İnsanlar üzerinde olumsuz etki yapan ve hoşa gitmeyen seslere gürültü denir. Özellikle büyük kentlerde gürültü yoğunlukları oldukça yüksek seviyede olup, Dünya Sağlık Örgütü’nce belirlenen ölçülerin üzerindedir. Kent gürültüsünü artıran sebeplerin başında trafiğin yoğun olması, sürücülerin yersiz ve zamansız klakson çalmaları ve belediye hudutları içerisinde bulunan endüstri bölgelerinden çıkan gürültüler gelmektedir. Meskenlerde ise televizyon ve müzik aletlerinden çıkan yüksek sesler, zamansız yapılan bakım ve onarımlar ile bazı iş yerlerinden kaynaklanan gürültüler insanların işitme sağlığını ve algılamasını olumsuz yönde etkilemekte, fizyolojik ve psikolojik dengesini bozmakta, iş verimini azaltmaktadır. Gürültü, günümüzde en çok karşılaşılan çevre kirliliklerinden biridir. İnsan vücudu, ani ve yüksek seslere karşı otomatik ve bilinçsiz olarak tepki göstermektedir. Sürekli fizyolojik parametreleri (frekans kardiyak) ve elektroansefalogramları kaydedilen kişilerde yapılan bilimsel değerlendirmeler, gürültü kaynaklı fizyolojik etkilenmeleri (kan basıncının artması, dolaşım bozuklukları, solunumda hızlanma, kalp atışlarında yavaşlama, ani refleks) açıkça göstermiştir.
Ses ve gürültü arasındaki ayırım kişilere göre değişebilir. Bazı insanların kulağına müzik olarak gelen bir takım sesler, diğer insanlar için rahatsız edici olabilir ve gürültü olarak algılanır. Rahatsızlık duyma sınırı da insandan insana faklılık gösterebilir. Ancak gürültünün insan sağlığını ve rahatını bozduğu, olumsuz psikolojik etkiler(davranış bozuklukları, aşırı sinir ve stres) yaptığı ve kaza tehlikesini artırdığı bir gerçektir. Ses şiddetinin ölçüm birimi desibeldir. dB simgesi ile gösterilir. Desibel, insan kulağının en çok hassas olduğu orta ve yüksek frekansların özellikle vurgulandığı bir ses değerlendirme birimidir.
Gürültü Kirliliğini Azaltmanın Yolları:
- Kent planlaması yapılırken gürültü etkeninin göz önünde bulundurulması
- Gürültünün yayılmasını azaltacak önlemler alınması
- Yolların tekerlek gürültüsünü azaltacak şekilde tasarlanması
- Hava alanlarının ve sanayi bölgelerinin yerleşim yerlerinden uzağa kurulması
- Yeni yapılan tüm binalarda ses yalıtımı bulunması
- Gürültüyü azaltmaya yönelik yasal düzenlemelerin yapılması
- Halka açık yerlerde ve yerleşim yerlerinde yüksek sesle müzik yayınının engellenmesi
- Motorlu taşıt sürücülerinin gereksiz korna çalmalarının engellenmesi
- Gürültü konusunda araştırma ve geliştirme çalışmalarının başlatılması
- İnsanların gürültünün zararları konusunda bilgilendirilmesi
- Evlerde radyo, televizyon ve müzik aletlerinin yüksek sesle dinlenmemesi
- Gürültü haritalarının çıkarılmasıdır.
