Dinozorlar (Latince: Dinosauria) 150 milyon yıl civarında dünya hayatına egemen olmuş canlılardır. Dinozor, kelime olarak Yunancada “korkunç kertenkele” anlamına gelen iki sözcüğün birleştirilmesinden meydana gelmiştir. Bunun nedeni, geçmişte bilim adamlarının dinozorları bir cins kertenkele sanmalarıdır. Türkçede yaygın; fakat yanlış olarak dinazor şeklinde telaffuz edildiği de olmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucunda dinozorların yeryüzünde ilk kez 230-225 milyon yıl önce yaşadığı ortaya çıkmıştır. Yaklaşık 65 milyon yıl kadar önce ise çok sayıda dinozor türünün nesli tamamen tükenmiştir. Dinozorların bazı türleri sıcakkanlıyken bazıları ise soğukkanlıdır.
Dinozorların dünya üzerinde 150 milyon yıl kadar yaşamasının nedenlerini kısaca şöyle açıklayabiliriz:
1- Yapılarından dolayı çevreye uyum sağladılar.
2- Tüylü ve su geçirmez derileri sayesinde tehlikelere karşı korundular.
3- Sert kabuklu yumurtaları sayesinde daha fazla sayıda türü yaşam olanağına sahip oldu.
4- Yaşadıkları dönemde yaşayan diğer hayvanlara oranla daha kolay yürüdüklerinden kolayca yiyecek bulup, düşmanlarından kaçtılar.
5- Bazı dinozorlar ot, bazıları da et yediklerinden yiyecek sıkıntısı çekmediler.
6- Zamanının en güçlü türlerinden biri oldukları için diğer türde hayvanlar onlara karışmadılar.
Dinozorlar Neden Yok Oldu!
Büyük dinozorların nasıl yok olduğuna dair bugüne değin birçok iddia ortaya atılmıştır. Geçmişte, dinozorların kısa bir süre içinde toplu olarak nasıl yok oldukları uzun bir süre açıklanamamış ve yanardağ patlamalarından dünyadaki iklim değişikliklerine kadar çeşitli teoriler ortaya atılmıştır.
1980’de ise Nobel ödüllü Fizikçi Luis Alvarez ve oğlu Jeolog Walter Alvarez dinozorları bir göktaşının ortadan kaldırdığını ileri sürdü. Alvarezler‘in bu görüşü 1985’li yılların sonları ve 1990’lı yılların başlarında bilim çevrelerinde ağırlık kazanmış ve ilerleyen yıllarda da ortak kabul olmuştur.
Yapılan araştırmalar da bu görüşü kanıtlamıştır. Dinozorların nasıl yok olduğuna ilişkin bilim adamlarının sahip oldukları bu görüş dinozorların sonunun 65 milyon yıl önce yaklaşık 10 km çapında bir göktaşının Dünya’ya çarpmasıyla gerçekleştiğini açıklar. Bu göktaşı saatte 54.000 km hızla Meksika’nın Yukatan Yarımadası açıklarında Dünya’ya çarpmış ve çarpma anında 200.000 km³ madde buharlaşmış, erimiş ya da yüzlerce kilometre öteye savrulmuştur. Bu çarpma sonucu canlı türlerinin %70’inden fazlası yok olmuş ve 180 km çapındaki, Dünya’nın en büyük kraterlerinden biri olan Chicxulub krateri meydana gelmiştir. Çarpmanın 100 milyon megaton TNT‘ye eşdeğer bir enerji açığa çıkardığı tahmin edilmektedir. Çarpma sonucu oluşan toz tabakası atmosferi kaplamış, Dünya aylar boyu karanlıkta kalmış, sıcaklık suyun donma derecesine kadar düşmüş ve asit yağmurları yaşanmıştır. Aylarca süren bu karanlık ve soğuk dönemde bitkilerin fotosentez yapamaması besin zincirini yıkmış ve bu felaketler zinciri de dinozorların sonunu hazırlamıştır. Dünya hiç Güneş görmeyince buz devri oluşmuştur. Dinozorlar da bu sırada ölmüştür. Ancak bu sırada dinozorların tamamen yok olmadığı, bazı küçük türlerinin evrimleşerek bugünkü kuş ve sürüngenlerin atalarını oluşturdukları tahmin edilmektedir.
