Global System for Mobile Communications veya kısaca GSM (Türkçe: Mobil İletişim İçin Küresel Sistem), bir cep telefonu iletişim protokolüdür. Önceleri Avrupa Telekomünikasyon Standartlar Komitesi’nin Groupe Spéciale Mobile (Türkçe: Mobil İletişim Özel Grubu) isimli alt kuruluşunun ismini taşıyan GSM, daha sonraları sistemin küresel bir çapa ulaşmasıyla yeni adıyla anılmaya başlandı. En yaygın olan cep telefonu standardı olarak 212 ülkede 2 milyardan fazla insan tarafından kullanılmaktadır. En kullanışlı özelliklerinden birisi kullanıcıların aynı hat ile değişik ülkelerden görüşme (roaming) yapabilmeleridir. Tüm GSM standartları, hücresel ağ kullanır ve dolaşım sırasında bile hücreler arası geçiş yapma kabiliyetine sahiptir. Dolayısıyla teoride, eğer kapsama alanından çıkmazsanız, cep telefonu ile tüm dünyayı telefon konuşmasını kesmeden dolaşmak mümkündür.
1980’li yılların başlarında, Avrupa ülkelerinde birbirinden farklı ve uyumsuz sistemler bulunmaktaydı. Avrupa Birliği fikrinin yaygınlaşmasıyla kullanışlı bir sistemin standartlaştırılması gerekliliği doğdu. Bu doğrultuda Avrupa Posta ve Telekomünikasyon İdareleri Birliği (CEPT) adlı bir grup kurarak, Batı Avrupa için ortak bir mobil sistem ortaya konulmasına önayak olundu. Bu grup Groupe Spéciale Mobile adını aldı ve bu sisteme de GSM dendi. 1990’lı yılların başında GSM, Doğu Avrupa ve Avustralya’ya yayıldı. Ardından ABD ve Güney Amerika’da GSM sistemini kullanmaya başladı. Geçen yıllarla GSM sisteminin belirmesiyle ulusal iletişim tekelleri dağılmaya başladı. Japonya ise bu sisteme katılmayarak GSM ile uyumlu olmayan kendi mobil sistemlerini kurdu.
Mobil Telefon Sistemlerinin asağıdaki nesilleri vardır:
0G olarak adlandırılan ilk nesil sistemlerde, analog veri akışı kullanılır.
1G olarak adlandırılan ilk nesil sistemlerde, analog veri akışı kullanılır.
2G olarak adlandırılan ikinci nesil sistemlerde sayısal veri akışı kullanılır.
2.5G olarak adlandırılan ikinci nesil sistemlerde devre anahtarlamalı sistemlere ilave olarak paket bazlı veri iletişimin eklenmesini (GPRS, EDGE) içeren şebekeleri ifade eder. GSM 2G ve 2.5G kategorisine giren ikinci nesil bir sistemdir
3G olarak adlandırılan üçüncü nesil sistem ile daha hızlı veri transferi ve bant genişliğinin daha verimli kullanımı mümkün olmuştur.
4G olarak adlandırılan dördüncü nesil sistem ile kapsama alanı başta olmak üzere 3G ile çözülememiş olan sorunların çözülmesi beklenmektedir.
Türkiye’de, 1G (NMT) ve 2G teknolojileri yaygın olarak kullanılmakta olup 10 Eylül 2007 tarihinde Ulaştırma Bakanlığı tarafından ihaleye çıkarılan 3G lisans satışında ihaleye tek firmanın katılması sonrasında, Avea ve Vodafone mobil telekomünikasyon pazarında rekabet şartlarının oluşmamış olduğunu ve pazardaki etkin rekabetin oluşmasının en önemli etkenlerinden biri olan Numara Taşınabilirliğinin yürürlüğe girmemiş olduğunu belirterek ihalenin iptalini talep etmişlerdir. Bunun neticesinde Kamu İhale Kanunu’nun ilgili maddesi uyarınca ihalenin yapılabilmesi için gerekli şartlardan biri olan “ihale öncesi rekabet koşullarının oluşmuş olması” maddesine istinaden 3G lisans ihalesinin iptaline karar verilmiştir. Yeni lisans ihalesi öncesinde rekabet koşullarının oluşması ve bu sayede Kamu İhale Kanunu’na uygun olarak ihalenin gerçekleştirilebilmesi için Avea ve Vodafone Numara Taşınabilirliği meselesinin çözümü için çaba sarfetmişlerdir. bu çabaların sonucunda önceleri sadece alan kodu değişimi olmak ve diğer numaraların sabit kalması maksadıyla numara değişimi olmaktayken, daha sonra bu durum normalleştirilerek telefon numarası tamamen sabit kalıp, gsm operatörleri arasında geçiş olanağı sağlanmıştır.
5 çeşit GSM sistemi mevcuttur:
- GSM 2100
- GSM 1900
- GSM 1800
- GSM 900
- GSM 850
