FPS Nedir? sorusuna geldiğimizde oyun severlerin çok iyi bildiği üzere oyunların akıcı bir şekilde oynanabilmesi için yüksek bir FPS değerine sahip olunması gerekir. FPS, bilgisayarlarında oyun oynamayı seven kişilerin karşısına en sık çıkan kavramlardan biridir. Özellikle rekabetçi ve nişancı tarzı oyunlarda FPS değeri çok önemlidir. Yüksek FPS değerine sahip olunması oyunları akıcı bir şekilde oynama imkanı verdiğinden oyun içi rekabette öne çıkmayı sağlayan önemli bir etkendir.
FPS Nedir? sorusunun aslında iki cevabı vardır. FPS oyuncuların hayatında önemli yer tutan iki farklı unsurun kısaltması olarak kullanılır. Bunlardan ilki bir oyun türü olan First Person Shooter (Birinci Şahıs Nişancı) diğeri ise Frames Per Second (Saniyedeki Kare Sayısı)’dır. FPS görüntü cihazının performansını ölçmeye yardımcı olan bir birim olma özelliğine sahiptir. Görüntüleme ekranında her bir saniyede gerçekleşen tam kare tarama sayısı FPS değeri ile ifade edilip gösterilir.
FPS değeri yüksek olduğunda ekrandaki görüntü çok daha akıcı bir şekilde oynatılır. Böylece ekran başındaki kişinin görüntüyü çok daha akıcı ve pürüzsüz bir şekilde görmesi mümkün olur. Bu açıdan değerlendirildiğinde FPS değerinin daha güzel bir görüntü sunduğu ve oyunlarda daha iyi bir performans sergilenmesine yardımcı olduğu kolayca söylenebilir.
FPS Nasıl Ölçülür?
FPS ölçümlemesi için; FRAPS programı indirilerek kurulur. Program kurulduktan sonra açılır ve üst tarafta görülen FPS kısmına tıklanır. Ekranın sağ kısmında yer alan Overlay Corner kısmından FPS değerinin nerede görünmesinin istenildiği seçilir. Overlay Hotkey kısmına FPS göstergesini açıp kapatmayı sağlayacak tuş kaydedilir.
FRAPS bilgisayarın ekranını fotoğraf ve video olarak kaydetme amacına yönelik olarak kullanılan bir program olmakla birlikte farklı şekillerde de işe yarar. Oyunun Steam üzerinden oynanmadığı ya da FPS değerlerini gösterecek GeForce Experience gibi herhangi bir program kullanılmadığı durumlarda FRAPS programı kullanılarak istenilen oyundaki FPS değeri görüntülenebilir. Bunun için yapılması gereken FRAPS programının indirilip kurulmasıdır. Daha sonra yukarıda belirtilen adımlar tamamlanır. Bu adımlar eksiksiz bir şekilde yerine getirildiği takdirde herhangi bir oyuna girildiğinde belirtilen alanda FPS değeri görülebilmektedir. Ayrıca FRAPS‘ın diğer bir özelliği olan benchmark testi de yapılabilir. Bu sayede oyunda alınan ortalama FPS değeri ile minimum ve maksimum FPS değerleri görüntülenerek sistem için en ideal görüntü ayarlarına ulaşılabilir.
Tüm bu bilgiler dışında kullandığınız ekrandaki bu kaliteyi ölçmek ve bilgi almak adına FPS değerlerinizi ölçebilirsiniz. FPS değerlerini ölçmek için pek çok ücretsiz araç kullanılmaktadır. Bu araçları tercih etmeniz halinde ise bilgisayarınızdaki mevcut değerleri görebilir ve buna yönelik iyileştirmeler yapabilirsiniz. Kullanabileceğiniz bazı ücretsiz araçlar ise şöyle;
- NVIDIA GeForce Experience
- Steam
- Fraps
- PlayClaw
- Overwolf
FPS Nasıl Artırılır?
FPS artırabilmek için;
- Arka planda açık kalan gereksiz uygulamalar görev yöneticisi kullanılarak kapatılır.
- Bilgisayarın güç ayarları düzeltilir.
- Donanım yenilenerek üst seviye parçalar alınır.
- Fazla riske girilmeden bilgisayar parçalarına overclock işlemi uygulanır.
- Ekran kartı driverleri güncelleştirilir.
- Oyun çubuğu kapatılarak arka plan kaydı devreden çıkarılır.
- Oyunun grafik ayarları optimize edilir.
- Sürücüleri birleştir ve iyileştir işlemi yapılıp sürücülerin en iyi hale gelmesi sağlanır.
- Tam ekran modu kullanılır.
- Windows’un görsel efektleri kapatılır.
Oyunlarda düşük FPS sorunu ile karşılaşan kişiler ilk olarak ekran kartı sürücülerini kontrol etmelidir. Çünkü güncellenmemiş bir sürücü oyunda sorunlar yaşanmasına neden olabilir. Bunun yanı sıra arka planda gereksiz uygulamaların açık kaldığı durumlarda işlemciye yük binmesi ve performansın etkilenmesi söz konusu olabilir. Sürücülerin iyileştirilmesi, güç ayarlarının düzeltilmesi ve Windows’un görsel efektlerinin kapatılması basit bir işlem gibi görünebilmekle birlikte performans üzerinde doğrudan etkilidir.
