Bilgi
Bitki ve Hayvan Hücresi Farklılıkları
Hücre; bir canlının yapısal ve işlevsel özellikler gösterebilen en küçük birimidir. Hücre kelimesi; Latince küçük odacık anlamına gelen “cellula” kelimesinden Robert Hooke tarafından türetilmiştir. Robert Hooke, mikroskopla incelemekte olduğu şişe mantar parçasının yan yana dizili bitişik bölümlerden oluştuğunu görmüş. Etrafları çevrili ve içleri boş olan yapılarına uygun olarak, bu yapı birimlerine “Hücre” (Cellula) adını vermiş. Bu ismi 1665 yılında yayınladığı Micrographia adlı kitapta da kullanmıştır. Böylece Hook, mikroskopta gördüğü bitki hücrelerini anlatırken hücre terimini kullanan bilim insanı olarak tarihe geçmiştir.
Hücreler, basit bir tanımla zar içerisindeki sitoplazma ve genetik bilgiyi çevreleyen bir çekirdekten meydana gelir ve ancak mikroskop yardımı ile görülebilirler. Gelişen teknolojiyle birlikte mikroskopta gelişmiş ve daha sonra elektron mikroskobunun bulunmasıyla hücrenin pek çok özelliği açıklanmıştır. Günümüzden yaklaşık 400 yıl önce lensleri keserek gözlük üreten Zackairas Janssen tarihte ilk mikroskop olarak tanımlanan aleti yapmıştır. Hollandalı Antoni Van Leewenhook ise; günümüzdeki mikroskoplara en yakın mikroskobu yapmıştır. Levwenhook gözle görülemeyen canlıların dünyasını inceleyen ilk bilim insanlarından biridir.
Bitki ve Hayvan Hücresi Farklılıkları
Bitki Hücresi | Hayvan Hücresi |
Hücre, köşeli bir yapıya sahiptir. | Hücre, yuvarlak bir yapıya sahiptir. |
Hücre duvarı (çeperi) var. | Hücre duvarı (çeperi) yok. |
Plastitler (kloroplast, lökoplast,kromoplast) bulunur. | Plastitler bulunmaz. |
Çoğunlukla krolofil bulunur. | Krolofil bulunmaz. |
Kofulları (vakuol) büyük ve az sayıdadır. | Kofulları (vakuol) küçük ve çok sayıdadır. |
Lizozom ve sentrozom bulunmaz. | Lizozom ve sentrozom bulunur. |
Bitki ve Hayvan Hücresi Farklılıkları (Özet)
Işık mikroskobunda yapılan gözlemlerde bile bitki ve hayvan hücresi arasındaki farklar izlenebilir. Bir bitki hücresi genellikle daha büyük ve dikdörtgen şekilli iken, bir hayvan hücresi ise daha çok; yuvarlak, küre şeklindedir. Bir bitki hücresi, bir hücre duvarının yanı sıra bir hücre zarına da (plazma membran) sahiptir. Hücre duvarı, hücrenin şeklini korur ve hücrenin sertliğini sağlar. Selüloz ve hemiselülozdan oluşur. Hayvan hücrelerinin hücre duvarları yoktur. Hücre zarı (plazma membran), hayvan hücresinin dış sınırı olarak işlev görür. Bitki hücreleri kloroplast içerir ve bu nedenle kendi besinlerini hazırlayabilirler. Karbonhidrat molekülleri hazırlamak için güneş ışığı, karbon dioksit ve su kullanarak fotosentez oluştururlar. Hayvan hücrelerinin ise kloroplastı yoktur. Klorofil, çeşitli dalga boylarındaki ışıkları emerek bitkide fotosentez olayının meydana gelmesine sebep olan, yeşil renkli bir biyolojik pigmenttir. Klorofillerin görevi; fotosentez olayında, karbondioksidin şekerlere ve diğer bitki maddelerine redüksiyomunda kullanılan ışık enerjisini emmektir. Hayvanlarda krolofil bulunmaz. Bir bitki hücresi genellikle, su ve diğer çözünen maddeleri içeren mesane benzeri bir yapı olan ve hücrede bir depo görevi gören, tek büyük ve belirgin bir vakuole (koful) sahiptir. Hayvan hücreleri bir veya daha fazla küçük boşluk içerebilir veya içermeyebilir. Sentrozom bitki hücrelerinde bulunmazlar. Hayvan hücrelerinde sentriyoller; hücre bölünmesi işlemi sırasında kromozom hareketine yardımcı olurlar. Bir hayvan hücresi, sitoplazmasında (alyuvar hücreleri hariç) lizozomlar içerir. Lizozomlar, hayvan hücresindeki maddelerin sindirimine ya da parçalanmasına yardımcı olan bir dizi enzim içerir. Bitki hücrelerinin ise lizozomları yoktur.