Güneş Sisteminde Kaç Gezegen Vardır? Gezegen İsimleri Nelerdir?

Bu yazımızda Güneş Sisteminde Kaç Gezegen Vardır? Gezegen İsimleri Nelerdir? Sorularına yanıt vermeye çalışacağız.

Gezegen bir yıldızın etrafında dolanan gök cismidir. Dar anlamıyla, Güneş Sistemi içinde, Güneş’in doğrudan uydusu olan ve Uluslararası Gökbilim Birliği (IAU) tarafından bu tanıma uygun bulunmuş sekiz gök cismini belirlemede kullanılır. Güneş Sistemi’nde, resmî olarak kabul edilen ‘sekiz gezegen’den başka, bu cisimlerle boyut, yörünge ve fiziksel özellikler açısından aynı gruba konabilecek yeni gök cisimlerinin keşfedilmesi, bir yandan da başka yıldızların etrafında da Güneş Sistemi gezegenlerine benzer gök cisimlerinin dolandığının saptanması, ‘gezegen’ tanımının sınırlarının bulanıklaşmasına neden olmuştur.

Uluslararası Gökbilim Birliği’nin (IAU), kabul ettiği Güneş Sistemi’nin sekiz gezegeni, Güneş’e yakınlık sıralarına göre şunlardır:

• Merkür
• Venüs
• Dünya
• Mars
• Jüpiter
• Satürn
• Uranüs
• Neptün

Bu sekiz gezegenin dışında daha önce gezegen olarak tanımlanan Plüton IAU’nun yeni tanımlamasına göre Cüce Gezegen olarak kabul edilmektedir. Bir cüce gezegen, gezegen boyutunda olan (gezegen boyutlu nesne), ancak ne gezegen ne de doğal bir uydu olan bir gök cismidir. Daha açıkça, Uluslar Arası Astronomi Birliği (IAU) cüce gezegeni Güneş yörüngesinde olan ve kütle çekimi tarafından kontrol edilebilecek kadar yeterli kütleye sahip olan, ancak bir gezegenin aksine diğer gök cisimlerinin yörüngesinde bulunmayan gök cismi olarak tanımlar. Güneş Sistemi’nde yüzlerce ve binlerce cüce gezegen olduğu tahmin edilmektedir. IAU günümüzde bunlardan beş tanesini bilmektedir;

Ceres, Plüton, Haumea, Makemake ve Eris. Bu gezegenlerin en büyüğü Eris’tir.

1995-2005 yılları arasında yapılan gözlemlerle, 100’ü aşkın değişik yıldız çevresinde dolanan 150’den fazla gezegen bulundu. Güneş Sistemi gezegenleri ile karıştırılmaması için bu cisimlere ‘Güneş dışı gezegenler’ veya Güneş Sistemi dışı gezegenler adı verilmektedir. Yine karışıklığı önlemek amacıyla, bu tür gezegenlerin yıldızları ile birlikte oluşturdukları sistemlere genel olarak gezegen sistemi ya da yıldız sistemi adı verilmektedir. ‘Güneş Sistemi’ adı ise, yalnızca özel ad olarak Güneş ve uydularının oluşturduğu gezegen sistemini tanımlamada kullanılır.