Türkiye’de kullanılan otomobillerin çok büyük kısmı içten yanma adı verilen yöntem ile çalışıyor. Farklı tipleri olsa bile bu motorlar genellikle yakıt ve hava karışımının tutuşturulmasıyla açığa çıkan enerji, hareket enerjisine dönüştürülüyor. Böylece aracın hareket etmesi sağlanıyor. Yani yakıt ve pistonların hareketi kadar havanın da motorların çalışmasında önemli bir rolü bulunuyor. Hava filtreleri de tam olarak burada devreye giriyor.
Dışarıdan motora girecek ve yakıtın tutuşmasını sağlayacak olan havanın temizlenmesi gerekir. Temel olarak hava filtresi de bu temizleme işlemini gerçekleştirir ve motora partikül ya da başka zararlı maddelerin ulaşmasını engeller. Böylece araba hava filtresi sayesinde motor içerisine partikül girişi yaşanmaz ve aracın sağlıklı bir şekilde çalışması sağlanır. Motora girebilecek olan partikül ya da farklı zararlı maddeleri süzen hava filtresi ayrıca düzenli hava girişine de yardımcı olur. Böylece motor istenen şekilde çalışır ve güç kaybı yaşanmaz, araç vadettiği beygir gücü ve torku üretebilir. Ayrıca araç ideal şekilde hareket edebildiği için fazladan gaza basılması gerekmez ve yakıt tüketimi standart düzeyde seyreder.
Hava filtresi, içten yanmalı motorlara giren havanın istenen düzeyde olmasını sağlar, motora toz gibi istenmeyen maddelerin ulaşmasını engeller. Böylece motorun sorunsuz çalışması sağlanır. Hava filtresi arızası gibi durumlarda ise araç istenen seviyede çalışamaz. Genellikle hava filtresi arızasının nedeni ise uzun süre temizlenmemesi ya da ömrünü doldurmasıdır.
Hava filtresi tıkandığı zaman motora yeterince hava ulaşmaz. Bu nedenle de gaz pedalına basıldığında sürücünün alışık olduğu tepki gerçekleşmez. Aracın hızlanması daha uzun sürede gerçekleşir. Buna ek olarak yanma istenen seviyede gerçekleşmediği için normalden daha fazla yakıt tüketimi meydana gelir. Tabii tüm arıza çeşitlerinde olduğu gibi hava filtresi arızalarında da çözüm yolları mevcuttur.
Hava filtrelerinin neredeyse tamamı kaputun altından rahatça erişilebilecek bir noktada bulunur. Ancak araçtan araca kaput altında yer değişikliği olabilir. Bu nedenle emme manifoltunu takip etmek ve hava filtresini bulmak gerekir. Temizlik için hava filtresini yerinden çıkarın ve sıcak ya da soğuk hava üflemeyen püskürtücü yardımı ile temizleyin. İşlem bittikten sonra filtreyi yerine yerleştirin.
Hava filtresi değiştirmek oldukça basit bir işlemdir. Tıpkı temizlikte olduğu gibi emme manifoltu takip edilerek hava filtresi bulunur. Daha sonra eski hava filtresinin yerine yenisi takılır ve işlem tamamlanır. Ancak burada en sık yapılan hata yanlış yerleştirmedir. Bu nedenle eski konumun fotoğrafı çekilmeli ve yeni filtre doğru şekilde yerleştirilmelidir.
Genellikle otomobillerde hata ya da arıza durumunda parça değişimi önerilir. Aynı durum hava filtresinde de geçerlidir. Ne kadar iyi temizlenirse temizlensin eski hava filtreleri yenisi kadar verimli olmaz. Bu nedenle kullanıcıların mümkün olduğu kadar hava filtresini değiştirmesi önerilir. Ayrıca filtre temizliği sırasında hava filtresi deforme olabilir ya da bazı bölgeleri tam olarak temizlenemeyebilir. Bu nedenle görünüm itibarıyla temiz olsa bile istenen verimlilikte olmaz ve araca gereken seviyede hava girişi sağlanmaz.
Hava filtresi değişim ücretleri, teknik servislerin işçilik maliyetlerine ve hava filtresi fiyatlarına göre değişiklik gösterir. Genellikle 30 TL ile 200 TL gibi geniş bir fiyat aralığında yer alır. Bunda hava filtresinin yapısı önemli bir husustur. Bazı hava filtreleri daha dayanıklı materyallerden üretilir ve bu nedenle fiyatları daha yüksektir.