Toplama bilgisayar olayı konusunda pek bir fikriniz yoksa en baştan hatırlatayım bu işten uzak durun. Paranızı boş yere bir anlık heyecan uğruna heba etmeyin. Dışardan bakınca çok mantıklı görünen bir olay! Bir puzzle gibi yeni baştan bir bilgisayarı meydana getirmek gerçekten inanılmaz bir deneyim sunuyor. Ancak gelin görün ki işin içine girdiğinizde “hay bin kunduz” deyip saç baş yolmaya başlıyorsunuz. Çünkü salt bir bilgiye dayanarak toplama bilgisayar oluşturmak imkansız. Örneğin; sırf paranız var diye satın altığınız en mükemmel donanım parçaları birbirine uymadığında uysa bile darboğaz ettiğinde “rampada patinaj çeken traktör misali” kıvranıp durur bilgisayarınız.
Neyse canınızı sıkmadan konumuza geçelim.
Bir bilgisayarda ilk olarak belirleyeceğiniz şeyler para! Ne kadar çok para o kadar çok köfte! Yalnız “ucuz etin yahnisi olmuyor” bunu hayatınızda muhtemelen tecrübe ederek öğrenmişsinizdir. Etin kilosu 50 TL iken kalkıp yarım kilo köfteye 20 TL verirseniz oturup biraz düşünün derim. Teşbihte hata olmaz.
Toplama bilgisayar için karar verdiyseniz ilk önce kendinize güzel bir kasa beğenin! Bilgisayar kasasına şöyle dışardan baktığınızda içi boş olsa bile “waybe” diyebilmelisiniz. Yalnız hatırlatayım kasalar boyutlarına göre kendi içinde bir çok türe ayrılırlar. Örneğin; bigtower (fulltower), middle tower, midi tower, mini tower gibi. Aklınıza şu soru gelebilir. Minitower seçersem ne olur? Efenim bir kasayı beğendiğinde ona uygun anakart almalısın. Öyle kafana göre satın aldığın anakartı her kasaya oturtamıyorsun maalesef. Örneğin; Extentended ATX bir anakart almayı planladın. Bunu tutup Middle Tower kasa içine sığdıramazsın ki zaten olmaz. Öncelikle toplama bilgisayarlarda en çok tercih edilen kasa tipi middle tower geliyor. Ancak benim kasa tabiri caizse “hayvan gibi büyük olsun” derseniz bigtower (fulltower) kasa alabilirsiniz.
Anakart olayı toplama bilgisayarda ilk düşünmeniz gereken ana donanım birimidir. Çünkü bütün sistemi anakart üzerine entegre edeceksiniz. Anakart seçerken ilk önce nasıl bir anakart seçmek istediğinizi belirleyin. Anakartlar EATX, ATX, microATX (mATX veya uATX hepsi aynı) veya miniITX gibi türlere ayrılıyor. Piyasada ise daha çok ATX daha sonra mATX anakartlar tercih edildiğini hatırlatayım.
Diyelim ATX veya mATX anakartlardan birini tercih ettiniz. İlk önce alacağınız kasa ile uyumlu olup olmadığına bakın. Sonra iş performansa gelecek. Muhtemelen performanslı bir anakart alacaksınız. Bu nedenle ilk olarak hangi işlemci türünü alacağınıza karar vermeniz gerekiyor. Yani AMD işlemci mi yoksa İNTEL işlemci mi seçeceksiniz bunu kendi deneyimlerinize veya tavsiyelere göre seçmeniz gerekiyor. AMD seçip sonradan “vay efendim ben pişman oldum AMD almicam INTEL alicam” derseniz pişman olursunuz. Çünkü uymayacaktır. Varsayalım -ki ben olsam aynısını yaparım- INTEL seçtiniz. Burada iş bitmiyor. Kafanıza göre her İNTEL işlemcide olmayacak. Tek bir işlemci soket tipi seçeceksiniz. En çok tercih edilen soket tipi günümüzde Soket 1151 oluyor. Burada eğer 8.Nesil (en son nesil) bir işlemci seçeceksiniz Soket 1151 anakartın detaylarında uyumluluğu kontrol etmeniz gerekiyor. Daha sonra gidip İntel Pentium veya İntel Core i3, i5, i7 veya destekliyorsa 8.Nesil İntel Core i3, i5, i7 satın alabilirsiniz.
