Dejavu Nedir? Dejavu Neden Olur?

Dejavu (daha önceden görmek), yaşanılan bir olayı daha önceden yaşamışlık veya görülen bir yeri daha önceden görmüş olma duygusuna verilen isimdir. Anı daha önceden yaşamışlık hâlidir. Fransızca; deja (daha önceden) ve voir (görmek) kelimelerinden oluşmaktadır. Bilimsel olarak dejavu iki şekilde gerçekleşebilir. Birincisi dejasenti olarak adlandırılır ve daha önce yaşanmayan bir hissin anımsanması söz konusudur. Yani daha önce tecrübe edilmemiş bir durumun tekrar etmesi diyebiliriz. İkincisi ise dejavizite dediğimiz hadise de daha önce gidilmemiş bir yere gidilmiş hissine kapılma halidir.

Beynin, yorgunluk hissi veya başka nedenlerden dolayı bir görüntü, ses, vb. herhangi bir girdiyi, giriş anı sırasında algılayamamasından kaynaklanabilir. Beyin bu girdiyi algıladığında kişi bu olayı daha önce yaşadığı hissine kapılabilir.

Ayrıca, beynin sağ lobu ile sol lobunun milisaniyeden daha küçük bir zaman farkı ile çalışmasından da kaynaklanabilir. Bir taraf diğer taraftan önce algıladığı için, geç algılayan taraf bu olayın daha önce yaşanmış olduğu yanılsamasına kapılır. Bu durum sinir aksonlarındaki küçük bir sapmadan kaynaklanır. Yoğun miktarda alkol alımının ertesi sabahı (akşamdan kalma iken) gerçekleşme ihtimali yüksektir.

Araştırmalara göre insanların %50’den fazlası hayatlarında en az bir kere dejavu durumunu yaşamıştır. İnsanların çoğu bir süre sonra, en son ne zaman dejavu yaşadığını unutur. Ancak bazı kişilerde bu olaylar onlara çok sıra dışı olduğundan dolayı yaşadıkları dejavuları unutmayabilirler.