Filistin Hakkında Bilmeniz Gerekenler!

Tarih | 22 Mayıs 2021

Herkese Merhaba. Bu yazımızda sizlere “Filistin” hakkında bilmeniz gereken bazı temel bilgileri tarafsız bir şekilde vermeye çalışacağım. Çevremizde birçok kişinin Filistin hakkında konuştuğunu fakat dünya haritasındaki ki yeri dahil hiçbir bilgiye sahip olmadığını biliyoruz. Şimdi lafı uzatmadan konumuza dönelim.

Filistin (veya bilinen resmi adıyla Filistin Devleti) Orta Doğu’da kadim Filistin bölgesinde kurulan bir Arap devletidir. Alttaki haritadan da anlaşılacağı üzere şu anda Batı Şeria (İsrail-Ürdün Sınırında) ve Gazze Şeridi‘nde (İsrail-Mısır sınırında) bulunan bölgelerde hüküm sürmektedir.

Günümüzde sadece Batı Şeria ve Gazze Filistinlilerin kontrolündedir ve bu bölgeler İsrail Devletinin işgali altındadır. Filistin ve İsrail yönetimleri arasındaki barış görüşmeleri devam etmektedir fakat görüşmelerden şu ana kadar herhangi bir olumlu sonuç alınamamıştır.

Filistin’in başkenti Kudüs (Jerusalem) olarak belirlenmesine karşında İsrail işgalinden dolayı merkezi Batı Şeria bölgesinde yer alan “Ramallah” kentinde bulunur.

Filistin toprakları 1948 yılında önce Mısır ve Ürdün tarafından işgal edilirken 1967‘deki Altı Gün Savaşı‘ndan sonra ise İsrail tarafından işgal edilmiştir.

Filistin’in 2021 yılı itibarıyla nüfusu 5.250.000 civarındadır. Bu nüfus sayısı ile dünyada en çok nüfusa sahip 121. devlet olmuştur.

2. Dünya Savaşı’ndan sonra Filistin Bölgesi; İngiliz Mandasından, Birleşmiş Milletlere (BM) devredilmiş ve Birleşmiş Milletler tarafından Yahudi, Arap ve Uluslararası Kudüs Bölgeleri oluşturulmuştur. Bu bölünme Yahudiler tarafından kabul edilirken bölgedeki Arap devletler tarafından ise kabul edilmemiştir. Ancak İsrail Devleti‘nin kurulmasıyla 1948 yılında ilk Arap-İsrail Savaşı başladı. Diğer taraftan 22 Eylül 1948‘de Mısır tarafında bulunan Gazze‘de bir Filistin Hükumeti kuruldu. Ürdün hariç diğer Arap Birliği Üyeleri tarafından tanındı. Hükümet; Filistin’in tamamını (İsrail, Ürdün’deki Batı Şeria, Gazze ve Kudüs bölgeleri) yönettiğini iddia etse de aslında sadece Gazze‘yi yönetmekteydi. İsrail, Altı Gün Savaşı sonucunda Mısır’dan Gazze ve Sina yarımadasını, Ürdün’den Batı Şeria‘yı ve Suriye’den ise Golan Tepeleri‘ni aldı.

Cezayir’de Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Başkanı Yasser Arafat 15 Kasım 1988’de Filistin Devleti‘nin kuruluşunu ilan etti. 1993’te Oslo Anlaşmalarının imzalanmasından bir yıl sonra, Batı Şeria ve Gazze Şeridi‘ndeki A ve B bölgelerini yönetmek için Filistin Ulusal Otoritesi kuruldu. Gazze daha sonra İsrail’in Gazze’den çekilmesinden iki yıl sonra 2007’de Hamas tarafından yönetilecekti.

Filistin Devleti 138 BM üyesi tarafından tanınmaktadır ve 2012’den beri Birleşmiş Milletler‘de üye olmayan bir gözlemci devlet statüsündedir. İsveç Parlamentosu 30 Ekim 2014 tarihinde Filistin Devletini resmen tanıdı. Bu karar Avrupa Birliği üyesi bir devletin aldığı ilk tanıma kararı oldu. Eylül 2015 tarihine gelindiğinde Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu‘nda ilk defa Filistin bayrağı göndere çekildi. Filistin; Arap Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı, G77, Uluslararası Olimpiyat Komitesi ve diğer uluslararası organların bir üyesidir.

Filistin’de bazı çevresel sorunlar vardır. Bunlar; Gazze Şeridi‘nin karşılaştığı konular arasında çölleşme, tatlı suyun tuzlanması, kanalizasyon arıtma, su kaynaklı hastalıklar, toprak bozulması ve yeraltı su kaynaklarının tükenmesi ve kirlenmesi sorunlarıdır. Batı Şeria‘da benzer sorunların birçoğu geçerlidir. Tatlı su çok daha bol olmasına rağmen, devam etmekte olan anlaşmazlık nedeniyle erişim kısıtlanmaktadır.

Filistin poundu, Filistin Mandası’nda 1 Kasım 1927 – 14 Mayıs 1948 tarihleri arasında İsrail Şekeline ek olarak kullanılan para birimi. Mavera-i Ürdün Emirliği’nde de 1949’a dek kullanılmış ve yerini Ürdün Dinarına bırakmıştır.