Ayrıca Windows 10’da yer alan oyun çubuğu sanıldığı kadar yararlı olmadığı gibi bazı oyunlarda uyumsuzluk çıkmasına ve performansın kötü etkilenmesine neden olabilmektedir. Eğer bilgisayar arka planda oyunu kaydediyorsa bu durumda da işlemciye yük bindiği için FPS düşüşü görülebilir. Oyunların tam ekran modunda oynanması durumunda sistem gücünün çoğu ekranı tamamen kaplayan ekrana odaklanacağından bu da engel teşkil edebilir.
İdeal FPS Kaç Olmalıdır?
Oyun oynarken yüksek FPS almak daha akıcı bir görüntü sağladığından dolayı daha iyi bir oyun deneyimi sunabilir. Ancak bu biraz da bilgisayara bağlı olan monitörün hızı ile ilgili bir durumdur.
Günümüz oyunlarının oynanabilirliği açısından değerlendirildiğinde 30 ve üstü FPS değerinin yeterli olduğu söylenebilir. Bu FPS değerlerinde oyun takılma hissi oluşturmasa da daha üst FPS değerlerine göre biraz daha pürüzlü bir görüntüye neden olur. FPS değeri 30’dan daha aşağı değerlere düşmeye başladıkça oyun bir aşamadan sonra oynanamaz hale gelmeye başlar.
Oyunlarda akıcı bir görüntü elde edilebilmesi için olması gereken minimum FPS değeri 60 olup 60 ve üzeri FPS değerlerinde oyunun son derece pürüzsüz ve akıcı bir şekilde oynanması mümkündür. Bu aşamada devreye monitörlerdeki yenileme hızı girer. 60 Hz yenileme hızı olan monitörde 300 FPS alınması bir avantaj olmaz. Çünkü kullanıcıya yansıyacak olan değer 60’tır. 75, 120, 144, 240 Hz gibi yüksek yenileme hızına sahip monitörlerde yüksek FPS değeri alındığı durumlarda oyun zevki en üst düzeye çıkacaktır.
Yüksek FPS Değerlerinde Ekran Yırtılması Nasıl Önlenir?
60 Hz monitörü olan ve FreeSync ya da G-Sync gibi özelliklere sahip olmayan kullanıcılar, yüksek FPS değerleri aldıkları zaman Tearing yani ekran yırtılmaları denilen başka bir problemle karşı karşıya kalırlar. Eğer oyunda alınan FPS değeri monitörün yenileme hızından yüksekse ekranda yırtılmalar meydana gelir. Bu durumda görüntünün bozulması söz konusu olabilir ve kullanıcı için rahatsızlık verici bir durum oluşur.
Bu durumun engellenebilmesi için oyunlarda yer alan Vsync diğer bir deyişle Vertical Sync yani dikey senkronizasyon özelliğinden yararlanılması gerekir. Bu özellik sayesinde ekran kartının gönderdiği kare sayısı monitörün yenileme hızına sabitlenir. Böylece monitörün yansıtabileceği kare sayısından fazlasının gösterilmesi ve yırtılmaların oluşması önlenmiş olur. Bu durum her ne kadar performansı düşürüyor gibi algılansa da görüntü açısından son derece yararlı bir özellik olarak değerlendirilmelidir.
FPS Neden Düşer?
FPS’i en çok etkileyen bilgisayar donanımlarının başında ekran kartı gelir. Oyunlar son derece fazla grafik içeren platformlar olduğundan ekran kartının kapasitesini fazlasıyla zorlar. FPS düşmesinin sebebi; ekran kartı, RAM, işlemci gibi bileşenlere göre değişmekle birlikte oyunlarda 25-30 FPS altında takılma ve yavaşlama gibi sorunlar yaşanmaya başlanır.
Orta klasmanda ekran kartları ile akıcı bir oyun keyfi yaşanabilmesi için filtreler orta ve oyun ayarı en yüksek olacak şekilde belirlenmelidir. Bazı sistemlerde buna rağmen kasma yaşanıyorsa o zaman tüm ayarlar orta ayara çekilmelidir.
Bununla birlikte FPS düşmesi kullanıcıdan kullanıcıya değişiklik gösterebilir. Uzun saatler boyunca oyun oynanacağı zaman ayarlar düşük olursa hem sistem zorlanmaz hem ekran kartı ısınmaz.
Oyunlardaki ani FPS düşmeleri çoğunlukla donanımsal yetersizlikten kaynaklanmakla birlikte bazı durumlarda yazılımsal sorunlar ani FPS düşmelerine neden olabilir. Özellikle oyun ortasında yaşanan ani FPS düşmeleri oyun zevkini olumsuz yönde etkileyen bir unsur haline gelebilir.
Bilgisayarın fazla ısınması da ani FPS düşmelerine neden olabilir. Bilgisayarın fazla ısınması işlemciden ve ekran kartından kaynaklanmakta olup arka planda aniden bir başka uygulamanın çalışmaya başlaması da ani FPS düşmesinin nedenleri arasında yer alır.
