Biber Gazı Nedir? Ne İşe Yarar? İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?

Biber gazı veya (diğer adlarıyla OC, CS, CN) polis-jandarma gibi kolluk kuvvetlerinde, isyan, kargaşa, karşı-koyma ve mukavemet kontrollerinde, kişisel olarak kendini savunmada, ayı ve köpek gibi -saldırı durumunda bulunan- vahşi hayvanlara karşı korunmada kullanılan (gözlerde kontrolsüz gözyaşı akmasına sebep olan, acı ve hatta geçici körlük nedeniyle gözleri tahriş edebilen kimyasal bileşiklerde içerebilen) bir göz yaşartıcı gazdır. Gazın enflamasyon (yangı) etkisi görüşü engeller ve gözlerin kapatılması için bir sebep oluşturur. Bu geçici körlük, kolluk kuvvetlerinin kısıtlanması gereken kişileri daha kolay yönlendirmesini, tutmasını ve engellemesini sağlar. Aynı şekilde kişisel kullanımda saldırgan kişinin hareketlerini kısıtlayarak, gazı kullanan kişinin kendisini savunmasını kolaylaştırır. Ölümcül olmayan bir silah olarak değerlendirilse de çok nadir vakalarda ölümcül olduğu bilinmektedir.

Biber gazının etken maddesi kapsaisin‘dir. Kırmızı Şili biberi veya acı Arnavut biberinde etken maddesi bol miktarda bulunduğundan biber gazı üretiminde hammadde olarak bu biberler kullanılır. Türkiye’de üretilmeyen biber gazı, Amerika başta olmak üzere Brezilya ve diğer Güney Amerika ülkelerinden ithal edilmektedir. Gazın kilosu 62 doları bulmaktadır.

Biber gazı denildiğinde akla -genellikle- üç farklı savunma spreyi gelmektedir. Bunlar;

OC (Oleoresin Capsicum): Bu tip -muhtemelen- biber gazının en yaygın ve popüler biçimlerinden biridir. OC, Oleoresin Capsicum’un kısaltmasıdır. Aktif bileşen biberden elde edilen kapsaisindir. Kalan içerik maddeleri çoğunlukla dolgu maddeleridir. Kapsaisin suda çözünen bir madde değildir. Mağdurların daha çok gözyaşı üretmeleri için göz kapaklarını sıklıkla hareket ettirmeleri ve ellerini gözlerine, yüzlerine sürmemeleri tavsiye edilir.

CS (Orthochlorobenzalmalonitrile): CS veya göz yaşartıcı gaz, tek başına kullanılabilen veya ilave etkiler için OC spreyi ile birleştirilen bir gaz türüdür. Yaklaşık 15 çeşit göz yaşartıcı gaz olmasına rağmen, CS en popüler olanıdır, çünkü kurbanı oldukça kısa sürede pasif duruma getiren ve kusmaya neden olabilecek kadar güçlü bir gazdır. Daha çok isyan kontrolü veya insanları bir alandan uzaklaştırmak için kullanılır. CS, aerosol kutularında bulunabilir veya el -gaz- bombaları formatında kullanılabilir.

CN (Alphachloroacetaphenone): Askeri ve polis teşkilatları tarafından kullanılan bir diğer gaz bombası şeklidir. CN’nin CS gazına benzer etkileri vardır ve ayrıca geçici denge kaybı ve hatta kalıcı cilt hasarına neden olabilir. CN gazının etkileri CS’den daha uzun sürelidir.

Biber Gazına Maruz Kalmış Kişiye İlk Yardım

Biber gazının etken maddesi kapsaisin suda çözünmediği için çok miktarda su bile biber gazının etkisini azaltmaz. Genellikle kurbanların gözyaşı üretimini arttırmak için sık sık göz kırpması ve irrite edici maddeyi gözden çıkarması tavsiye edilir. Biber gazı, deriyi tahriş ederek, göz, burun, ağız, deri ve solunum yollarında yanma ile acıya yol açar. Gaza maruz kalan kişi 5-45 dakika etkisiz hale gelir. Gaz; bulanık görme, su gibi burun akıntısı, hapşırma ve salya artışı, deride kızarma gibi etkilere yol açar. En çok önerilen beş tedavi yöntemi (maalox, %2 lidocaine jel, bebek şampuanı, süt veya su) üzerine yapılan bir resmî araştırmanın sonuçlarına göre “bu beş farklı tedavinin de acıyı azaltmak konusunda ciddi bir etkisi yoktur. Acının azalmasında en etkili etmen zamandır” denilmektedir.

Kontakt lens solüsyonları, gözdeki etkileri azaltmakta yardımcı olmaktadır. Etken maddelerin deriye yayılmasını ve yanma hissinin uzamasını engellemek için kurbanların etkilenen bölgelere dokunmamaları ve ovuşturmamaları gerekmektedir. Çoğu ambulans servisi ve acil servis bebek şampuanı kullanarak gazın yıkanmasından olumlu sonuçlar elde etmektedir. Bu yöntemle gazın bir kısmı solunum sisteminde kalmakta, ancak görüşün açılması 7-15 dakika içerisinde gerçekleşmektedir.

Kaynak: https://www.wikipedia.org/