RAM tipi olarak anakartlar şu anda DDR2, DDR3 veya DDR4 RAM’lerden sadece birini destekliyor ve üretilen anakartların neredeyse %90’ı şu anda DDR4 RAM desteklediğini belirtelim. Anakartlar her iki RAM türünü aynı anda desteklemez. Ancak bir anakartta hem DDR3 hemde DD4 RAM yuvası/slotu bulunabilir. Anakartın kesinlikle resmi sitesiniz ziyaret ederek RAM konusunda detaylı bilgi alın. Diyelim ki DDR4 RAM destekleyen anakart seçtiniz. RAM’ler frekanslarına göre 1333 Mhz, 1600 Mhz, 2400 Mhz gibi frekans hızları vardır. Ve aldığınız anakartta bu frekans hızlarına göre RAM almak zorundasınız. Örneğin; bazı anakartlarda 7. Nesil işlemci kullanıldığında 2400 veya 2133 MHz RAM alınmalıdır yok eğer 6. Nesil işlemci alınacaksa o zaman sadece 2133 MHz RAM alınmalıdır. Bir konuyu daha anlatayım. Her anakartın maksimum desteklediği RAM Kapasitesi vardır. Diyelim anakart en fazla 16 GB destekliyorsa siz kalkıp buna toplamda 32 GB RAM takamazsınız. Takarsanız ne olur? Yazık olur. Tabi bunlar anakartın resmi sitesinde specification/detail yazan kısımda yer alır.
Şimdi Ekran Kartı ile ilgili olan duruma gelelim. Seçeceğiniz anakart PCI Express 2.0 veya PCI Express 3.0 olacaktır. Bu slotlara ekran kartı takılıyor. Burada anakart 2.0 veya 3.0 olsun, ekran kartı 2.0 veya 3.0 destekler. Hiçbir sorun olmaz. Bu arada ekran kartları AMD ve NVIDIA olmak üzere ikiye ayrılıyor. İkiside aynı anakarta uyum sağlayabiliyor. Yani diyelim anakartınız PCI Express 3.0 veya 2.0 olsun, siz ister 2.0 olsun veya ister 3.0 olsun hem AMD hemde NVIDIA destekler. Ekran kartı aslında başlı başına bir dünya. Ama eğer iyi bir şey arıyorsanız 1000 TL’ye yakın bir bütçe ayırmanız gerekiyor. Buradaki yazıyı da okumanızda fayda var. Ekran kartı seçerken ekran kartının büyüklüğü iyi hesaplamanız gerekiyor ve yüksek performanslı bazı ekran kartlarında ekstra elektrik bağlantısı oluyor. (6 veya 4 Pinli)
Tipik bir anakart 200 TL ile 3000 TL arasında değişir. Burada şu algı oluşmasın. Pahalı anakart daha iyi anakarttır gibi. Önemli olan uyumluluktur. Doğru bir şekilde güzel bir toplama bilgisayar için 500 TL – 750 TL’lik anakart en uygun fiyattır.
Anakartlar marka olarak en iyileri Asus, MSI ve Gigabyte’dir. İlk tavsiye olarakta MSI veya Gigabyte seçmeniz. Ancak aynı türde olduğunda performans olarak aman aman çok bir fark yok. Bütçenize göre daha uygun fiyatlıyı seçebilirsiniz. Bu konuda hiçbir problem yok.
Anakartlar üzerinde Z270, Z170, H270, Q270, Q250, B250, B350M gibi tanıtım yazıları olacaktır. Bunlara “Chipset” deniliyor. Buna bakarak İşlemci Desteği, Thermal Design Power (TDP), USB 3.0 veya 2.0 Desteği, İşlemci Overclock Desteği, RAID Desteği, Maximum HSIO Lanes, Chipset Maximum PCI-E Lanes, SATA-III Ports (6Gb/s), DMI, RAM Desteği hakkında bilgi sahibi oluyorsunuz ki bunları pek bilmenizde fayda olacağını zannetmiyorum.
Bilmeniz gerekenlerden bir kaçınız listeleyelim. Anakart üzerindeki bağlantı noktaları önemli. Diyelim eski tip Fare/Klavye kullanıyorsunuz. PS/2 Bağlantı noktasına dikkat etmeniz gerekiyor. USB 2.0, 3.0 veya 3.0 tamamen sizin seçiminiz ancak yine de USB 3.0’ın her zaman bulunması daha avantajlı. Ethernet girişi olan RJ45 Jack, Audio – Ses Giriş/Çıkışları, USB Tip-A ve Tip-C Çıkışları (Tip A şu anda kullandığımız USB yuvaları, Tip-C ise yeni nesil telefonlardaki yuvalar oluyor), Montirünüze veya isteğinize göre HDMI, DVI, VGA çıkışları, HDD veya SSD’nin takılacağı SATA yuvaları sayısını bilmenizde fayda var.
