Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte bilgisayar donanımları ve çevre birimleri de hızlı bir şekilde değişmeye ve gelişmeye başladı. Monitörler de bu donanımlardan bir tanesi. Özellikle oyun sektörünün gelişmesi ve oyunculara özel monitörlerin satışa çıkmasına da neden oldu. Bizler de bu yazımızda “IPS, TN ve VA Panel Türleri Nedir? En İyi Panel Türü Hangisidir?” sorularına yanıt vermeye çalışacağız.
IPS, TN ve VA Panel Türleri
1- TN Panel
TN panel, LCD teknolojisinin en eski ürünüdür. Açılımı Twisted Nematic olan TN paneller için, kısaca sıvı kristallere voltaj verilmesi sonucu çalışır diyebiliriz. Voltaj uygulanması sonucu, panel içerisindeki bu sıvı kristaller hareket ederek hizasını değiştirir. Voltaj uygulanmadığı taktirde ise bu sıvı kristaller kapalı duruma geçer ve 90 derece bükülürler. Böylece diğer katmanlar ile birlikte ışığın geçmesine izin verilir. Voltaj uygulandığında ise bu sıvı kristaller bükülmez ve ışığı geçmesini engeller. TN Paneller daha çok bilgisayar monitörlerinde kullanılır ve fiyatları diğer panel türlerine göre daha uygundur. TN panellerin en büyük avantajı, yüksek hızlarıdır. Bu özelliği nedeni ile sıklıkla oyun bilgisayarlarında kullanılır. Kısa sürede tepki verir. Kendisine en yakın panel çeşidinin tepki süresi 4 ms iken; TN ekranlarda 1 ms’ye düşen tepki süreleri mevcuttur. TN monitörlerde tazelenme süresi 240 Hz’yi bulabilir. Görüntü tazelenme süresi, ekrandaki görüntünün 1 saniyede kaç kere yenilendiğini ifade eder. 240 Hz tazelenme süresine sahip bir ekran, her saniyede görüntüyü 240 kere yenileyebilir ve böylelikle hareket bulanıklığı oluşmaz. TN panellerin dezavantajları ise görüntü kalitesi ile ilgili olur. Görüntü açısı, IPS panellere göre daha dardır. Ekranın tam karşısından bakıldığında herhangi bir problem yokken, yan açılardan bakıldığında parlama olabilir. Kontrast farklılıkları oluşabilir ve renklerin tonları olduklarından farklı görüldüğünden dolayı görsel çalışma alanlarında tercih edilmez. TN ekranların kalitesi yükseldikçe dezavantajları da daha az hissedilir. Ancak, yine de görüntü iletimi açısından daha başarılı ekran çeşitleri mevcuttur.
TN Panelin Avantajları Nelerdir?
- Düşük tepki süresine
- Yüksek tazeleme hızlarına çıkabilirler.
- Gölgelenme ve ışık parlaması gibi sorunlar yaşamazlar.
- Daha çok rekabetçi oyuncular için
2- VA Panel
Açılımı Vertical Alignment olan VA paneller, bir tür LCD panel teknolojisidir. Adından da anlaşılacağı üzere, bu teknoloji temel olarak voltaj uygulandığı zaman panel içerisinde bulunan sıvı kristallerin dikey olarak hizalanmasına dayanıyor. Bu durum, IPS ile VA panellerin birbirinden ayıran en temel özellik olarak karşımıza çıkıyor. VA panellerde kristaller ışık kaynağına dik olarak sıralanırken, IPS panellerdeki kristaller yatay olarak sıralanıyor. VA paneller tipik kontrast oranlarının yüksek olması diğer panellere göre en büyük avantajlarıdır. VA paneller S-PVA ve MVA olarak da anılır. VA paneller, TN ve IPS paneller arasında denge konumundadır. VA panellerin üretilme amacı, TN ve IPS panellerin avantajlarını tek bir noktada toplamaktır. Daha yüksek yenileme hızına sahip olan VA paneller, diğer panel türlerine göre daha iyi renk üretimi, parlaklık seviyesi ve geniş görüntüleme aralığıyla tercih edilir. Ağırlıklı olarak günlük kullanımda tercih edilen VA paneller, görüntü ve renk kaybı yaşamaksızın geniş bir izleme açısı sunar. Ayrıca bu paneller iyi renk üretmeleriyle öne çıkar. VA panele sahip bir monitörle derin siyah rengin olduğu film ve videolar, renk kaybı olmadan izlenebilir. Her yönden ortalama üstü performans sunan bir ekran arayan kullanıcıların VA panellere yönelmesi tavsiye edilir. Uygun maliyetleri sebebiyle de tercih edilen VA paneller, fiyat performans segmentinde yer alır.
VA Panelin Avantajları Nelerdir?
- Hem oyun hem de profesyonel işlerde kullanılabilirler.
- Yüksek kontrast oranına sahiptirler.
- Siyahlar daha derindir.
- Yapıları gereği kavisli olmaya müsaitlerdir.
3- IPS Panel
Açılımı In-Plane Switching olan IPS paneller, diğer tüm LCD panellerde olduğu gibi sıvı kristallere voltaj verilerek kontrol ediliyor. Ancak yukarıda da bahsettiğimiz gibi sıvı kristaller, VA panellerden farklı olarak dikey yerine yatay olarak sıralanıyorlar. Bu yüzden, sıvı kristallerin dönmesine gerek yoktur ve hali hazırda bir düzlemde durmaktadırlar. Sıvı kristallerin dönmeye ihtiyaç duymaması, birçok avantajı da beraberinde getiriyor tabi. IPS paneller, LCD teknolojisinin oldukça önemli bir ürünüdür. IPS panellerde, paralel hizalanmış sıvı kristaller kullanarak zengin bir renk skalası oluşturulur. Bu da izleyicinin renkleri çok daha net ve daha canlı görmesini sağlar. Ayrıca IPS ekranların 180 dereceye kadar net ve kaliteli bir görüş açısı ağlamasının kaynağı kullanılan bu kristal sıvılardır. IPS ekranlar; profesyonel iş yapanların, oyuncuların ve film severlerin ilk tercihi arasında yer alıyor. IPS panele sahip olan bir ekrana tam karşıdan bakma mecburiyeti, ekranın açıya göre renk değiştirmesi ya da yansıma yapması gibi sorunlar yaşanmayacağı için daha konforlu bir izleme olanağı sunuyor.
IPS Panel Avantajları Nelerdir?
- Kullanıcılara birçok açıdan izleme olanağı sunar.
- Görüş açıları çok iyidir. Görüntü kaybına pek uğramazlar.
- Ekran üzerinde yansıma meydana gelmez.
- Yüksek parlaklık sağlar.
- Gelişen IPS teknolojisi ile yüksek tazeleme hızlarına ve düşük tepki sürelerine ulaşabilirler.
- Diğer panel çeşitlerini kıyasla göz yormadan çok daha keyifli bir izleme şansı tanır.
- İyi seviyede renk doygunluğuna ve kalitesine sahiptirler.
