pişirmek içinde kullanılır. Köfte, tavuk, risotto vb. yemekleri mikrodalgada pişirmek daha pratik olacaktır.
Mikrodalga Fırın Kim Tarafından İcat Edildi?
Percy Spencer adlı bilim insanı radar dalgaları ile deney yaparken cebindeki çikolatanın erdiğini fark etmiş ve sonra bir deney yapmaya karar vermiş. İlk olarak mısır tanelerini magnetronun yanına koymuş ve bakmış ki mısırlar patlamış, her tarafa dağılmış. Ardından çiğ bir yumurtayı magnetronun yanına koymuş. Çalışma arkadaşları ile ne olacağını merak ederken yumurtanın piştiğini ve patladığını görmüşler. Dr. Percy Spencer kendi şu soruyu sormuş: Yumurtayı bile pişiren bu mikrodalga enerji yemekleri de pişiremez mi? Bunun üzerine Spencer, 1947 yılında bu buluşunun patentini almış ve ilk mikrodalga fırını 1,8 metre yüksekliğinde ve 340 kg ağırlığında olacak şekilde tasarlamıştır. Mikrodalga fırın, mutfak eşyaları üreticisi olan Raytheon şirketince “Radarange” adıyla piyasaya sürülmüş ancak fiyatının çok yüksek oluşu ve nerdeyse bir buzdolabı boyutlarında olması nedeniyle pek ilgi görmemiştir. Evlerde kullanılan ilk mikrodalga fırınlar, 1955’li yıllarda Tappan adlı şirket tarafından satışa çıkarılmış olup günümüzde neredeyse birçok mutfakta mikrodalga fırını görebiliriz.
Mikrodalga Fırın Nasıl Çalışır?
Mikrodalgalar, elektromanyetik spektrumun radyo dalgaları ile kızıl ötesi ışınlar arasındaki bölümde kalırlar. Frekansları 1 GHz ila 1000 GHz arasında, dalga boyları 1 mm–1 m olan elektromanyetik dalgalardır.
Mikrodalga fırınlar ise 2,45 GHz’lik bir frekans kullanılır. Bu frekansın kullanılmasının önemli bir sebebi vardır. 2.45 Ghz, su moleküllerinin rezonans frekansıdır. Bunun sonucu olarak 2,45 Ghz’lik mikrodalga ışıma en çok su tarafından emilecektir. Çoğu yiyecek de su içerdiğinden ısınacak, mikrodalga fırına uygun tabaklar ise su içermediğinden ısınmayacaktır. Bu rezonans sayesinde de su molekülleri ısınacak, maddenin kendisi de pişecektir.
Bir maddenin mikrodalga ile iyonize olması maddenin (+) ve (-) iyonlara ayrılıp tahrip olmasıdır. Bir maddenin polarize olması ise maddenin yapısını oluşturan moleküllerin belli oranda (+) ve (-) kutuplara ayrılmaları demektir. Polarizasyonda sadece bir elektrik veya manyetik yük teşekkül eder. Yani moleküller titreşir, tahrip olmazlar. Yaklaşık 600 Thz ve üzerindeki frekanslar maddeleri iyonize ederek hücreleri yok edebilir. Daha düşük frekanslardaki gözle görülebilir ışık ve mikrodalgalar ise maddelerde polarizasyona sebep olarak molekül hareketinin artmasına ve sürtünme sonucu ısı enerjisinin açığa çıkmasına yol açar. Açığa çıkan bu ısı yiyecekleri pişirir. Az su içeren yemeklerin mikrodalga fırınlarda ısıtılması uygun değildir.
