Yaşantımız boyunca birçok farklı noktada doğru olduğunu bildiğimiz yanlışlarla karşı karşıyayız. Bu yanlışlarımızın çoğu hafızamızın zayıflığından kaynaklanırken ancak bazı yanlışlar vardır ki onlardan emin olduğumuz halde kanıtlayamadığımız ve kendimize “gerçeği bu”, “nasıl olur” gibi sorular yönelttiğimiz durumlardır. İşte bu durum “Mandela Etkisi” olarak bilinir. Aslında bu tanımlamaya baktığımızda çok normal görünebilir çünkü herkes bir şeyleri yanlış hatırlayabilir ama ilginç olan nokta bazı şeyleri birçok insanın yanlış hatırlıyor olmasıdır.
Yıllardan beri var olan bir durum, Mandela Etkisi ilk olarak 2010 yılında Fiona Broome adlı bir blogger tarafından ortaya atılmıştır. Peki neden bu isim verilmiştir? Bu sorunun yanıtı şöyle; birçok insan, Güney Afrikalı ayrımcılık karşıtı, aktivist ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ilk siyahî devlet başkanı olan Nelson Mandela’nın 80’li yıllarda hapisteyken öldüğünü düşünüyordu oysa durum hiçte böyle değil. 90 yılında serbest kalan Mandela 2013 yılında hayatını kaybetmiştir. İşte bunun gibi doğru olarak hatırladığımızı sandığımız ama aslında yanılgıdan oluşan etkiye günümüzden de birçok örnek verebiliriz. Bu örnekleri sizler için derledik buyurun birlikte bakalım. Tavsiyem görseline bakmadan önce gözünüzde canlandırmanız ve sonra gerçeği ile karşılaşmanız.
İlk olarak sevdiğimiz bir çizgi film karakteriyle örneğimize başlayalım. Tabi ki Mickey Mouse. Bu sevimli fareyi çoğumuz pantolon askısı vardı diye hatırlıyoruz değil mi? Oysa onun pantolon askısı hiç olmamış.
Meraklı maymun olarak bilinen Curious George adlı çizgi filmdeki maymunu kuyruğu ile hatırlasak da aslında gerçek olan kuyruğunun olmadığı.
Ya Pikachu’nun kuyruğunun uç kısmındaki siyah şerit. Zihnimizde oluşan görüntü var olduğu yönünde ama öyle bir ayrıntı yok.
Monopoly oyununu biliyorsunuzdur. Peki monopolydeki maskotun gözünde tek gözlük merceği var mıydı? Kesinlikle çoğumuzun cevabı evet. Ama doğru olan öyle bir merceğin olmadığı.
Volkswagen logosundaki “V” ve “W” harflerini bitişik olarak biliriz oysa iki harfi birbirinden ayıran bir çizgi mevcuttur.
La Vache qui rit markası dediğimizde ilk aklımıza burnunda hızmasıyla inek geliyor. Ama ineğin burnunda öyle bir hızma yokmuş.
Queen’in “We are the Champions” şarkısını bilmeyen yoktur. Meğer bu şarkı “of the world” şeklinde bitmiyormuş.
Kit Kat çikolata logosunda iki kelime arasında çizgi var diye hatırlıyoruz. Böyle bir çizgi hiç olmamış.
Hugo programında malum küfür olayı yaşanmamış. Hatta Tolga Abi “Öyle bir şey olmadı, kanıt varsa getirin araba hediye edeceğim” gibi iddialı bir söz söylemişti.
Örnekler artırılabilir.
Bazı insanların düşüncesine göre Mandela Etkisi saçmalıktır ve herhangi bir bilimsel bir gerçeğe sahip değildir. Peki gerçekten böyle mi bu etkinin bilimsel bir açıklaması var mı?
Herhangi bir bilimsel açıklama yapılmamış olsa da en mantıklı açıklama şu şekilde olmuştur; bilinçaltımızın işe yaramayan bilgileri sakladığı alana bu verileri işlememiz olduğu söylenmiştir.
Genellikle maddesel olan bu etkiyi bilim açıklamakta zorlanıyorsa doğru bildiğimiz yanlış insanları bilimin açıklaması imkansız gibi görünüyor.
Neyse…
Hepimizin fikirleri ve sözleriyle tanıdığı barış elçisi Nelson Mandela’nın sözüyle yazımıza nokta koyalım.
“Hayattaki en büyük zafer hiçbir zaman düşmemekte değil, her düştüğünde ayağa kalkmakta yatar.”
