Destilasyon Nedir? Ne İşe Yarar?

Bilim dünyasında ”damıtma” olarak da anılan destilasyon, var olan karışımın buhar fazı ya da sıvı faz olarak ayrılması işlemidir.Destilasyon için ayrıştırılacak maddelerin kaynama noktaları baz alınır. Ona göre bir ısıtma işlemi uygulanır. Destilasyon işlemi organik bileşiklerin ayrıştırılması ve daha saf hale getirilmesi için de öncelikli olarak kullanılır. Kendi kaynama sıcaklığına ulaşmış bir sıvıya ekstradan sıvı eklendiğinde sıvının öz sıcaklığı artmaz, eklenilen suyun buhar haline dönüştüğü gözlenir. Böylelikle buhar basınçları birbirinden apayrı olan sıvı maddeler ayrıştırılabilmektedir. Destilasyon sırasında dikkat edilmesi gereken bir başka nokta da ayrıştırılmaya çalışılan buhar ve su fazının bileşenlerinin birbirinden farklı olmasıdır. Ancak farklı oldukları sürece destilasyon gerçekleşir. Destilasyon için şart olan kaynama noktaları birbirinden farklı oldukları için birden çok destilasyon tipi bulunmaktadır;

Normal Destilasyon : Kaynatılacak iki sıvının arasındaki kaynama noktası farkı çok fazla ise normal destilasyon işlemi uygulanır. Kaynama sıcaklığında ya da ona yakın sıcaklarda bozulmayacak maddelerle yapılır.

Ayrımsal Destilasyon : Kaynatılacak iki sıvının arasındaki kaynama noktası yok denecek kadar az ise ayrımsal destilasyon işlemi uygulanır. Ayrımsal damıtma yapıldıktan sonra oluşan bileşkenin renginde değişiklik ve içerisinde kirlilikler oluşabilir. Bunu da engellemek için bu işlemden sonra ek olarak normal destilasyon işlemi de uygulanır. Ayrımsal sistemin en çok kullanıldığı sanayi alanı ise petrol sanayisidir.

Su buharı Destilasyonu : Suda çözünmeyen bileşenleri, su buharı yöntemiyle çözmenin denendiği destilasyondur. Kendi kaynama noktasında ya da kaynama noktasına yaklaşıldığında bozulan maddelerin ayrıştırılması için kullanılmaktadır. Ancak su buharı destilasyonu uygulanacaksa, saflaştırılmaya çalışılan maddenin uçucu bir özelliği bulunmaması gerekir.

Vakum Destilasyonu : Çözünme işlemi esnasında vakum pompası ve su trompu kullanıldığı için bu ismi almıştır. Normal şartlarda deney esnasında bir sıvıyı ısıtırken içindeki buhar basıncı dışındaki normal basınca eşit olunca o sıvı kaynamaya başlar. Bu tarz destilasyonlarda dış basınç düşürülerek deney yapılan bileşiğin normalden daha düşük sıcaklıkta damıtılması sağlanmış olur.

Kuru Destilasyon : Katı maddeleri yüksek ısı vererek parçalanmasını sağlayıp sonucunca distile edilebilecek ürünler elde etme esasına dayanır. Bu destilasyon türünde ayrıştırma yapılabileceği katının ayrışma şartları pek olumlu olmadığından istenmeyen ürünler de elde edilebilir.