| Ad | Dalgaboyu | Frekans (Hz) | Foton enerji (eV) |
| Gama Işını | < 0.02 nm | >15 EHz | >62.1 keV |
| X-Işını | 0.01 nm – 10 nm | 30 EHz – 30 PHz | 124 keV – 124 eV |
| Ultraviyole | 10 nm – 400 nm | 30 PHz – 750 THz | 124 eV – 3 eV |
| Görünür Işık | 390 nm – 750 nm | 770 THz – 400 THz | 3.2 eV – 1.7 eV |
| Kızılötesi | 750 nm – 1 mm | 400 THz – 300 GHz | 1.7 eV – 1.24 meV |
| Mikrodalga | 1 mm – 1 m | 300 GHz – 300 MHz | 1.24 meV – 1.24 µeV |
| Radyo | 1 m – 100 km | 3 00 MHz – 3 kHz | 1.24 µe V – 12.4 feV |
Mikrodalga, bu özel fırınların içindeki magnetron adı verilen vakum tüpünden üretilir. Magnetron, doğru akımlı elekrik enerjisini mikrodalgalara dönüştürür, mikrodalga fırın bu şekilde çalışır.
Bu mikrodalgaların özellikleri şöyle sıralanabilir;
- Su, şeker ve yağlar tarafından emilir,
- Emildiği ilk anda atomik ısıya dönüşür,
- Çoğu plastik, cam ve porselen tarafından emilmez,
- Metaller tarafından yansıtılırlar. Mikrodalga fırınlarına metal malzemeler koyulmamasının nedeni de bundan kaynaklanmaktadır.
Mikrodalga Fırınlarda Elektrik Tüketimi
Mikrodalga fırınlar normal fırınlara oranla çok daha az elektrik harcamaktadırlar. Örneğin elektrikli bir fırın 1000-2000 Watt’lık elektrik gücü tüketirken, mikrodalga fırınlar yalnızca 300-500 Watt’lık bir güçle çalışırlar. Mikrodalga fırının az enerji harcamasının sebebi, kullanılan neredeyse tüm enerjinin ısıtılacak nesnede absorbe edilmesidir. Elektrikli fırında ise fırının içi ve yiyeceğin konduğu kap da gerekmediği halde ısıtıldığından gereksiz elektrik enerjisi harcanır.
| Cihaz | Sıcaklık | Zaman | Harcanan Enerji |
| Elektrikli Fırın | 350 | 1 Saat | 2 kWh |
| Elektrikli Konveksiyonel Fırın | 325 | 45 Dakika | 1,39 kWh |
| Gaz Fırını | 350 | 1 Saat | 0.112 Therm |
| Elektrikli Kızartma Tavası | 420 | 1 Saat | 0,9 kWh |
| Tost Makinesi Fırını | 425 | 50 Dakika | 0,95 kWh |
| Elektrikli Güveç Tenceresi | 200 | 7 Saat | 0,7 kWh |
| Mikrodalga Fırın | Yüksek | 15 Dakika | 0,36 kWh |
Mikrodalga Fırınlar Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Çelik tencere ile mikrodalga fırında yemek pişirilebilir mi?
– Hayır, çünkü mikrodalgalar metal malzemelerden yansırlar yani içlerinden geçemezler. Ancak cam, plastik, porselen, seramik ve hatta kâğıt kaplarda bile yemeğinizi pişirebilirsiniz.
Mikrodalga fırınlar zararlı mı? Mikrodalga fırınlar (ışınlar) zararlı radyasyon yayar mı?
– Mikrodalgalar, iyonize edici dalgalar değildir. Madde ve canlı hücrelerin yapısını değiştirmezler ve radyoaktif olarak zarar veremezler. Sadece besin içinde ısıya dönüşürler. Fırın kapandığında, fırında kaplarda ya da besin içinde bir radyasyon kalması vb. bir durum söz konusu değildir. Kalacak olan tek şey ısıdır.
Mikrodalga fırın çalışırken içine elimizi soksak ne olur?
– Böyle bir şeyi sakın denemeyin, denemeye kalkmayın. Eğer çalışırken elinizi sokarsanız elinizi pişirecektir. Bu yanan sobaya elinizi sokmak gibi bir şey. Bu nedenle mikrodalga fırınınızda yapacağınız tek şey yemeklerinizi pişirmek.
Mikrodalga fırında pişen yemek zararlı mıdır?
