Blue-Ray Disk olarak da bilinen yeni nesil optik disk biçimidir. Tek tabakalı bir Blue-Ray disk 25 GB’lık kapasitesi ile iki saatten fazla HDTV (Yüksek Çözünürlüklü TV) kalitesinde görüntü veya on üç saat civarında standart çözünürlüklü görüntü saklayabiliyor. Çift tabakalı biçimi ise 50 GB veri depolama kapasitesine sahip. Blue-Ray ileride kolayca genişletilebilsin diye ayrıca çoklu-katman desteği de barındırıyor, her bir katmanda 25 GB veri ile ileride veri kapasitesi 100-200 GB seviyelerinde olabilmesi planlanmaktadır.
Blue-Ray Disk ilk Sony tarafından 2003’te geliştirilen sonra Japon firmalar başta olmak üzere 2004 yılında Panasonic, Hitachi, Sharp, Pioneer, Samsung, LG, Philips, Thomson’ın bulunduğu dünyanın önde gelen üreticilerinin Blu-ray Disc birliği (Blu-ray Disc Association – BDA) adı altında geliştirdikleri yeni format özellikle yeni nesil yüksek çözünürlüklü (HD) videoların tek bir diskte saklanabilmesinde yardımcı olurken aynı zamanda çok büyük miktarda veri depolamaya yarayan disk tipidir.
Daha önce 100GB’lık ilk Blue-Ray medya prototipini gösteren TDK, 2006’da katman başına sınır olarak kabul edilen 25GB veri kapasitesini 33.3 GB’a çıkartarak, 6 katmanlı 200 GB’lık Blue-Ray medya yapmıştır.
Blu-ray, ismini veri yazıp okumak için kullandığı mavi-mor ( Blue-Violet ) lazer ışınının “Blue”su ile optik ışının “ray”inin birleşmesinden alıyor. Blu-ray yazımındaki “e” harfinin eksikliği Blu-ray disk birliğinin bu adı kayıtlı bir ticari marka olarak kaydettirebilmeleri için bilerek yaptıkları bir oynama..
Günümüzde kullanılmakta olan DVD gibi optik disk teknolojileri veri yazmak ve okumak için kırmızı lazer kullanırken, yeni teknoloji format mavi-mor lazer kullanmaktadır. Blue-Ray ürünler farklı lazer tipleri kullanılmasına rağmen, Blue-Ray Disc, DVD, CD, uyumlu optik okuyucu yardımıyla CD ve DVD’leri oynatabilmektedir. 405 nm’lik mavi-mor lazerin dalga boyu, 650 nm dalga boyuna sahip kırmızı lazerden daha kısadır. Bu da lazer ışınının çok daha hassas bir şekilde odaklanmasını mümkün kılmakta ve dolayısıyla veriler sık olarak daha az bir alanda depolanabilmektedir. Sayısal açıklığın 0,85 olarak değiştirilmesi ile de sonuçta kullanılmakta olan CD’ler veya DVD’ler ile aynı boyuttaki bir Blue-Ray disk 50 GB’a kadar veri depolayabilmektedir.
HDTV’nin hızlı yükselişi ile birlikte tüketicilerin yüksek çözünürlüklü görüntüleri kaydetme istekleri de artmıştır ve Blue-Ray disklerin tasarımı bu düşünce ile ortaya çıkmıştır. Blue-Ray dijital yayıncılık tarafından kullanılan MPEG-2 formatının doğrudan kaydını desteklemekte ve bu Blue-Ray’i dijital televizyonların küresel standartları ile uyumlu kılmaktadır. Bunun anlamı HDTV yayınlar herhangi bir veri kaybı olmaksızın veya fazladan işleme gerek duyulmaksızın doğrudan disklere kaydedilebilmektedir.
Artan veri kapasitesi ile birlikte Blue-Ray 36 Mbps veri iletim hızını kullanmaktadır. Bu hız HDTV’nin asıl resim kalitesini koruyarak kaydedilmesi ve seyredilmesi için gerekenden fazladır. Ayrıca optik disklerin rastgele erişim özellikler kullanılarak, yüksek çözünürlüklü bir görüntü kaydedilirken aynı disk üzerinde başka bir görüntünün izlenmesi de mümkün olmaktadır. Önümüzdeki yıllarda HDTV ile birlikte Blue-Ray cihazlarının DVD kaydedicilerin yerini alması beklenmektedir. Bu format aynı zamanda gelecekte bilgisayarlardaki veri depolama ve yüksek çözünürlüklü filmler için standart olacak gibi duruyor.
Blue-Ray Çeşitleri
- BD-ROM yazılımlar, oyunlar ve film dağıtımları için sadece okunabilir ( ReadOnly ) biçim.
- BD-R görüntü kaydı ve bilgisayarda veri depolamak için kaydedilebilir ( Recordable ) biçim.
- BD-RE görüntü kaydı ve bilgisayarda veri depolamak için yeniden yazılabilir ( Re-writable ) biçim.
Blue-Ray oynatıcılar günümüzde en son ve en komplike teknoloji ile üretilmektedir. Bu oynatıcıların çoğu CD, DVD ve Blue-Ray diskleri çalıştırabilmektedir. Yapı olarak oynatıcılar mekanik ve elektronik olarak iki kısımdan oluşur. Bunlarda DVD oynatıcılardakine benzer bir yapı vardır.
