Bilgisayarın birimlerinin çalışmasını ve birimler arasındaki veri iletimini kontrol eden, veri işleme görevlerini yerine getiren elektronik aygıt işlemcidir.
Bilgisayar günlük hayatımızın tamamını kaplar ve işlerimizi halletmemizde önemli rol oynar. Bilgisayar, parmaklarımızın ucunda ki beynimizdir. Bilgisayarın beyni ise işlemcidir.
Bilgisayardaki işlemci aynı insandaki beyin gibidir hangi bilginin nerde olduğunu bilir ve gerekli işlemleri gerçekleştirir ve gerekli yerlere gönderir.
Bilgisayarınızda yapılacak işlemler dolaylı ya da doğrudan olarak işlemci tarafından gerçekleştirilir. Çok eskiden işlemci bilgisayarın en önemli bölümüyken bir bilgisayarın değerini belirleyen şeyin performans ve gösterdiği imkanlar olduğunu varsayarsak artık önemli parçalarından biri diyebiliriz. Yani bir bilgisayarın performansını sabit disk, grafik kartı, bellek gibi parçaların belirlediği gibi, özellikleri de kullanılan ana karta ve çevre birimlerine de bağlı. Bundan dolayı hızlı bir işlemciyle daha yavaş grafik kartı ya da sabit disk kullanmak ya da yavaş bir işlemciyle hızlı bir grafik kartı veya sabit disk kullanmak mantıklı olmaz. Donanımların birbirine uyum sağladığı başka bir donanımın isini görmesi, nispeten daha az süre beklediği sistemler dengeli sistemlerdir.
İşlemciler, mekanik parçası bulunmayan bütünleşmiş devrelerdir. Öçlerinde milyonlarca transistor bulunur ve de ne kadar çok transistor içerirlerse o kadar daha hızlı olurlar. Ancak teknolojik gelişmeler sayesinde çok daha küçük transistorları, birbirleri arasındaki devrelerin aralığını da küçülterek uygun bir işlemci kalıp boyutuna sığdırma imkanı olmuştur. İşte bu mikron teknolojisidir. Bir zamanlar, işlemci içindeki devrelerin aralığının 1 mikronun altına inmesinin imkânsız olduğu görülüyordu. Ama bugün çoğu isle mci 0.25 mikron teknolojisiyle üretilebiliyor. 1999 yılı içinde de bu 0.18 mikrona inecek. Böylece çok daha hızlı işlemciler üretilebilecek. “Bilim adamları, mevcut teknoloji ile 0.08 mikrona kadar inilebileceğini düşünüyorlar.”
İşlemcinin hızı kullanılan mikron teknolojisi, üretim teknikleri, üretim süreci kalitesi ve kalıp boyutu beliyor. Ayrıca üretim sırasındaki koşullar, ayni banttan çıksa bile bir işlemcinin diğerinden daha hızlı olmasına yol açabilir. Ama sonuçta işlemci fabrikada son testlerden geçirilirken üzerine güvenli olarak çalışabileceği hız basılır. İşlemcinin hızı ise MHz cinsindendir.