– Hayır, mikrodalga fırında pişen yemekler zararlı değildir. Mikrodalga fırınlar elektrik enerjisini mikrodalga enerjisine; mikrodalga enerjisini de ısı enerjisine çevirir. Fırından çıkan yemekte radyasyon vs. yoktur, afiyetle yiyebilirsiniz.
Mikrodalga Fırın Kullanırken Dikkat edilmesi Gerekenler
– Çalışan bir mikrodalga fırına en az yarım metre mesafede durun ve yüzünüzü yemek pişmiş mi diye fırına yapıştırmayın.
– Fırın boşken çalıştırmayın. Fırının içinde ısınacak yeterince malzeme yok iken metal eşya fırın çeperine yaklaşırsa arada kıvılcım atlaması yapıp fırına veya eşyaya zarar verebilir.
– Fırın kapak kapanmıyor veya hasar görmüşse fırını çalıştırmayın. Ayrıca fırında herhangi bir mikrodalga kaçağı olmadığından emin olunmalıdır, böyle bir durum söz konusuysa yetkili servis çağırılmalı sorun düzeltilinceye kadar fırın kullanılmamalıdır.
– Metal eşyalar mikrodalga ışınları geçirmez, yansıtır. Dolayısı ile örneğin folyo ile sarılı ya da kapakla örtülmüş metal kapların içindeki yiyecekler ısınmaz. Yemek ısıtırken metal kap kullanmayın.
– Kalın kabuklu yiyecekler pişince içinde buhar kalır ve kabuk çatlayınca dışarı buhar fışkırır. O yüzden dikkatli olun.
– Et ve sebzeler eşit parçalar halinde koyulmalıdır, böylece hepsi aynı derecede ısınır.
– Kâğıt tabaklar, porselen kupalar, peçeteler koyulabilir. Ancak folyo içeren kâğıt (süt kutusu), naylon ve sentetik içeren ürün, gazete kâğıdı koyulmamalıdır.
– Yemeklerin tamamen ve eşit olarak ısıtılmasını sağlamak için sürekli ters çevrilmeli veya tabağın konumu değiştirilmelidir. Yemek, mümkün mertebe küçük parçalar halinde konmalıdır.
– Etler büyük kemiklerinden temizlenip öyle koyulmalıdır, çünkü kemikler etin ısınmasını engeller.
– Eğer turunçgillerden daha fazla su elde etmek isteniyorsa, meyve yarım dakika (30 saniye) boyu yüksek derecede mikrodalgada bekletilebilir.
– Sandviç, dürüm, kek gibi yemeklerin etrafına kâğıt havlular sarılmalıdır, aksi halde içindeki yemek nemlenir ve ıslak olur.
– Patates ve domates gibi kalın kabuklu yiyecekleri pişirirken içte oluşan buharın çıkması için kabuğa ufak çizikler çekilmelidir, yumurta kesinlikle kırılmış ve sarısı kesinlikle patlatılmış olmalıdır. Aksi halde patlayarak fırını kirletebilir ya da zarar verebilirler.
– Su veya başka sıvılar ısıtılırken içerisine muhakkak metal bir kaşık koyulmalıdır. Aksi halde su aşırı ısınabilir. Aşırı ısınmış su fırından alınırken sarsıldığında patlamaya yakın bir şiddette kaynamaya başlayarak yanmanıza sebep olabilir.
– Son olarak daima fırının içini yemeklerinizi hazırladıktan sonra temizleyin.
Tech Worm | Sonuç!
Uzun zamandan beri –yaklaşık 10 yıldır– Samsung GW73E marka-modelinde bir mikrodalga fırın kullanıyorum. Şu ana kadar hiçbir sorun çıkarmadı. Bundan sonrada sorun çıkaracağını pek sanmıyorum. Genellikle ev eşyaları belirli bir süre kullanımdan sonra nedense ya bozuluyor ya da tedavülden kalkıyor. Ama aldığınız kaliteli bir ürünü hor kullanmadığınız sürece size yıllarca hizmet edecektir.
Benim anlatacaklarım bu kadar. Herhangi bir sorunuz varsa yorum kısmından bize sorabilirsiniz. Elimizden geldiğine kısa zamanda cevap vermeye çalışacağız.
