Balistik Füze, nükleer, kimyasal, biyolojik başlık taşıyabilen uzun menzilli güdümlü veya güdümsüz füzedir. Bu füzeler tek bir nükleer başlık taşıyabilecekleri gibi, birden fazla başlık taşıyarak bu başlıkları farklı hedeflere yollayabilirler.
Balistik Füze Çeşitleri Nelerdir?
- Kısa menzilli Balistik Füze (SRBM): Maximum menzili 1000 km
- Orta menzilli Balistik Füze (MRBM): Menzili 1000 ile 3000 km
- Kıtalararası Balistik Füze (ICBM): Menzili en az 5500 km
- Denizaltından Atılan Balistik Füze (SLBM): Menzili en az 5500 km
1- Kısa Menzilli Balistik Füze (Short-Range Ballistic Missile – SRBM)
İskender Füzesi (Rusya)
Menzili 1000 km veya daha az olan balistik füzelerdir. Ayrıca nükleer başlık taşıyabilme kapasitesine sahiptirler. Balistik füzelerin modern askeri harekatlarda kullanılması 2. Dünya Savaşı yıllarına rastlamaktadır. Nazi Almanyası’nın 1942’nin sonlarından itibaren geliştirdiği V-2 balistik füzellerin atası sayılır. Bu füzeler içlerine yerleştirilen ilkel bir otomatik pilot sisteminin yardımıyla, 800-1000 metre irtifada, 500 km/saat bir hızla uçabilmekte ve 1000 kg patlayıcı madde ihtiva eden harp başlığını 250 km uzaklığa ulaştırabilmekteydi.
2- Orta Menzilli Balistik Füze (Medium-Range Ballistic Missile – MRBM)
Shahab-3 (İran)
SRBM‘den daha fazla menzile sahip olan balistik füze çeşididir. SRBM’ler de olduğu gibi nükleer başlık taşıma kapasitesine sahiptir. Kurumlara göre değişmekle birlikte ABD Savunma Bakanlığı’na göre menzili 1000 ile 3000 km arasında olan balistik füzeler MRBM sınıfına girer.
3- Kıtalararası Balistik Füze (Intercontinental Ballistic Missile – ICBM)
LGM-118 Peacekeeper (ABD)
Asgari 5500 km ve daha fazla menzili olan, nükleer başlık taşıması amacıyla tasarlanmış balistik füzelerdir. Ayrıca kimyasal ve biyolojik silah etkileri ile de donatılabilir. Tek bir füze birden fazla hedef için birden fazla savaş başlığı taşıyabilir. Erken model ICBM’ler hedefi tam vurmak konusunda yetenekleri kısıtlıydı bu yüzden genelde şehir gibi büyük hedefler için kullanılıyorlardı. Daha sonra hedefi isabet kabiliyeti artınca askeri hedeflere karşı kullanılmaya başlandı. İkinci ve üçüncü nesil tasarımlar isabet konusunda bayağı ilerlediği için en küçük hedeflere bile başarılı nokta atışı yapabildi.
Geliştirilen kullanıma elverişli ilk ICBM, Nazi Almanyası’nda Projekt Amerika adı ile Wernher Von Braun ve ekibinin üstlendiği A9/10 füzesidir. New York ve diğer Amerikan şehirlerini bombalamak için tasarlanmıştır. A9/10 füzeleri ilk başlarda radyo kontrolü ile hedeflenmekteydi fakat Elster Operasyonu’ndaki başarısızlıktan sonra değiştirildi. A9/10 füzelerinin ikinci aşaması Ocak ve Şubat 1945 de birkaç kez denendi. A9/10 füzelerinin öncülü yine Wernher Von Braun tarafından tasarlanan ve İkinci Dünya Savaşının sonuna kadar İngiliz ve Belçika şehirlerini bombalamak için kullanılan V-2 füzeleriydi. Tüm bu füzeler sıvı iticiler kullanmaktaydılar. Savaştan sonra Wernher Von Braun ve diğer önemli bilim adamları Paperclip Harekâtı dahilinde ABD ye taşındılar ve çeşitli füzeler tasarladılar.
Savaştan sonra Amerika Birleşik Devletleri ve SSCB füze araştırma çalışmalarına Almanların İkinci Dünya Savaşı sırasında geliştirdiği füzeleri, özellikle V-2 füzesini, temel alarak başladılar. ABD de her askeri birim kendi ile alakalı geliştirme programı başlattı. SSCB de füze araştırmaları merkezi olarak kontrol ediliyordu ayrıca birkaç takım değişik tasarımlar üzerinde çalışıyordu. Her iki ülkenin öncül tasarımları V-2 gibi kısa menzilli füzelerdi fakat hızlıca ilerleme katettiler.
1991 yılında ABD ve SSCB arasında imzalanan SALT-I antlaşması, konuşlandırılmış ICBM’ları azaltmayı içeriyordu.
Kıtalararası Balistik Füze Seyir Aşaması:
a- Yükselme Aşaması: Katı ve sıvı iticili olmasına göre değişmekle beraber 3 ilâ 5 dakika sürer. Bu aşamanın sonunda yollanılan açıya göre değişmekle füze 150 ilâ 400 km irtifaya ulaşır. Genellikle yanma hızı 4 km/saniye olur.
b- İlerleme Aşaması: Ortalama 25 dakika süren bu aşamada çoğunlukla dikey açıda oval bir yörünge çizerek yol alır. Zirve yüksekliği 1200 km dir.
c- Tekrar Giriş Aşaması: Füze 100 km irtifada iken başlar ve ortalama 2 dakika sürer. Bu aşamada füze hedefine doğru tepeden iner ve 7 km/saniye hızlara ulaşıp çarparak patlar.
4- Denizaltından Atılan Balistik Füze (Submarine-Launched Ballistic Missile – SLBM)
RSM-56 Bulava (Rusya)
Denizaltından atılan balistik füze denizaltılardan fırlatılabilen balistik füzedir. Modern denizaltılardan fırlatılan balistik füzeler, kıtalararası balistik füzelerle (5.500 km’den fazla menzil) yakından ilgilidir. SLBM’ler ve ICBM‘lerle aynı silah ailesinin bir parçasıdır.
