CAR-T Nedir?
Kanser çağımızın vebası olarak tanımlanıyor. Oldukça karmaşık, tedavisi bir o kadar da zor. Fakat teknoloji o kadar hızlı ilerliyor ki genetik mühendisliği ve biyoteknoloji alanında yapılan çalışmalarla kanserin tedavisi artık hayal olmaktan çıkıyor.
Kimerik antijen reseptörü (CAR) ile tasarlanan T hücreleri, hematolojik maligniteler için hızla önemli bir immünoterapi olarak ortaya çıkmaktadır. Etkinliklerinin ilk klinik raporları yedi yıl önce ortaya çıktı, araştırmacılar kimerik antijen reseptörlerinin etkisine veya toksik yapan mekanizma özelliklerine hatta bunların T hücresi biyolojisi üzerindeki etkilerine odaklanmıştır. Gen transfer teknolojisindeki gelişmeler ile birleştirilmiş yeni kimerik antijen reseptörü tasarımları gen düzenlemede ilerlemeleri içeren tasarlanmış hücre tedavilerine erişimi arttırma ve katı tümörlerde potansiyellerini yok etme potansiyeline sahiptir. CAR-T hücre tedavisinde kullanılan T hücreleri, kanserli hastadan izole edildiği için doku uyuşmazlığı gibi bir problem de ortadan kaldırılıyor. Genetiği modifiye edilmiş ve bir bakıma kansere karşı; eğitilmiş CAR-T hücreleri, tekrar T hücresi alınan hastaya transfer edilerek, vücuttaki kanserli hücreleri spesifik olarak öldürmek için programlı halde kanda uzun yıllar dolaşıyor. Yani kanserli hücre için vücudunuzda sizin için savaşmaya her daim hazır eğitimli bir asker edasında CAR T hücreleri yıllar boyunca sizi koruyabiliyor.B elirli bir antijene karşı geliştirilmiş CAR-T hücresi (örneğin CD19 antijenine karşı), o antijeni üreten tüm kanserli hücreleri tanıyabiliyor.
İlk olarak CD19’a spesifik CAR-T hücreleri ile yapılan klinik çalışmalarda %90’a varan kanseri geriletme başarısı, genetiği değiştirilmiş T hücreleri ile kanser tedavisinin şu an çeşitli ülkelerde tedavi olarak kullanılmaya başlanmasına sebep oldu. Böylece araştırmacılar inanılmaz derecede hızlı bir şekilde diğer kanser türleri için bu tedavinin mümkün olup olmadığını ve etkinliğini araştırmaya başladı.
Bu işi biraz daha bilimsel olarak incelersek; kimerik Antijen Reseptörleri (CARs), hücre yüzeyinde antijen tanıyan bir antikor parçasına sahiptir. Tek zincirli değişken antikor parçası (scFv), kansere spesifik antijeni tanıdığında aktifleşerek hücre içerisine sinyali gönderebilmesi için doğal T hücre reseptörünün sinyal yolunda bulunan CD3zeta parçası ile birleştirilmiştir. Böylelikle CAR-T hücresi, antijene duyarlı antikor başlığı (scFv) ile antijeni tanıyıp hücre içi sinyal yolağını aktifleştirerek çoğalmaya, sitokinler üretmeye ve tanıdığı hücreyi öldürebilmek için sitotoksik moleküler salgılamaya başlar.
Avantajları : Genetiği değiştirilerek yüzeyinde Kimerik Antijen Reseptörü (Chimeric Antigen Receptor-CAR) üretmesi sağlanan hastanın kendi T hücreleri kullanıldığından immünolojik olarak bir yan etkisi yok.