Enneagram – Kendini ve Başkalarını Tanıma Sanatı

Yunanca “ennea” (dokuz) ve “grammos” (noktalar) sözcüklerinin birleşimiyle meydana gelen Enneagram temelleri çok eski yıllara dayanır. Enneagram, dokuz ayrı kişilik tipini ve bu tipler arasındaki karşılıklı ilişkileri açıklayan, eski bir “Sufi” öğretisidir. Bu öğreti, kişilik tipimizi tanımamıza sorunlarımızla başa çıkmamıza ve çalışma arkadaşlarımızı, sevdiklerimizi, ailemizi, dostlarımızı anlamamıza yardımcı olabilir. Bu sistemde insanın üç temel merkezi olduğu kabul edilir. Bunlar zihin, duygu ve içgüdüdür. Her merkezde üçer kişilik tipinin bulunduğu kabul edilir. Bu sınıflandırma şuan size çok farklı gelse de aslında bildiğimiz bir metottur. İnsanı üç merkezde değerlendiren tek yaklaşım Enneagram değildir. İslam felsefesinde ve Freud’un geliştirdiği Psikanaliz kuramında da üç merkez/üç potansiyel yaklaşımı mevcuttur. Bu merkezler İslam felsefesinde Kuvve-i Akliye, Kuvve-i Gadabiye, Kuvve-i Şeheviye olarak karşımıza çıkarken, psikanalizde “Süper Ego, Ego ve İd” isimlerini alır. Herbir merkezden gelen dürtüler kişilik üzerinde etkiye sahiptir. İçgüdü merkezinin dürtüsü öfkedir, duygu merkezinin dürtüsü korku ve zihin merkezinin dürtüsü “ne hissediyorum” sorusunun cevabıdır. Bu sistemi daha iyi anlayabilmek için bilinmesi gereken ilk kural her bir bireyin bir kişilik tipinde değerlendirilirken kanat tip, stres noktası, güven noktası gibi kavramlarla kişilik tiplerinin kalıplarının genişletildiğidir.

 Şekilden de anlaşıldığı üzere her bir kişilik tipinin iki yanında bulunan tipler kanat tipleri olarak adlandırılmaktadır. Her insanda farklı bir kanat baskın olabilir veya her iki kanat dengede olabilir. Kişi stres altındayken sembolde ana tipten uzaklaşan ok yönündeki tipin olumsuz 22 davranışlarını sergileyebilir. Sembolde ana tipe yaklaşan ok da güven noktasını gösterir. Kişi güven durumlarında o tipin olumlu özelliklerini sergileme eğiliminde olur. Bu şekli ve sistemi daha iyi anlamak için bir örnekle açıklayalım. Örneğin; ana tipi 6 olan bir kişinin kanat tipleri 5 ve 7, güven noktası 9, stres noktası ise 3 numaralı kişilik tipidir.

Peki Bu Testin Amacı Nedir?

Enneagram, düzgün bir şekilde anlamlandırıldığında hayatımızda her alanda hızlı bir şekilde ilerlememizi sağlar. Kısacası kişinin kendisini daha net bir şekilde tanımasına yardımcı olur. Enneagram, hem bizim için mümkün olanı ortaya çıkarır hem de tepkilerimizin ve davranışlarımızın birçoğunun bizim için ne kadar zarar verici ve gereksiz olduğunu gösterir. Bize büyük bir farkındalık oluşturur. Tipimizi tanıdığımızda ve onun içimizdeki işleyişini anladığımızda, kişiliğimizin bizden gizli olan yönleri açığa çıkmaya başlar ve paradoksal bir şekilde şiddetini kaybetmeye başlar. Aniden, manevra yapabileceğimiz çok daha geniş bir psikolojik alana sahip oluruz, çünkü kendimizi daha geniş bir perspektiften görebiliriz.