Anakartınızı beğendiğiniz, buna göre işlemcinizi, RAM’inizi ve Ekran Kartınızı aldınız. Son olarak kaliteli bir HDD veya SSD almanız gerekecek. SSD’ler HDD’ler gibi içerisinde hareketli mekanik parça olmadığından sessiz çalışırlar. Oldukça hızlı ve performanslıdırlar. Bu nedenle SSD’ler oldukça pahalıdır. Bütçenize göre SSD tercih etmeniz her zaman bir avantaj sağlayacaktır. Çünkü bilgisayarınız daha hızlı açılacak ve oyunların önyüklemesi daha hızlı gerçekleşecektir.
PSU yani Güç Kaynağını aldığınız kasa ölçülerine göre alıyorsunuz. Bu konuda net bilgiyi kasanın resmi sitesinden veya aldığınız yere sorabilirsiniz. Ortalama 500 Watt – 750 Watt bir PSU günümüzdeki tüm bilgisayarlar için en ideal gücü sağlıyor. Way ben hesaplayayım derseniz bu konuda bolca platform mevcut. Modüler bir PSU almanız sizi kablo karmaşasından kurtaracaktır. PSU’lar temel olarak donanım birimlerine güç sağlar. Aktif çalıştıkları için kaliteli bir şey almanız gerekiyor. Elektrik gidip geldikçe sorun çıkaran bir PSU anakartınızı veya farklı donanımlara zarar verebilir. Verimliliği belgelendirilmiş 80 Plus / 80+ sertifikalı bir tane satın almanızı öneriyorum. Böylece fazla elektrik faturası ödemez ve bilgisayar için ideal güç sağlamış olursunuz. PSU’larla ilgili buradaki yazımızı okuyabilirsiniz.
Son olarak montaj işlemi biraz kafa karıştırabilir. İlk olarak kasaya PSU montajını yapın. Ardından anakart üzerine işlemci, fan ve ram bağlantısı yaptıktan sonra anakarta kasadan çıkan (PSU’dan değil) kablo bağlantılarını yapın. (Kasa içinde bu işlem zor olabilir) Devamında anakartın kasaya montajını yapın. Ekran kartını en sonda montajını yaptıktan sonra HDD/SSD ve diğer elektrik bağlantılarını yapın. İşlem basit bir şekilde böyle olacak.
1- Toplama bilgisayar yapacaksanız tüm donanımları tek bir yerden ve faturalı alın. Örneğin Vatan Bilgisayardan!
2- Tüm donanımları hem görsel olarak hemde detaylarını resmi sitesinden iyice inceleyin.
3- Ekstra soğutucu sistem (işlemci soğutucu) alın! Bu ekstra performans anlamına gelecektir.
4- Stok fan bazen işlemci ile geliyor bazen gelmiyor. Bunu bilin!
5- Özellikle kasayı beğenirken sadece görselini değil yorumları iyice okuyun. Bir ay sonra kamyon sesi duymak istemezsiniz.
6- Anakart, RAM, PSU, İşlemci, Ekran Kartı bunları iyisinden alın. Sonradan kasayı değiştirebilir, farklı bir SSD alabilirsiniz.
7- Montajını dikkatli yapın. Donanımlara zarar vermeyin. Ben bile 2-3 saatte zor toparladım. (Daha önce yüzlerce montaj yapmama rağmen)
8- Ezbere iş yapmayın. Paranızı heba edecek donanımlardan uzak durun. Bir donanımı yükse diğerinini düşük almayın.
9- Bilenlere sorun, araştırın, googleden bakın. Çok ufak detaylara takılmayın. İşin içinden çıkamazsınız.
10– Bin veya ikibin TL için toplama bilgisayar yapmayın. Toplama bilgisayar için en az 3000 TL ayırın. (Monitör Hariç)
Yazmaktan yoruldum gerçekten. Sorunuz varsa aklınıza takılan yorum kısmında sorun yanı vereyim. Çünkü çok detay var. Toparlamakta güçlük çektim diyebilirim.
