Araç Lastik Hava Basınç Değeri Kaç Olmalıdır?

Lastik basıncı, otomobilin güvenliği ve yakıt ekonomisi üzerinde çok önemli bir etkiye sahiptir. Lastiklerin basıncı daima soğukken ölçülmeli (asla lastik sıcakken yapılmamalıdır), düzenli aralıklarla (her ay veya belirli bir kilometrede) ve özellikle uzun yolculuklardan önce mutlaka kontrol edilmelidir. Fren mesafesi lastik basıncı ile yakından alakalıdır. Unutmayın ki ideal şartlarda dahi lastiğiniz kullanım sıklığına göre çok düşük düzeyde de olsa lastik basıncı (psi-bar cinsinden) bir değer kaybı yaşar. Bu nedenle her çeşit motorlu araç için (binek araç /otomobil, kamyon, kamyonet gibi ticari araçlar) lastik hava basıncı belirli periyotlar da kontrol edilmelidir. Hava basıncı normal değerlerde olmayan bir araç virajlarda, fren ve yakıt tüketiminde istenen performansı göstermez. Kontrolü ve gerekli hava basıncının ayarlanması son derece kolay bir işlemdir. Her yakıt istasyonunda hava basınç istasyonu mutlaka vardır. Aslında en garantisi özellikle uzun yola çıkmadan en yakın lastikçide veya yakıt istasyonunda hava basıncını ölçtürmektir.

Fren mesafesi, 100 km/saatlik sürüş hızında doğru basınçta şişirilmiş lastiklerle yaklaşık 40 metre olurken, inik lastiklerle 42,4 metre olacaktır. Bu nedenle performans yaklaşık yüzde 6 yani 2,4 metre iyileşmektedir.

Lastiklerin yanlış değerdeki bir basınçla şişirilmesi düzensiz aşınmalarına neden olur. Aşırı düşük basınç, omuzlarda aşınmaya yol açar ve lastiğe yapısal zarar verme riski taşır. Çok yüksek basınç ise lastiğin orta kısmında aşınmaya neden olur.

Hali hazırda kullandığınız yaz veya kış lastiklerinin hava basıncını doğru bir değerde tutmanız lastiklerinizin aşınma ve yıpranmasını en aza düşürecek, dolayısıyla daha uzun ömürlü bir kullanım olanağı sunacaktır. Lastik basıncı ölçme işleminin kesinlikle lastikler soğukken yapılması gerekir. Aracınızı uzun süre kullandıktan sonra yapacağınız basınç hesaplama işlemi büyük olasılıkla sizi yanıltacaktır. Unutmayın, aracınız her hareket ettiğinde lastikleriniz ısınır!

Kullandığınız lastiklerin basınç değerleri standart olmayabilir. Bu nedenle “aracımın lastik basıncı kaç olmalıdır?” sorusuna verilebilecek yanıt da değişecektir. Lastiklerinizin ideal lastik basıncı değerini öğrenmek için aracınızın kullanım kılavuzuna bakmanız gerekir. Eğer kılavuzda bu yönde bir bilgi bulamazsanız, sürücü kapısında lastik basınç değerlerini yapışkanlı bant üzerinde görebilirsiniz. Araç üreticisinin belirlediği ve hem lastik hem de araç performansının maksimize olduğu doğru hava basıncı, lastikten ve aracınızdan beklenen performansı almanızı sağlar. Yanlış hava basıncıyla şişirilmiş lastikler ise hem düzensiz bir şekilde ve hem de daha çok aşınır. Örneğin, gereğinden daha fazla şişirilmiş lastiğin yere temas alanı normalden çok daha azdır. Bu da yol tutuşa ve frenlemeye olumsuz etki eder.

OAMTC’nin (Avusturya Otomobil, Motosiklet ve Turing Kulübünün) yaptığı testler sonucunda yanlış hava basıncı; ABS fren mesafesini yüzde 10 artırıyor. Islak zeminde direksiyon hakimiyeti yüzde 8 daha kötü olurken suda kızaklama yüzde 47 artış gösteriyor. Yine şerit değiştirme hızı yüzde 15 azalırken dönme direnci yüzde 38 artıyor. Test sonuçlarında da yer aldığı gibi, içerisinde yeterli hava bulunmayan lastiklerde dönme direnci daha fazla oluyor. Artan dönme direnci, aracın daha fazla yakıt tüketmesine sebep olur ve CO₂ salınımını arttırır.

Ülkemizde lastik basınç birimi olarak genellikle “psi” değeri kullanılır. Bazı araçlarda bu bilgi “bar” olarak yazılır. Lastiğe hava basılacağı zaman “bar” değerini “psi” çevirmek daha kolay bir yöntem olacaktır. 1 bar 14.50 psi’dir. Yani araç kapı içerisinde 2.2 bar yazıyorsa bunu psi değeriyle çarparız ve yaklaşık olarak 32 psi’e denk gelir. Tam tersi olarak ise 1 psi = 0.06895 bar’dır. Lastiklerin dördüne de aynı değerde hava basmamamız gerekir. Ancak bir çoğumuz kolay olduğu için genellikle dört lastiğe de aynı değerde hava basıyoruz ki aslında bu hatalı bir işlemdir.

Lastik hava basıncı aracın ağırlığına, ağırlık dengesine ve en önemlisi lastik ebatlarına göre değişkenlik gösteren bir durumdur. En sağlıklısı kullanma klavuzunda veya sürücü tarafındaki kapı eşiğinde önerdiği verilerdir. Fakat bu verilere ulaşamıyorsak, lastik ebatları üzerinden giderek aracımızın lastiklerine kaç psi basınç uygulamamız bulabilirsiniz. Üstteki görselde fikir vermesi açısından örnek lastik basınç tablosu yer almaktadır.