İşlemcideki “nm” Değeri Nedir?

Bir işlemci satın aldığınızda veya herhangi bir telefonun, bilgisayarın işlemci modelini incelediğinizde karşınıza daha çok 7nm, 10nm, 12nm veya 14nm gibi bir değer/ifade yer aldığını göreceksiniz. Buradaki “nm” kısaltması nanometre anlamına gelen bir uzunluk ölçü birimidir. Nanometre (nm), 1 metrenin milyarda biridir. Nanometre, daha çok gözle görülemeyen mikroskobik yapıdaki maddeleri ölçmek için kullanılan matematiksel bir ölçü birimidir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte günümüzde neredeyse her alanda Nanometre kullanılır. İşlemcilerde, GPU’larda, tıp ürünlerinde gibi. Bir örnek vermek gerekirse hücre zarı 12 nm‘dir. Ayrıca nanometre birçok bilgisayar parçasının üretim tekniğinde kullanılan ölçüm birimidir. Örneğin yeni nesil işlemcilerde 14-22 nm teknolojisi kullanılmaktadır.

Farklı bir şekilde basite indirerek ifade etmek gerekirse; nasıl ki günlük hayatta mesafeleri ölçek için kilometre, metre ve milimetre gibi kavramları kullanırız, nanometre de mesafeleri ölçmede kullanılır. Ancak nanometre, oldukça küçük mesafeleri hesaplamada kullanılan bir ölçü birimidir. Bu nedenle bilişim sektöründe bu ölçü birimi sıklıkla kullanılır.

Bir işlemci için nanometre, işlemcilerdeki çekirdeğin içindeki bulunan -milyarlarca- transistörlerin arasındaki mesafeleri yani yan yana dizilmiş olan transistörlerin uzaklığını ifade etmek için kullanılır ve bu mesafe ne kadar azalırsa, o iki transistör (tüm transistörler için geçerli) çekirdekte daha az yer kapladığı için bir çekirdeğe daha çok transistör yerleştirilir. Örnek verecek olursak 14nm teknolojisi ile üretilen işlemcilerdeki transistörler arasındaki mesafe 14 nanometre, 10 nm teknolojisi ile üretilen işlemcilerdeki transistörler arasındaki mesafe ise 10 nanometredir. İşlemcilerdeki nanometre değeri düştükçe transistörler arasındaki mesafe azalır. Böylece transistörler daha az güç tüketir ve daha az ısı yayar. Bu da işlemcinin daha yüksek performansta çalışmasını sağlar. Ayrıca işlemcideki transistörler birbirine ne kadar yakınsa -yukarıda bahsettiğimiz üzere- işlemci içerisine o kadar fazla transistör sığdırılabilir. Tabi bu da işlemcinin daha geç ısınmasına ve daha az güç tüketip daha yüksek performansta çalışmasına katkıda bulunur. Teknoloji ilerledikçe işlemcilerde bulunan nanometre değerlerinin daha da düşerek pikometre (pm) kavramlarına geçiş yapacağız.